بررسی ماهیت و ابعاد «عمل متقابل»در قانون صلاحیت دادگستری ایران برای رسیدگی به دعاوی مدنی علیه دولت‌های خارجی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق بین‌الملل، دانشکدۀ حقوق پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق بین‌الملل دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

قانون صلاحیت دادگستری ایران برای رسیدگی به دعاوی مدنی علیه دولت‌های خارجی در تاریخ 17/12/1390 و در واکنش به نقض مصونیت دولت ایران در دادگاه‌های کشورهای دیگر به تصویب رسید. به عقیدۀ نگارندگان، ماهیت «عمل متقابل» مذکور در این قانون اقدامات متقابل در حقوق بین‌الملل است. از جمله آثار شناسایی حق اتخاذ اقدامات متقابل، که واکنشی بین‌المللی است، ایجاب می‌کند دادگاه‌های داخلی شروط حاکم بر اتخاذ این اقدامات را رعایت نمایند. در این مقاله، ضمن بررسی شرایط اقدامات متقابل طبق موازین حقوق بین‌الملل، ابعاد آن در قانون مذکور بررسی خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Review of the Nature and Aspects of “Reciprocity” in the Act of the Jurisdiction of the Iranian Judiciary on Civil Claims against Foreign States

نویسندگان [English]

  • Mahdi Haddadi 1
  • Ali Ahadi Karnagh 2
1 Assistant Professor of International Law, Faculty of Law, College of Farabi, University of Tehran, Qom, Iran
2 Ph.D. Student in International Law, Faculty of Law and Politic science, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

The Act of the Jurisdiction of the Iranian Judiciary on Civil Claims against Foreign States was approved on March 8, 2014 in reaction to breach of Iran’s immunity in the courts of other counties. In the opinion of the authors the nature of "reciprocity" mentioned in the Act refers to the countermeasure in international law. The recognition of right to take countermeasure which is an international reaction, require that the domestic courts observe the provisions governing countermeasures. In this article we review the countermeasure conditions in accordance with international law. Meanwhile, its aspects in the Act will be discussed as well.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reciprocity
  • Countermeasures
  • The Act of Jurisdiction the Iranian Judiciary

مراجع

  1. ابراهیم‌گل، علیرضا (1392). اقدامات متقابل و مسئولیت بین‌المللی ناشی از منافع جمعی. تهران: خرسندی.
  2. تقی‌زاده، ابراهیم؛ علی خسروی فارسانی و میثم موسی‌پور (1391). ماهیت و آثار «خسارت تنبیهی» در حقوق کامن‌لا با مطالعۀ تطبیقی. دانش حقوق مدنی، دورۀ 1، شمارۀ 1، صفحات 49-60.
  3. خلف‌رضایی، حسین و محسن عبدالهی(1389). معادلۀ تعارض اصل مصونیت دولت با قواعد آمرۀ حقوق بشر. نامۀ مفید، شمارۀ 79، صفحات 101-118.
  4. رنجبریان، امیرحسین (1387). پویایی حقوق بین‌الملل و پایایی شکنجه. فصلنامۀ حقوق، مجلۀ دانشکدۀ حقوق ‌و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دورۀ 38، شمارۀ 1، صفحات 205-248.

 

  1. ره‌پیک، حسن (1387). حقوق مسئولیت مدنی و جبران‌ها. تهران: خرسندی.
  2. ضیایی بیگدلی، محمد‌رضا (1391). حقوق بین‌الملل عمومی. تهران: گنج دانش.
  3. ------------------ (1380). مصونیت دولت‌ها و مقامات حکومتی از دیدگاه حقوق بین‌الملل. پژوهش حقوق و سیاست، شمارۀ 4، بهار و تابستان.
  4. ظاهری، علیرضا (1383). «تحولات قاعدۀ مصونیت دولت: تأثیر قانون صلاحیت دادگستری و قانون مبارزه با تروریسم ایالات متحدۀ آمریکا». دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی، شمارۀ 30، صفحات 119-177.
  5.  قانون بیمۀ خطرات ناشی از تروریسم آمریکا 26 نوامبر 2002: Terrorism Risk Insurance Act 2002.
  6. محمدنبی، حسین(1385). سخنرانی ماهانۀ کمیسیون امور بین‌الملل. اجرای احکام دادگاه‌های آمریکا در ایتالیا علیه ایران در کانون وکلای دادگستری مرکز مورخ 26/9/1385(Iranian Bar Association)، همچنین منتشرشده در تارنمای http://tebyan.net .
  7. مذاکرات مجلس، مورخ 16 اسفند 1390.
  8. نصیری، محمد (1372). حقوق بین‌الملل خصوصی(کلیات، تابعیت، اقامتگاه)،وضع اتباع بیگانه و تعارض قوانین و دادگاه‌ها. تهران: آگه.
  9. ندرتی کلوانق، اصغر (1386). مطالعۀ تطبیقی خسارت تنبیهی در حقوق ایران، آمریکا و آلمان. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، پردیس قم دانشگاه تهران، خرداد.
    1. Badr, Gamal Moursi (1984), State Immunity: An Analytical and Prognostic View, Springer-Science, Business Media, B. V.
    2. Bankas, Ernest K.(2005), The State Immunity Controversy in International Law Private Suits against Sovereign State in Domestic Courts, Berlin, Heidelberg, Springer.
    3. Bouzari v. Iran (2002), O. J. No. 1624, Ontario Superior Court of Justice Swinton J. May 1.
    4. Campell, Henry(1990), Black’s Law Dictionary, 6th Edition, West Publishing Co.
    5. Case of Al-Adsani v. The United kingdom(2001), Judgement, ECTHR, 21 November.
    6. Foreign Sovereign Immunities Act, Public Law, 94-583, October 21, 1976, 94th, Congress.
    7. ICJ Reports (2002), Arrest Warrant of 11 April 2000 (Democratic Republic of the Congo v. Belgium).
    8. ICJ Reports of Judgment(2012), Advisory Opinion and Orders, Jurisdictional Immunities of the State, (Germany v. Italy: Greece Intervening), Judgment of 3 February.
    9. ILC Reports(2001), Drat articles on Responsibility of State for Internationally Wrongful Acts,with commentaries.
    10. Kazemi Estate v. Islamic Republic of Iran (2011), Superior Court (Commercial Division), Canada Province of Quebec, District of Montreal, 25 January .
    11. McKesson Corporation, et al v. Islamic Republic of Iran(2012), United States Court of Appeals for the District of Columbia Circuit, Decided February 28.
    12. Report to the General Assembly of UN on Draft Articles on Jurisdictional Immunities of States and Their Property(1991), YILC, vol. II (2).
    13. State Immunity Act 1978 of Britannia, 1978 Chapter 33, http://www.legislation.gov.uk/ukpga/1978/33.
    14. Stewart, David P., (2013), “The Foreign Sovereign Immunities Act: A Guide for Judges”, Federal Judicial Center, International Litigation Guide.
    15. Supreme Court of Canada, Kazemi Estate v. Islamic Republic of Iran, 2014: October 10.
    16. The Foreign Sovereign Immunities Act: 2010 Year in Review, Crowell & Moring LLP.
    17. Wirth, Steffen (2002), “Immunity for Core Crimes? The ICJ’s Judgment in the Congo v. Belgium Case”, EJIL, vol. 13 , No. 4,.

                                                                       

مجله علمی
دوره 14، شماره 2
پاییز و زمستان
مهر 1396
صفحه 325-346

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار