وضعیت حقوقی بیگانگان در نظام حقوقی ایران در پرتو انسانی‌شدن حقوق بین‌الملل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه حقوق، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، حقوق بین‌الملل دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری حقوق بین‌الملل، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

حضور بیگانگان در قلمرو دولت‌های دیگر، رخدادی نو نیست، طبیعی است که این حضور، از نظرِ حقوقی برای فرد تبعاتی دارد و بیگانگان از حداقل حقوق پذیرفته‌شدة دولت‌ها برخوردار می‌شوند. با وجود این، در روند تحولِ حقوق بین‌الملل از چارچوب دولت‌محوریِ حاکم بر آن به انسانی‌شدن حقوق بین‌الملل، وضعیت حقوقی بیگانگان نیز در حال تغییر است، تغییری که ضمن تثبیت و تبیین معیارهای رفتاری با بیگانگان در جوامع میزبان، به رهیافت‌های حقوق بشری نیز توجه می‌شود. از این رو، ضروری است ضمن بررسی رژیم حقوقی اتباع بیگانه در ایران و توجه به قوانین و مقررات موجود پیرامون وضعیت و بهره‌مندی اتباع بیگانه از حقوق پیش‌بینی‌شده در قوانین جمهوری اسلامی ایران، دیدگاه‌ها و نگرش‌های مطرح‌شده در این زمینه در پرتو روند انسانی‌شدن حقوق بین‌الملل و تحولات روزافزون حقوق بشر بررسی، و با توجه به حساسیت جامعة بین‌المللی به رعایت حقوق اتباع بیگانه و لزوم رعایت مقررات و الزامات حقوق بین‌الملل، راهکارهای مورد نظر برای بهبود وضعیت موجود تحلیل و بررسی شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Aliens Legal Situation in Iranian Legal System in the light of Humanization of International law

نویسندگان [English]

  • mehdi hatami 1
  • Bahman Saedi 2
  • Ehsan Shahsavari 3
1 Assistant Professor, Department of law, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran.
2 Master Student in International Law, Tarbiat modares University, Tehran, Iran
3 Ph.D Student in International Law, University of Tehran, Iran.
چکیده [English]

Aliens presence in other states territory, be individually or collectively, has An ancient history and because of this, Aliens presence in other state is not a unusual phenomenon. Explicitly this presence entails some legal effects. Aliens have minimum rights recognized by states; otherwise some discriminations may be seen in performance of this rights. Nowadays by some developments in International law and moving toward Inter-State to an Individual Rights Perspective, Aliens Legal Situation encounter with some changes. In this process, beside explicitness of legal standards for treatment with Aliens in host states, we see some human rights approach. Because of this developments, it is necessary to examine aliens legal situation in Iranian Legal System by detailed examination in the lights of current legal material and some changes in today’s circumstance such as human rights developments and humanization of International law and Because of international sensitiveness about Islamic Republic of Iran’s approach to aliens rights and adoption and enforcement of international obligations, some practical suggestions to adjustment and improvement of current situation will be made.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aliens
  • Aliens rights
  • Humanization of International law
  • host state
  • Iranian legal system

مراجع

  •  

    • ارفع‌نیا، بهشید (1376)، حقوق بین‌الملل خصوصی، چاپ سوم، تهران، انتشارات بهتاب.
    • الهویی نظری، حمید (1389)، رویکرد انسانی در آرای دیوان بین‌المللی دادگستری، چاپ اول، تهران، نشر دادگستر.
    • ابراهیم‌گل، علیرضا (1391)، مسئولیت بین‌المللی دولت، متن و شرح مواد کمیسیون حقوق بین‌الملل، چاپ چهارم، تهران، انتشارات شهر دانش.
    • جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1387)، ترمینولوژی حقوق، تهران، انتشارات گنج دانش.
    • دهخدا، علی‌اکبر (1337)، لغت‌نامه، جلد اول، چاپ سوم، انتشارات دانشگاه تهران.
    • سلجوقی، محمود (1380)، بایسته‌های حقوق بین‌الملل خصوصی، تهران، نشر میزان.
    • سلجوقی، محمود (1388)، حقوق بین‌الملل خصوصی، جلد اول، تهران، نشر میزان.
    • صفایی، سیدحسین (1374)، مباحثی از حقوق بین‌الملل خصوصی، تهران، نشر میزان.
    • ضیایی بیگدلی، محمدرضا (1390)، حقوق بین‌الملل عمومی، چاپ چهلم، تهران، انتشارات گنج دانش.
    • عزیزی، ستار (1391)، «تأثیرات نظام حقوق بشر بر نهاد حمایت دیپلماتیک، جامعة بین‌المللی و حقوق بین‌الملل در قرن بیست‌ویکم»، مجموعه مقالات اهدایی به دکتر محمدرضا ضیایی بیگدلی، تهران، انتشارات شهر دانش.
    • فضائلی، مصطفی (1387)، دادرسی عادلانه محاکمات کیفری بین‌المللی، تهران، مؤسسة مطالعات و پژوهش‌‌های حقوقی شهر دانش.
    • قاری سیدفاطمی، سیدمحمد (1389)، حقوق بشر در جهان معاصر، دفتر دوم: جستارهایی تحلیلی از حق‌­ها و آزادی‌ها، چاپ دوم، تهران، مؤسسة مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
    • قاسمی شوب، احمدعلی (1383)، »نگاهی به جایگاه بیگانگان در حقوق بین‌الملل با تأکید بر اسناد بین‌المللی حقوق بشر»، مجلة حقوقی بین المللی، شمارۀ سی و یکم.
    • م. اسمیت، روناک (1388)، قواعد حقوق بین‌المللی بشر، ترجمة فاطمه کیهانلو، چاپ اول، انتشارات دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
    • مدنی، سیدجلال‌الدین (1375)، حقوق بین‌الملل خصوصی، تهران، انتشارات گنج دانش.

     

    • مستقیمی، بهرام (1367)، «بیگانگان و حقوق بین‌الملل»، فصل‌نامة سیاست خارجی، شمارۀ هشتم.
    • نصیری، محمد (1375)، حقوق بین‌الملل خصوصی، جلدهای اول و دوم، تهران، مؤسسة انتشارات آگاه.
    • والاس، ربکا (1387)، حقوق بین‌الملل، ترجمه و تحقیق سیدقاسم زمانی، چاپ دوم، تهران، مؤسسة مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
    • یاوری، اسدالله (1383)، «حق برخورداری از دادرسی منصفانه و آیین دادرسی نوین»، نشریة حقوق اساسی، سال دوم، شماره دوم.
    • شهسواری، احسان (1393)، پیوند حمایت کنسولی و حق بر دادرسی عادلانه با تأکید بر رویه قضایی بین‌المللی، پایان‌نامة کارشناسی ارشد حقوق بین‌الملل، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران.
    • محمدی مغانجوقی، فاطمه (1382)، اصول حاکم بر دادرسی منصفانه، مقررات داخلی و بین‌المللی، پایان‌نامة کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران.
    • African (Banjul) Charter On the Human Rights and Peoples Rights, Adopted at 27 June 1981, OAU Doc. CAB/ Leg/67/3 Rev. 5, 21 I.L.M. 58(1982), Entered into force 21 October 1986), available at: http://www.achpr.org/files/ instruments /achpr/banjul_charter.pdf.
    • Barker, J. Craig (2006), The Protection of Diplomatic Personnel, Ashgate Publishing Limited.
    • Dilupis, D. (1974), International Law and the Independent state, Essex Grower Press.
    • Harris, D. J. (1983), Cases and Materials on International Law, Third Edition, London, Sweet Maxwell.
    • Encyclopedia of public international law, Amsterdam (1991),Vo1.8.
    • Geneva Conventions on the Law of War (1949), available at: https://www.icrc.org/eng/assets/files/ publications /icrc-002-0173.pdf.
    • Human Rights Committee, General Comment No. 32, Article 14: Right to equality before courts and tribunals and to a fair trial, U.N. Doc. CCPR/C/GC/32 (2007).
    • International Convention on the Protection of the Rights of All Migrant Workers and Members of their Families, Adopted by General Assembly resolution 45/158 of 18 December 1990.
    • International Court of Justice, Case Concerning Ahmadou Sadio Diallo (Republic of Guinea v. Democratic Republic of Congo, Judgement of 2010.
    • International Covenant on Civil and Political Rights, Adopted by the General Assembly of the United Nations on 19 December 1966, available at: https://treaties.un.org/doc/Publication/UNTS/Volume%20999/volume -999-I-14668-English.pdf.
    • International Law Commission, Draft Articles on Diplomatic Protection, ILC Report, UN Doc, A/61/10.(2006).
    • International Law Commission, Ninth report on the expulsion of aliens, Sixty-sixth session Geneva, 5 May-6 June and 7 July-8 August 2014
    • L. Oppenheim(1992), International Law, Edited by Sir Robert Jennigs and Sir Arthur, Ninth Edition, Vol. L. Longman.
    • Permanent Court of International Justice, Exchange of Greek and Turkish Populations, ,Advisory Opinion of 21 February 1925, Series B, B10
    • Shigeru Oda(1968), “ The Individual in International Law”, Manual of Public International Law, ed. By Max Sorensen, New York: St. Martins Press.
    • Universal Declaration of Human Rights, available at: http:// www.un.org/en/ documents/udhr.
    • www.britannica.com. Encyclopedia of Britannica.
مجله علمی
دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 1
بهار و تابستان
اردیبهشت 1394
صفحه 151-170

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار