ORIGINAL_ARTICLE
نقد نهاد «تخفیف بر اساس وضعیت مالی عامل زیان» در دعوای مسئولیت مدنی
ماده 3 قانون مسئولیت مدنی، قاضی را به رعایت اوضاع و احوال قضیه در تعیین میزان خسارت، الزام نموده است. یکی از مصادیق اوضاع و احوال مؤثر در تعیین میزان خسارت، وضعیت مالی عامل زیان است که در بند 2 ماده 4 قانون مسئولیت مدنی پیشبینی شده است. قانونگذار ایران به تبع قانونگذار سوئیس، به قاضی اختیار داده است در صورتی که جبران کامل زیان به تنگدستی واردکننده زیان میانجامد و تقصیر او نیز تقصیر قابل گذشتی بوده، در میزان خسارت تخفیف قائل شود و عامل زیان را به خسارتی کمتر از زیان وارده محکوم کند. به نظر میرسد این اختیار که بر مبنای تأسیسی بودن رأی قاضی در دعوای مسئولیت مدنی استوار است، با توجه به دگرگونیهای پیش آمده در حقوق ایران، در نظام حقوقی فعلی ایران جایگاهی ندارد. وانگهی با وجود نهادهای الزامی مستثنیات دین و اعسار که در عین حفظ اصل طلب زیاندیده، شرایط مالی عامل زیان را نیز مورد توجه قرار میدهد، جایی برای استفاده از نهاد اختیاری تخفیف بر اساس وضعیت مالی واردکننده زیان، باقی نمیماند.
https://jolt.ut.ac.ir/article_50479_2c2f5279009d1f86024215d5b241869e.pdf
2013-05-22
5
32
10.22059/jolt.2013.50479
اوضاع و احوال
تخفیف
اعسار
حکم اعلامی و تأسیسی
جبران کامل خسارت
وضعیت مالی عامل زیان
محمد مهدی
الشریف
alsharif46@yahoo.com
1
استادیار گروه حقوق، دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
سمیه
سعیدی
ssaeedi88@yahoo.com
2
کارشناس ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه اصفهان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
خلأهای قانون آیین دادرسی مدنی در خصوص قرار کارشناسی صادره از جانب داور
قرار کارشناسی از قرارهای اعدادی است که داور در طول روند دادرسی، به هنگام فنی شدن موضوع صادر میکند. قانونگذار تنها در ماده 476 قانون آیین دادرسی مدنی به این موضوع پرداخته است. این ماده صرفاً در مقام بیان امکان تعیین کارشناس از جانب دیوان داوری است و در خصوص سایر مقررات مربوط به کارشناسی همچون امکان تعیین کارشناس از جانب طرفین، مقررات مربوط به اطلاعات کارشناس و دستمزد و هزینههای مربوط به کارشناسی ساکت است. از این رو، در این نوشتار ضمن بیان خلأهای مذکور، در پی آنیم تا به این پرسشها نیز پاسخ گوییم: آیا طرفین نیز خواهند توانست به تعیین کارشناس دست زنند؟ آیا کارشناسان منتخب باید دارای اوصاف استقلال و بیطرفی باشند؟ رعایت چه سلسله اصول دادرسی باید مورد لحاظ قانونگذاران در موضوع قرار کارشناسی باشد؟ دستمزد و هزینههای مربوط به کارشناسی و ضمانت اجراهای مربوط به آن باید چگونه باشد؟
https://jolt.ut.ac.ir/article_50480_e4b44eb59d8b0ac2b22c3aa996bae856.pdf
2013-05-22
33
58
10.22059/jolt.2013.50480
قرار کارشناسی
کارشناس
استقلال
بیطرفی
هزینه کارشناسی
فریدون
نهرینی
f.nahreini@ut.ac.ir
1
استادیار پردیس بین المللی کیش دانشگاه تهران
AUTHOR
رضا
حق پرست
rezahaghparast@ut.ac.ir
2
دانشجوی دکتری حقوق خصوصی پردیس بین المللی کیش دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل حق حفظ هویت خانوادگی کودک متولد از باروری مصنوعی در نظام حقوق اسلامی و اسناد بینالمللی حقوق بشر
قابل بررسی است که آیا حق حفظ هویت کودک که در کنوانسیون حقوق کودک، شناسایی شده، مختصّ کودکی است که به طور غیرقانونی از والدین طبیعی جدا شده یا کودکی مانند فرزندخوانده و کودک متولد از باروری مصنوعی را نیز در بر میگیرد؟ از یکسو، تجربه طولانی فرزندخواندگان در محرومیت از آگاهی یه اصلیت که موجب نوعی آسیب روانی است و از سوی دیگر، نقشی که شجرهنامه در روند درمان بسیاری از بیماریها دارد، موجب شد که چنین کودکانی نیز از حیث برخورداری از این حق مورد حمایت قرار گیرند. از این رو در کشورهای غربی، روند افشا، جایگزین روند محرمانگی شده است. با توجه به آمرهبودن مقررات نسب در حقوق اسلام، در حقوق ایران نیز لازم است رویکرد افشا جایگزین محرمانه بودن هویت زوجین اهداکننده شود تا کودک متولد از باروری حق داشته باشد که از اصلیت خود مطلع شود؛ زیرا حقوق کودک قابل انتقال نیست.
https://jolt.ut.ac.ir/article_50482_5d5f9a4050280b2f8b598855edba2db5.pdf
2013-05-22
59
86
10.22059/jolt.2013.50482
هویت خانوادگی
باروری مصنوعی
اصلیت
محرمانگی
حقوق کودک
على رضا
باریکلو
bariklou@ut.ac.ir
1
دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشکده حقوق پردیس فارابی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
چک الکترونیکی
چک الکترونیکی از اسناد تجارتی الکترونیکی است، که به دو صورت چک اصیل الکترونیکی (تمام الکترونیکی) و چک جایگزین الکترونیکی مورد انتقال قرار میگیرند. چکهای تمام الکترونیکی اصولا محلدار بوده و در صورت بیمحل یا وعدهدار بودن، سامانه از صدور آن خودداری میکند. این دسته از چکها از قواعد حقوقی خاصی برخوردار بوده و یکی از روشهای پرداخت در تجارت الکترونیک است. چکهای الکترونیکی از لحاظ صدور، قبولی، مندرجات شکلی، ظهرنویسی و ضمانت در مقایسه با چکهای کاغذی در این پژوهش مورد تحلیل قرار گرفته تا قواعد حقوقی حاکم بر آن روشن گردد.
https://jolt.ut.ac.ir/article_50486_c82c92b7d0d70e3fddd1a3c763e9dcaa.pdf
2013-05-22
87
112
10.22059/jolt.2013.50486
امضای الکترونیک
تجارت الکترونیک
چک الکترونیکی
ظهرنویسی الکترونیکی
ضمانت الکترونیکی
محمد
ساردوئی نسب
sardoeinasab@ut.ac.ir
1
استادیار دانشگاه تهران، پردیس فارابی
LEAD_AUTHOR
احد
طاهری
ahad.taheri@ut.ac.ir
2
دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه تهران پردیس فارابی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تفسیری بر ماده 961 قانون مدنی
با گسترش روابط در عرصه بینالمللی، مسائل مرتبط با حقوق بینالملل خصوصی، به ویژه مسئله بهرهمندی بیگانگان از حقوق مدنی، اهمیت خاصی یافته است. در حقوق ایران نیز اگر چه به موجب ماده 961 قانون مدنی، اصل بهرهمندی بیگانگان از حقوق مدنی، مورد شناسایی قرار گرفته، اما در عین حال، بندهای سهگانه ماده مزبور، استثنائاتی بر این اصل وارد کرده است. با توجه به ابهامها و اختلافهای موجود در زمینه اصل مذکور و استثنائات آن، تلاش برای ارائه یک تحلیل قابل دفاع و منطبق با قواعد تفسیر، ضرورتی انکارناپذیر است. در این جستار، ضمن تبیین دقیق مفاهیم و مصادیق ماده 961 قانون مدنی، به طور ویژه به تحلیل اختلافبرانگیزترین بحث ماده مزبور، یعنی وحدت یا افتراق مدلول و مصادیق بندهای نخست و سوم این ماده پرداخته و ضمن بررسی و نقد نظریههای مختلف در این خصوص، تبیین میگردد که بند سوم ماده مزبور، از لحاظ مدلول، با بند نخست این ماده، تفاوت داشته و دارای مصادیق متفاوتی است.
https://jolt.ut.ac.ir/article_50491_49ee52d3ada408bc8ca5bb24925267ac.pdf
2013-05-22
113
138
10.22059/jolt.2013.50491
حقوق مدنی
بیگانگان
اتباع خارجه
تابعیت
حقوق مخصوصه
رضا
معبودی نیشابوری
1
استادیار گروه حقوق دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
سید جمال الدین
موسوی تقی آبادی
sa.mousavitaghiabadi@stu.um.ac.ir
2
دانشجوی حقوق دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی حجیت آزمایش دی ان ای(DNA) در نفی نسب
بیگمان شارع و قانونگذار نسبت به حفظ نسب اشخاص اهتمام ویژهای داشته است، تا جاییکه در فقه امامیه از ضعیفترین ادله مانند قرعهنیز در موارد معینی برای اثبات نسب کمک گرفته شده است. بدین ترتیب ارزش و اعتبار روشهای دقیق علمی همچون آزمایش دی ان ای در اثبات نسب روشن و آشکار است، ولی نکته قابل تأمل اعتبارسنجی چنین روشهایی در زمینه نفی نسب است؛ چرا که شارع مقدس بر مبنای فلسفه حفظ و ثبات نظام خانواده، نسبت به نفی نسب و راههای اعمال آن سختگیری و دقت ویژهای اعمال کرده است. پژوهش حاضر به تحقیق درباره این مهم پرداخته است که با توجه به حصری بودن راه نفی نسب به لعان، اطمینان حاصل از آزمایش دی ان ای در نفی نسب به لحاظ شرعی و قانونی فاقد اعتبار و حجیت است.
https://jolt.ut.ac.ir/article_50493_791e7272131ec0b24dc6d57a13ced372.pdf
2013-05-22
139
158
10.22059/jolt.2013.50493
نفی نسب
دی ان ای
اماره فراش
لعان
اعظم
پیله
1
کارشناسی ارشد حقوق خصوصی پردیس فارابی دانشگاه تهران
AUTHOR
سید علی
علوی قزوینی
saalavi@ut.ac.ir
2
عضو هیئت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
علی
رضیئی
3
کارشناسی ارشد علوم سلولی مولکولی دانشگاه جامع امام حسین
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ایفای ناروا در ایران و دیگر نظامهای حقوقی
هرچند نویسندگان قانون مدنی ایران برای تهیه و تدوین باب دوم، قسمت دوم از کتاب دوم جلد اول آن، یعنی مواد 301 تا 306، مواد قانون مدنی فرانسه را مبنای اقتباس قرار دادهاند؛ با وجود این، با ظرافت و دقت عمل خاص، مواد قانونی اقتباسی را با خاستگاه اصلی حقوق مدنی ایران - یعنی فقه امامیه- تطبیق داده و در قالب مواد مورد اشاره به رشته تحریر درآوردهاند. با آنکه عنوان فصل اول باب دوم «در الزاماتی که بدون قرارداد حاصل میشود»، به کلیات اختصاص داده شده است اما باید توجه کرد که جز ماده 306، پنج ماده دیگر مفهوماً به تأسیس حقوقی «ایفای ناروا» و احکام آن پرداختهاند. در همین حال اهمیت نگرش تطبیقی و توجه به نظامهای حقوقی معتبر دنیا همچون خانواده حقوقی کامنلا که همانند حقوق فرانسه، باب مشخص و جداگانه را به تأسیس حقوقی مورد بحث ما اختصاص نداده است، ضرورت کاوش حقوق مزبور را بیش از پیش آشکار میسازد. در مقاله حاضر با نگاهی تطبیقی به بررسی ایفای ناروا در حقوق ایران، فرانسه و انگلستان خواهیم پرداخت.
https://jolt.ut.ac.ir/article_50494_73c374083762203c585cb1eef9f248d7.pdf
2013-05-22
159
182
10.22059/jolt.2013.50494
ایفا
ناروا
شبه قرارداد
اشتباه
استرداد
سید پدرام
خندانی
dr.khandani@gmail.com
1
استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج
LEAD_AUTHOR