کارکرد استنباطی انصراف و کاربرد حقوقی آن

نویسنده

استادیار دانشکده حقوق، پردیس قم، دانشگاه تهران

چکیده

یکی از مباحث مهم علم اصول، مبحث اطلاق و تقیید است. دلالت اسم علم و جمله بر اطلاق از باب مقدمات حکمت است. در مورد اسم جنس، اختلاف است که دلالت آن بر اطلاق وضعی است یا مثل. اسم علم و جمله از باب مقدمات حکمت است. مقدمات حکمت شرایط پنج‌گانه امکان اطلاق و تقیید، در مقام بیان بودن، عدم وجود قرینه، نبودن قدر متیقن در مقام تخاطب، وجود یا عدم انصراف برای احراز اطلاق است. انصراف آن است که از شنیدن لفظ مطلق، ذهن به سوی یک فرد یا صنف از لفظ مطلق منصرف شود، نه به سوی معنای اصلی آن که اطلاق دارد. آیا این انصراف مانع از اطلاق کلام است؟ کیفیت و انواع آن کدام است، این مقاله به این مهم می‌پردازد، بعضی از موارد را تأیید می‌کند و بعضی دیگر را رد خواهد نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The function of "insiraf" and its application to the law

نویسنده [English]

  • Seyed Ali Mohammad Yasrebi,
چکیده [English]

One of the important discussions in the science of principles of jurisprudence is generalization and restriction. Implication of generality from proper nouns and sentences is through premises of wisdom. There are different viewpoints about generic nouns in terms of conventionality of their reference to generality or their being based . on premises of wisdom, like proper nouns and sentences. Premises of wisdom are to arrive at generalization through the following five conditions: possibility of generalization and restriction, being in the position of exposure, absence of mood, absence of definite scope in conversation, existence or non-existence of insiraf. Insiraf means inferring a specific meaning from a generic word and not to implying the basic meaning which is general. Does this turning away inhibit generality of the speech? What is its quality and what kinds of it are there?

کلیدواژه‌ها [English]

  • Generalization
  • Generic noun.
  • Insiraf
  • Premises of wisdom