اثر رد تعهد به نفع ثالث بر اعتبار قرارداد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق خصوصی، دانشکدة حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکدة حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

تعهد به نفع ثالث به‌علت برخوردی که با اصل نسبی‌بودن قراردادها می‌کند، محل بحث و تأمل فراوان است. جنبه‌های متعدد این نهاد از هنگام انعقاد قرارداد تا اجرای آن نیازمند بررسی و تدقیق است. یکی از جنبه‌های این نهاد که کمتر تحلیل شده ‌است، اثر رد یا عدم قبولی ثالثِ ذی‌نفع بر عقدی است که تعهد یادشده در آن لحاظ شده ‌است. اکثر حقوق‌دانان بدون تفصیل لازم در این زمینه نظرهای خود را ابراز کرده‌اند. در این پژوهش ماهیت افعال و اعمالی که ممکن است در قالب تعهد به نفع ثالث در اشکال مختلف آن متجلی شوند، به صورت نظام‌مند بررسی و اثر رد یا عدم قبول ثالث بر هر یک آن‌ها واکاوی شده است. عدم قبول یا رد تعهد به نفع ثالث با توجه به ماهیت تعهد و جایگاهش در توافق به عنوان شرط یا عوض قرارداد، ممکن است باعث انفساخ عقد یا ایجاد حق فسخ شود و در برخی موارد نیز هیچ اثری بر عقد مشروط ندارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Refusing an Obligation to the Benefit of a Third Party on the Contract

نویسندگان [English]

  • Mohammad Salehi Mazandarani 1
  • Payam Mohammadi Mirazizi 2
1 Associate Professor, Faculty of Law, University of Qom, Qom, Iran
2 Ph.D. Student in Private Law, Faculty of Law, University of Qom, Qom, Iran
چکیده [English]

Because providing a benefit for a third party in the contract inconsistent with the principle of privity of contract, this issue requires further research and study. One of the aspects of this subject which has been less analyzed is the effects of third party’s refusal on the contract itself. Most of lawyers have expressed their opinions about this subject without going in details. In this article the nature of acts that possibly conducted by a third party beneficiary has been reviewed and the effects of their refusal of accepting the obligation undertaken in their favor have been discussed and analyzed. Not accepting or refusing such benefits would lead to rescission of the contract, annulment of the benefit or having no effect at all on the terms of the contract. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Benefit for third party
  • Refusal of third party’s benefit
  • Privity of contract
1. امامی، سید حسن (1390). حقوق مدنی. جلد اول، چاپ سی‌ویکم، تهران: انتشارات اسلامیه.
2. حلی، شمس‌الدین محمد (1424). معالم الدین فی فقه آل یاسین. جلد دوم، چاپ اول، قم: انتشارات مؤسسة امام صادق (ع).
3. سنهوری، عبدالرزاق (1390). قواعد عمومی قراردادها. ترجمه محمدحسین دانش‌کیا و سیدمهدی دادمرزی، چاپ دوم، قم، انتشارات دانشگاه قم
4. سیوری حلی، مقداد بن عبدالله (1403). نضد القواعد الفقهیه علی مذهب الامامیه. چاپ اول، قم: انتشارات کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی.
5. شهیدی، مهدی (1387). شروط ضمن عقد. چاپ دوم، تهران: انتشارات مجد.
6. شهیدی، مهدی (1389). آثار قراردادها و تعهدات. چاپ چهارم: تهران، انتشارات مجد.
7. شهیدی، مهدی (1390). سقوط تعهدات. چاپ ششم، تهران: انتشارات مجد.
8. صادقی، محمود (1382). تعهد به نفع شخص ثالث در حقوق فرانسه، انگلیس، ایران و فقه امامیه. چاپ اول، تهران: انتشارات امیرکبیر.
9. صفایی، سید حسین (1392). قواعد عمومی قراردادها. چاپ پانزدهم، تهران: انتشارات میزان.
10. طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم (1415). سؤال و جواب. چاپ اول، تهران: انتشارات مرکز نشر علوم اسلامی.
11. عاملی، زین‌الدین بن علی (شهید ثانی) (1413). مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام. جلد نهم، چاپ اول، قم: انتشارات مؤسسة المعارف الاسلامیه.
12. عاملی، محمد بن مکی (شهید اول) (بی‌تا). القواعد و الفوائد. جلد اول، چاپ اول، قم: انتشارات کتاب‌فروشی مفید.
13. قاسم‌زاده، سید مرتضی (1389). اصول قراردادها و تعهدات. چاپ چهاردهم، تهران: نشر دادگستر.
14. کاتوزیان، ناصر (1386). نظریة عمومی تعهدات. چاپ چهارم، تهران: انتشارات میزان.
15. کاتوزیان، ناصر، (1388). قواعد عمومی قراردادها. جلد اول، چاپ هشتم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
16. کاتوزیان، ناصر (1390الف) قواعد عمومی قراردادها. جلد سوم، چاپ ششم، تهران: شرکت سهامی انتشار
17. کاتوزیان، ناصر (1390ب). ایقاع (نظریة عمومی- ایقاع معین). چاپ پنجم، تهران: انتشارات میزان
18. محقق حلی، نجم‌الدین (1408). شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام. جلد سوم، چاپ دوم، قم: انتشارات مؤسسة اسماعیلیان.
1. تفرشی، محمدعیسی، و الفت، نعمت‌الله (1382). مبانی فقهی و حقوقی مادة 768 قانون مدنی. مجلة نامة مفید، شمارة 40، صفحات 108-85.
2. قاسم‌زاده، سید مرتضی (1388). ماهیت حقوقی قبول و رد ترکه. فصل‌نامة حقوق (مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی)، دورة 39، شمارة 3، صفحات 280-259.
3. محقق‌ داماد، سید مصطفی (1374). تعهد به نفع شخص ثالث از نظر شیخ انصاری و دکترین‌های حقوق معاصر. مجلة تحقیقات حقوقی، شمارة 16و17، ص 36-7
4 .محقق ‌داماد، سید مصطفی، و صادقی، محمود (1379). مبانی و آثار حقوقی تعهد به نفع شخص ثالث در فقه امامیه. فصلنامة مدرس (علوم انسانی)، دورة 4، شمارة 4، صفحات 94-75.
5. محمدحسینی طرقی، مرتضی (1383). صلح التزامی به سود شخص ثالث. ماهنامة کانون، سال 47، دورة 2، شمارة 49، صفحات 287-271.
6. محمدی، سام (1385). تعهد به نفع شخص ثالث به‌عنوان عوض قرارداد در فقه امامیه و حقوق مدنی ایران. مجلة دانشکدة علوم انسانی دانشگاه سمنان، سال 5، شمارة 14، صفحات 142-131.
7. محمدی، سام (1388). ماهیت حقوقی تعهد به نفع شخص ثالث. فصل‌نامة حقوق (مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی)، دورة 39، شمارة 1، صفحات 287-271.