ماهیت سهام وثیقۀ مدیران شرکت‌های سهامی عام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس‌‌ارشد حقوق خصوصی دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 استادیار دانشکدة حقوق و الهیات دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

طبق مادة 114 لایحة قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت 1347 درخصوص شرکت‌های سهامی عام مادام که مدیری مفاصاحساب دورة تصدی خود را دریافت نکرده است سهام او در صندوق شرکت به‌عنوان وثیقه نگه ‌داشته می‌شود. پرسشی که مطرح می‌شود این است که ماهیت توثیق این سهام چیست؟ و آیا واژة «مدیران» مدیرعامل را هم دربرمی‌گیرد یا خیر؟ اگر پاسخ مثبت باشد، در مواردی که مدیرعامل از غیر‌سهام‌داران انتخاب می‌شود، توثیق موضوع مادة 114 چگونه اجرا می‌شود؟ برای پاسخ به این پرسش‌ها، انواع وثیقه و ماهیت سهام و مدیران و دیدگاه‌های حقوق‌دانان در این زمینه بررسی شد و درنهایت این نتیجه به‌دست آمد که توثیق سهام یک نهاد حقوقی مستقل از عقد رهن است و منظور قانون‌گذار از واژة «مدیران» فقط اعضای هیئت‌مدیره است و مدیرعامل را دربرنمی‌گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Nature of Qualifying Share of Public Joint Stock Companies

نویسندگان [English]

  • Milad Mollaie Khas 1
  • Mohammadreza Amirmohammadi 2
1 MSc. of Private Law, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
2 Assistant Professor, Faculty of Law, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
چکیده [English]

According to the article 114 of Legal Bill Amending Certain Parts of the Commercial Code 1347 concerning the public joint-stock companies, as long as a director has not received discharge from the company for the period of his term of office, the said shares shall remain in the custody of the company. The questions arisen are: what is the nature of this share? And whether the word "directors" includes the managing director or not? if the answer is yes, how will the article 114 apply in the cases in which the director is not elected from shareholders? In this article, in order to answer these questions, we have studied different kinds of collateral, the nature of the share, directors, and the jurists' approaches about them. Finally, we concluded that the qualifying share is an independent legal institution from mortgage contract. The intent of the legislator regarding the word "director" is only the board of directors and does not include the managing director.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Collateral
  • share
  • joint-stock company
  • company’s directors
  • mortgage
ابی‌فاضل، حسن بن علی (1417 ق). کشف الرموز فی شرح مختصر النافع، ج 1، قم، انتشارات جامعه مدرسین.
2. اخلاقی، بهروز (1386). «بحثی پیرامون توثیق اسناد تجاری»، مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ش 24، صص1-23.
3. اسکافی، ابن جنید و محمد بن کاتب بغدادی (1416 ق). مجموعه فتاوای ابن جنید، قم، انتشارات جامعه مدرسین.
4. اسکینی، ربیعا (1388). حقوق تجارت: شرکت‌های تجاری، ج 1 و 2، تهران، سمت.
5. الماسی، نجادعلی (1387). حقوق بین‌الملل خصوصی، تهران، میزان.
6. امیرمحمدی، محمدرضا و حسن مرادزاده (1392). عقود معین: قراردادهای اذنی، قراردادهای تبعی، مشارکت‌ها، تهران، جاودانه و جنگل.
7. پاسبان، محمدرضا (1393). «آثار اعمال حقوقی مدیران و مدیرعامل شرکت‌های سهامی پس از انقضای دورة مدیریت ایشان»، دیدگاه‌های حقوق قضایی، ش 67، ص 19 ـ 54.
8. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1388). حقوق مدنی: رهن و صلح، تهران، گنج دانش.
9. ـــــــــــــــــــــــــــــــ(1387). مجموعة محشی قانون مدنی، تهران، گنج دانش.
10. دمرچیلی، محمد و علی حاتمی و محسن قرائی (1384). قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی، تهران، میثاق عدالت.
11. ساعدی، الهام (1393). مقایسة وثیقه‌های تجاری و مدنی؛ مطالعة تطبیقی در حقوق ایران و انگلیس، پایان‌نامة دورة کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، دانشکدة حقوق.
12. ستودة تهرانی، حسن (1388). حقوق تجارت، ج 2، تهران، دادگستر.
13. سکوتی نسیمی، رضا (1381). ماهیت حقوقی، احکام و آثار معاملات سهام شرکت‌های تجاری با مطالعة تطبیقی در حقوق ایران و انگلیس، رسالة دورة دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکدة علوم انسانی.
14. سلطانی، محمد (1391). «ماهیت و قواعد حقوقی توثیق سهام»، فصلنامة بورس اوراق بهادار، ش 17، س 5، ص 141 ـ 161.
15. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن (1413 ق). الخلاف، ج 3، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین.
16. عاملی، شهیدثانی و علی بن زین‌العابدین (1416 ق). مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، ج 3، قم، انتشارات جامعه مدرسین.
17. عبدی‌پور فرد، ابراهیم (1391). مباحثی تحلیلی از حقوق تجارت: اوراق تجاری ـ بورس و اوراق بهادار ـ حق کسب یا پیشه یا تجارت، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
18. عیسایی تفرشی، محمد (1395). مباحثی تحلیلی از حقوق شرکت‌های تجاری، ج 2، چ 2، دانشگاه تربیت مدرس.
19. عیسایی تفرشی، محمد و رضا سکوتی نسیمی (1383). «بیع سهام شرکت‌های سهامی»، مجلة علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، د 21، ش 2 (پیاپی 41)،صص 35- 58.
20. غمامی، مجید و مریم ابراهیمی (1392). «ماهیت حقوقی سهام پذیرفته‌شده در بورس»، مجلة مطالعات حقوق تطبیقی، د 3، ش 3، صص 127-145.
21. کاتوزیان، ناصر (1385). دورة مقدماتی حقوق مدنی: اموال و مالکیت، چ 12، تهران، میزان.
22. ــــــــــــــــــــ. دورة مقدماتی حقوق مدنی: اعمال حقوقی، قرارداد ـ ایقاع، تهران، شرکت سهامی انتشار.
23. ـــــــــــــــــــــ. حقوق مدنی: عقود اذنی ـ وثیقه‌های دین ـ ودیعه، عاریه، وکالت، ضمان، حواله، کفالت، رهن، تهران، شرکت سهامی انتشار.
24. ــــــــــــــ (1386). مقدمة علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران، تهران، شرکت سهامی انتشار.
25. ـــــــــــــــ (1390). قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، چ 32 تهران، میزان.
26. کریمی، عباس (1387). «رهن اموال فکری»، مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، د 38، ش 2، ص 315 ـ 324.
27. مصباحی‌مقدم، غلام رضا و سجاد سیاح و محمدمهدی نادری نورعینی (1388). «امکان‌سنجی وقف سهام و پول؛ مدل صندوق وقف سهام و پول در ایران»، دوفصلنامة علمی ـ پژوهشی جستارهای اقتصادی، ش 12، صص 59-89.