رویکرد نظری به اسباب تملک آثار فکری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه حقوق خصوصی و اسلامی، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 کارشناس‌ارشد حقوق مالکیت فکری، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

 تملک اشیا مباحث فلسفی دارد. تملک آثار فکری طبق برخی رویکردها با انتقاداتی مواجه است. شناخت اسباب تملک اصلی اشیای فکری پرسش مورد نظر در مقاله حاضر است. هدف این پژوهش تحلیل نظری است که به شناخت اسباب تملک آثار فکری کمک خواهد کرد. همچنین، این تحقیق می‌تواند برای اصلاح مادة 140 قانون مدنی به‌کار گرفته شود. بررسی تملک اشیای مادی به شناخت اسباب تملک اشیای فکری کمک می‌کند. رویکردهای متفاوت، گاهی به شیء موضوع تملک توجه داشته‌اند و گاهی به ارزش یا امکان ناشی از کار. اتخاذ هر یک به نتیجة متفاوتی می‌انجامد. براساس رویکرد اول، عناوین ثبت و تشخص و در رویکرد دوم، عنوان حیازت شناسایی می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Theoretical Approach to Acquisition of Ownership in Intellectual Property

نویسندگان [English]

  • Saeed Habiba 1
  • Masoud Shahbazi 2
1 Professor, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran
2 M.A of Intellectual Property Rights, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

There are philosophical discussions about original acquisition of property right. Acquisition of intangibles encounters criticism. Original acquisition of intellectual objects is the issue of enquiry here. The purpose of this article is not just an interpretation of the rules but a philosophical and theoretical analysis to understand acquisition of ownership. This result of this research paper could be used to amend Article 140 of the Iranian Civil Code. The study of possession of the tangible items could help us to have a better understanding of ownership of intellectual items. Some approaches focus on the object itself and some others focus on value added by labor. Each of them leads to a different conclusion. Based on the first, registration and specification and according to the next occupancy are identified.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Intellectual Property
  • Occupancy
  • Ownership
  • registration
  • Specification
  1. ابن درید، محمد بن حسن (بی‌تا). جمهره اللغه. جلد اول، چاپ اول، بیروت: دارالعلم للملایین.
  2. ابن سیده، علی بن اسماعیل (بی‌تا). المحکم والمحیط الاعظم. جلد سوم، چاپ اول، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  3. پیلوار، رحیم (1391).فلسفة حق مالکیت. چاپ اول، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  4. توحیدی، محمدعلی (1422 هـ ق). مصباح الفقاهه. جلد دوم، چاپ اول، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  5. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1392). تأثیر اراده در حقوق مدنی. چاپ سوم، تهران: گنج دانش.
  6. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1388). حقوق اموال. چاپ ششم، تهران: انتشارات گنج دانش.
  7. حبیبا، سعید (1390). جزوة درسی حقوق مالکیت صنعتی1. تهران: دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
  8. دراهوس، پیتر  (1391). فلسفة مالکیت فکری. ترجمه و تألیف محمود حکمت‌نیا، با همکاری مهدی معلی و علی تقی‌خانی، چاپ اول، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی.
  9. رالز، جان (1390). نظریة عدالت. ترجمة سید محمدکمال سروریان، مرتضی بحرانی و با مقدمة استاد رضا داوری اردکانی، چاپ دوم، تهران: پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی.

10. صدر، سید محمدباقر (1357). اقتصاد ما یا بررسی‌هایی دربارة مکتب اقتصادی اسلام. جلد دوم، ترجمة ع. اسپهبدی، چاپ دوم، تهران: انتشارات اسلامی.

11. طباطبایی، سید محمدحسین (1391). بدایه الحکمه. ترجمة علی شیروانی، چاپ 17، قم: دارالعلم.

  1. غفوری، خالد (1432هـ ق). رویه جدیده حول تحدید اسباب ملکیه و جدولتها. تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی.

13. کاتوزیان، ناصر (1384). اموال و مالکیت. چاپ دهم، تهران: میزان.

  1. کلینی، ابوجعفر محمد ابن یعقوب (1407 هـ ق). الکافی. جلد پنجم، چاپ چهارم، تهران: دارالکتب اسلامیه.

15. مارکس، کارل (1385). کار مزدی و سرمایه، ارزش قیمت و سود. ترجمة میرجواد سیدحسینی و نفیسه نمدیان‌پور، چاپ اول، تهران: لحظه.

16. محقق داماد، سید مصطفی (1392). قواعد فقه بخش مدنی. چاپ 39، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.

17. مکارم شیرازی، ناصر (1390). القواعد الفقهیه. جلد دوم، چاپ چهام، قم: مدرسه الامام علی بن ابی طالب (ع).

18. موسوی خمینی، سید روح‌الله (بی‌تا). تحریرالوسیله. جلد دوم، چاپ اول، قم: مؤسسة مطبوعات دارالعلم.

19. Brokowski, A., & Plessis, P. (2005). Textbook on roman law. 3th Edition, Oxford: Oxford University Press.

20. Cornish, W. R. (1996). Intellectual property. 3th Edition, London: Sweet and Maxwell.

21. Hegel, G. W. F. (1991). Elements of the philosophy of Right. Translated by H. B. Nisbet.

22. Wilson, S. (2002). Information arts, intersections of art, science , and technology. MIT Press.

  1. نزهت، ابراهیم (1386). بازپژوهی سببیت حیازت در تملک. فصلنامة حقوق، مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دورة 37، شمارة 4،  صفحات 314-297.

24. Brittin, M. D. (1978).Constitutional fair use. William & Mary Law Review, 20(1), 85-123.

 

25. Hettinger, E. C. (1989). Justifying intellectual property. Philosophy & Public Affairs, 18, 31-52.

26. Kinsella, N. S. (2001).Against intellectual property. Journal of Libertarian Studies, 15(2), 1-53.

27. Kunne, W. (1982). Criteria of abstractness,the ontologies of husserl, frege and strawson against the background of classical metaphysics, Munchen, Wien. Pp. 401-437.

28. Mcfadyen, R. E. (2007). The “First to File” patent system: why adoption is not an option?. Richmonnd Journal of Law and Technology, XIV,(1), 1-63.

29. Merrill, T. (2009). Accession and original ownership. Yale University Faculty Scholarship Series, 4469, 459-510.

30. Palmer, T. G. (1990). Are patents and copyrights morally justified?. Harvard Journal of Law and Public Policy,13(3), 817-865.

31. Rose, C. M. (1985). Possession as the origin of property. Yale Law School,Faculty Scholarship Series, 1830, 73-88.

 

 

 

شهبازی، مسعود (1392). بررسی تطبیقی اسباب تملک درحقوق مدنی و نظام مالکیت فکری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق مالکیت فکری، تهران: دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.

حبیبا، سعید، و حسین‌زاده، مجید (1393). بررسی فرایند تحصیل ملکیت اموال فکری. مطالعات حقوق تطبیقی، دورة 5، شمارة 2،

Merrill, T. (2009). Accession and original ownership. Yale University Faculty Scholarship Series, 4469, p. 469

Balganesh, Sh., Manta, I., &d Wilkinson Ryan,Tess, Judging Similarity, 2014, Faculty Scholarship,paper 1185._ Martin J. Adelman and Gary L. Francione,1989, the Doctorin of Equivalents in Patent Law, University of Pennsilvania,Law Review, Vol 137, No. 3.