مطالعة تطبیقی دعوای مستقیم در حقوق ایران و مصر و فرانسه با محوریت حقوق ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی‌‌ارشد حقوق خصوصی، دانشکدة حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

2 استاد حقوق خصوصی، دانشکدة حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

دعوای مستقیم یکی از اسباب حمایت قانون‌گذاران از حقوق طلبکار محسوب می‏شود. دعوای مستقیم از مدت‏ها قبل در حقوق فرانسه پذیرفته شده بود و پس از اصلاحات سال 2016 قانون مدنی فرانسه به صورت صریح در قانون مدنی نیز پیش‌بینی شد. دعوای مستقیم در حقوق ایران وضعیت حقوقی روشنی ندارد. اما در حقوق مصر و فرانسه حقوقدانان آن را تجزیه‌وتحلیل کرده‌اند. هدف از مطالعة تطبیقی دعوای مستقیم در وهلة اول روشن شدن جنبة تئوریک آن در حقوق ایران بود تا در اصلاحات قانون مدنی ایران بدان توجه شود. در وهلة دوم نیز جنبة عملی این نهاد حقوقی، همان‌طور که در حقوق مصر به آن اشاره شده، حائز اهمیت است. چون مکانیسم دعوای مستقیم باعث کاهش اطالة دادرسی و به‌تبع آن کاهش حجم دعاوی می‏شود. در حقوق ایران نیز همانند حقوق مصر و فرانسه می‏توان با پیش‌بینی دعوای مستقیم در عقد اجاره، دعاوی اجتناب مالیاتی، دعاوی مطالبة نفقه، و سایر دعاوی که از نظر کثرت برای دستگاه قضایی چالش‏هایی را ایجاد کرده‏اند جنبه عملی دعوای مستقیم را محقق ساخت. این امر راهی میان‌بُر و مؤثر برای ذی‏نفع دعوا و دستگاه قضایی خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A comparative study of direct action in Iranian, Egyptian and French law with a focus on Iranian law

نویسندگان [English]

  • Behzad Jeihouni 1
  • Seyyed Mohammad Taghi Alavi 2
1 MA. Student of Private Law, Faculty of Law and Social Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran
2 Professor of Private Law, Faculty of Law and Social Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran
چکیده [English]

Direct action is one of the grounds that legislators protect creditor rights. Following the 2016 amendments to the French Civil Code, direct action, which had long been accepted in French law, was specified in the Civil Code. Direct action does not have a clear legal status in Iranian law, but it has been analyzed by jurists in Egyptian and French law. The purpose of a comparative study of direct action in the first place is to clarify its theoretical aspect in Iranian law to be considered in the amendments to the Iranian Civil Code. Secondly, the practical aspect of this legal institution, as mentioned in Egyptian law, is important. Because the direct-action mechanism can reduce the prolongation of the trial and, consequently, reduce the volume of litigation. Under Iranian law, as in Egyptian and French law, the practical aspect of direct action can be provided by anticipating this legal institution in a lease, tax evasion lawsuits, alimony lawsuits, and other cases that are challenging for the judiciary. This will be an effective shortcut for both the beneficiary and the judiciary.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Direct action
  • Main debtor
  • Sub-debtor
  • Iranian law
  • French and Egyptian law
ابوالسعود، رمضان (1994). احکام الالتزام، بیروت، الدار الجامعیه.
اسکینی، ربیعا (1394). حقوق تجارت، شرکت‏های تجاری، تهران، سمت، ج 1.
‏السنهوری، عبدالرزاق احمد (1391). نظریه العقد، تهران، خرسندی، ج 2.
‏ــــــــــــــــــــــــــ (2000). الوسیط فی شرح القانون المدنی الجدید، الجزء الثانی، بیروت، منشورات الحلبی الحقوقیه.
امامی، سید ‏حسن (1397). حقوق مدنی، تهران، اسلامیه، ج 1.
بیات، فرهاد؛ شیرین بیات (1396). شرح جامع قانون مدنی، تهران، ارشد.
سعد، نبیل ابراهیم (1998). النظریه العامه للالتزام، الجزء الثانی، بیروت، دار النهضه العربیه.
سلطان، انور (1974). احکام الالتزام الموجز فی النظریه العامه للالتزام، بیروت، دار النهضه العربیه.
شعاریان، ابراهیم؛ ابراهیم ترابی (1395). حقوق تعهدات، تهران، مؤسسة مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر‏ دانش.
شمس، عبدالله (1395). آیین دادرسی مدنی، دورة پیشرفته، تهران، دراک، ج 1.
ـــــــــــــ (1396). آیین دادرسی مدنی، دورة پیشرفته، تهران، دراک، ج 2.
شهیدی، مهدی (1398). حقوق مدنی 3، تعهدات، تهران، مجد.
عراقی، عزت‏الله (1396). حقوق کار، تهران، سمت، ج 1.
کاتوزیان، ناصر (1395). قواعد عمومی قرارداد‏ها، تهران، شرکت سهامی انتشار، ج 3.
ـــــــــــــ (1396). اعتبار امر قضاوت‌شده در دعوای مدنی، تهران، میزان.
ـــــــــــــ (1398). نظریة عمومی تعهدات، تهران، میزان.
References
Abu Al Soud, R. (1994). Principles of Obligation, Beirut, Al Dar Ol Jamie. (in Arabic)
Al-Sanhuri, A. (2000). Al Waseet in Explaining the New Civil Code, Beirut, Al-Halabi Al- Huquqia Publications, Vol. 2. (in Arabic)
-------------------. (2012). Theory of Contract, Tehran, Khorsandi, Vol. 2. (in Arabic)
Araghi, S. E. (2017). Labour Law, Tehran, Samt Publication, Vol. 1. (in Persian)
Bayat, F. & Bayat, SH. (2017). The Comprehensive Commentary on the Civil Code, Tehran, Arshad. (in Persian)
Buffelan-Lanore, Y. & Larribau-Terneyre, V. (2010). Droit civil–Les obligations, 12e, Paris, Sirey.
Cabrillac, R. (2016). Droit des obligations, 12e, Paris, Dalloz.
Cooke, J. (2009). Law of Tort, 9th, Harlow, Pearson Education.
Emami, S. H. (2018). Civil Law, Tehran, Eslamie, Vol. 1. (in Persian)
Eskini, R. (2015). Commercial Law Trading Corporations, Tehran, Samt Publication, Vol. 3. (in Persian)
Flour, J., Aubert, J. L., & Savaux, É. (2015). Droit civil. Les obligations, Vol. 3,  Le rapport d'obligation, 9e, Paris, Sirey.
Henry, X., Venandet, G., Wiederkehr, G., Jacob, F., & Tisserand-Martin, A. (2005). Code civil, 104e, Paris, Dalloz.
Katouzian, N. (2016). General Principles of Contract, Tehran, Enteshar Publication, Vol. 3. (in Persian)
----------------. (2019). General Theory of Obligations, Tehran, Mizan. (in Persian)
-----------------. (2019). The validity of the judgment in a civil lawsuit, Theran, Mizan. (in Persian)
Saad, N. E. (1998). General Theory of Obligation, Beirut, Dar Ol Nehzat Al Arbia, Vol. 2. (in Arabic)
Shahidi, M. (2019). Civil Law-3, Theran, Majd. (in Persian)
Shams, A. (2016). Civil Procedure, Advanced course, Tehran, Derack, Vol. 1. (in Persian)
-------------. (2017). Civil Procedure, Advanced course, Tehran, Derack, Vol. 2. (in Persian)
Shoarian, E. & Torabi, E. (2016). The Law of Obligation, Tehran, S.D.I.L. (in Persian)
Starck, B., Roland, H., & Boyer, L. (1989). Droit civil. Obligations, Vol. 3, régime general (3e), France, Paris, Litec.
Sultan, A. (1974). Principles of Obligation, Beirut, Dar Ol Nehzat Al Arbia. (in Arabic)
Terré, F., Simler, P., & Lequette, Y. (2005). Droit civil. Les obligations, 9e, Paris, Dalloz.
Weill, A. & Terré, F. (1980). Droit civil. Les obligations (3e), Paris, Dalloz.
Websites           
https://www.dalloz-actualite.fr/flash/loi-applicable-l-action-directe-en-matiere-non-contractuelle-contre-un-assureur.
https://www.legifrance.gouv.fr/juri/id/JURITEXT000031150080.
https://www.legifrance.gouv.fr/juri/id/JURITEXT000039692118.