کاربرد بلاک‏ چین در حفاظت از حقوق مالکیت فکری و ابعاد کاربردی آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حقوق خصوصی و اسلامی، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 گروه حقوق عمومی، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

حفاظت از حقوق مالکیت فکری همواره دغدغة پدیدآورندگان بوده است. با وجود قوانین داخلی و کنوانسیون‌های بین‌المللی، ابعادی از حقوق مالکیت فکری همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارند. در ایران، در سال‌های اخیر، حمایت از حقوق مالکیت ‏فکری مورد تأکید قرار گرفته و از آنجا که سالیانه دعاوی متعددی در این حوزه مطرح می‏شود به نظر می‏رسد یکی از عواملْ نبودِ سامانة جامع اطلاعاتی است که منجر به تشتت آرا و صدور برخی آرای ناموجه شده است. همچنین رویه‏ها حاکی از ناکارآمدی برخی دستگاه‏های ذی‏ربط در پیگیری قراردادهای مالکیت فکری است. در نوشتار حاضر به این موضوع پرداخته می‌شود که آیا می‌توان بلاک‏چین را برای حفاظت از حقوق مالکیت فکری به کار گرفت و این امر چگونه میسر خواهد شد. استفاده از بلاک‌چین در زمینة حقوق مالکیت فکری باعث می‏شود از سیستم تحقیقی استفاده و نوعی نظام جامع اطلاعاتی ایجاد شود که در آن زنجیرة مالکیت به صورت تغییرناپذیر قابل مشاهده باشد. در نوشتار پیش رو ابعاد این موضوع بر اساس روش کیفی و با استفاده از ابزار کتابخانه‏ای بررسی می‌شود و نخست مفاهیم و مبانی و سپس شیوه‌های به‌کارگیری بلاک‏چین در حفاظت از حقوق مالکیت ‏فکری تبیین می‏شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Application of Blockchain in Protecting Intellectual Property Rights and its Practical Dimensions

نویسندگان [English]

  • Mohsen Sadeghi 1
  • Sara Molapanah 1
  • Maedeh Safari 2
1 Department of Private and Islamic Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Department of Public Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Protecting intellectual property rights has always been of concern to creators and inventors. Despite domestic laws and certain international conventions, some aspects of intellectual property rights still remain uncertain. In Iran, the issue of intellectual property rights protection has been highlighted in the recent years. As there are several intellectual property rights claims per year it seems that one of the main reasons behind it is probably due to the lack of a management information system. In fact, a lack of such a system has led to different contradictory precedents as well as unjustified pronouncements. Furthermore, the jurisprudence reveals the inefficiency of the relevant organizations in tracking intellectual property rights. The present study analyses whether blockchain can be applied to protect intellectual property rights and how it can be implemented. It seems that blockchain has great potential in this ground. Therefore, having regarded the importance of protecting intellectual property rights in addition to the great potential of blockchain, the present paper discusses the dimensions of the issue through a qualitative research approach with library research tools. In the first section concepts and foundations and the second section, the methods of applying blockchain in protecting intellectual property rights will be surveyed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Blockchain
  • Intellectual Property Iranian Law

مراجع

امامی، نورالدین (1371)، حقوق مالکیت فکری،  ج2و3، تهران، رهنمون نشریة مدرسة عالی شهید مطهری.
بهرامی، بهرام (1401). شرح و نقد رأی وحدت رویة ۶۵۲ دیوان‌عالی کشور، مصوب ۲۸/۱/۱۳۸۰، با موضوع لغو معافیت دولت از پرداخت هزینة دادرسی. نقد و تحلیل آرای قضایی،شماره 1،دوره1،صفحات21-39.
جعفری‌تبار، حسن (1386). ملک معنی در کنار: گفتاری در فلسفة حقوق مالکیت فکری. حقوق خصوصی،صفحات 41 ـ 82.
حبیبا، سعید؛ زارع، ملیحه (1389). شرایط حمایت از حقوق مالکیت فکری در طرح ساخت مدارهای یکپارچه در نظام‌های خاص حمایتی. پژوهش‌های حقوق تطبیقی، شماره 2، دوره 14،.صفحات 109-130.
زارع، لیلا (1397). کاربرد بلاک‌چین در حفاظت از حقوق مالکیت فکری. کانون پتنت ایران. تاریخ انتشار 22/05/1397. تاریخ آخرین دسترسی 16/10/1400 در .www.patentoffice.ir
زرکلام، ستار (1387)،  حقوق مالکیت ادبی و هنری،  تهران، سمت.
شاکری، زهرا؛ جعفری‏پور، یاسمن (1399). چالش‌های حقوق مالکیت فکری برای حمایت از آثار هنری در موزه‌های معاصر. مطالعات فرهنگ‌ـ ارتباطات، شماره 51، صفحات 261 ـ 283.
شاه‌آبادی، ابوالفضل؛ حیدری، آرش (1390). بررسی عوامل تعیین‌کنندة شدت تحقیق و توسعه در کشورهای منتخب در حال توسعه و توسعه‌یافته: رهیافت پانل دیتا. سیاست علم و فناوری، شماره 1، صفحات95 ـ 108.
شهبازی‌‏نیا، مرتضی؛ عبداللهی، محبوبه (1389). دلیل الکترونیک در نظام ادلة اثبات دعوا. مطالعات حقوق خصوصی، شماره 40، صفحات 193 ـ 205.
شیخی، مریم (1384). ضمانت اجراهای حقوق مالکیت ادبی و هنری در حقوق ایران و موافقت‌نامه‌های بین‌المللی. دادگستری، شماره 69، صفحات117 ـ 208.
صفایی، سید حسین (1375)، مقالاتی دربارة حقوق مدنی و تطبیقی، تهران، میزان.
غلامی‌معاف، کمیل؛ رمضانیان، محمدرحیم و فریدی ماسوله، مرضیه (1399). خدمات فناوری بلاک‌چین و کاربردهای آن. پژوهش‌های معاصر در علوم مدیریت و حسابداری، شماره7، صفحات 248 ـ 266.
کاتوزیان، ناصر (1401)، دورة مقدماتی حقوق مدنی (اموال و مالکیت)، تهران، میزان.
کسنوی، شادی (1394)، مبانی حقوق علائم تجاری،  تهران،  شرکت سهامی انتشار.
کلمبه، کلود (1390)،  اصول بنیادین حقوق مؤلف و حقوق مجاور در جهان،  مترجم: علی‌رضا محمدزاده، چ 2. تهران، میزان.
مدرس، هانیه و صادقی، محسن (1395). سازمان‏های جمعی حقوق مالکیت ادبی و هنری. مجلة مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، شماره 3، 135صفحات ـ 162.
میرحسینی، حسن (1387)،  حقوق اختراعات، تهران، میزان.
Alilwit, N. (2020). Authentication Based on Blockchain. PhD Dissertations and Master's Theses. 11. https://commons.erau.edu/edt/548
Bahrami, B. (2022). An explanation and Critique of the Binding Precedent No. 652 of the Supreme Court of Iran Passed on April 17th, 2001 Regarding Revocation of State Exemption of the Court Costs. Critique and Analysis of Judicial Opinions, 1, 1,21-39. (in Persian)
Bainbridge, David I., (1999). Intellectual Property. 4nd ed. England: Financial Times Pitman Publishing.
Bian, S., Shen, G., Zhiqiu, H., and Yang, Y,(2020). PABC: A Patent Application System Based on Blockchain. IEEE Access, 4, 4199-4210.
Clark, B ., Burstall, R. (2018). How Distributed Ledger Technologies Can Help Secure the Pharma Chain. Stanford Journal of Blockchain Law and Policy, 252-262.
Colombe, C.(2012). The Fundamental Principles of Copyright and Related Rights in the World. Translated by Alireza Mohammadzadeh. 2nd ed. Tehran: Mizan Publication. (in Persian)
Cuccuru, P. (2017). Beyond Bitcoin: an Early Overview on Smart Contracts. International Journal of Law and Information Technology, 3, 195-179.
 Danda, R., and Chaudhary, V., Doku, R. (2020). Blockchain Technology: Emerging Applications and Use Cases for Secure and Trustworthy Smart Systems, Data Science and Cybersecurity Center. Journal of Cybersecurity and Privacy, 1, 5-8.
Dean, L. (1995). The Rule of First Possession and the Design of the Law. The Journal of Law & Economics, 38, No. 2, 393–436.
Drahos, P, (1996). A Philosophy of Intellectual Property. London: Routledge.
 Elkin-Koren, N., Salzberge, E. (2012). The Law and Economics of Intellectual Property in the Digital Age. London: Routledge.
Emami,N. (1992). Intellectual Property Law. Journal of Rahnemoun, No. 2 & 3,. (in Persian)
Gholami-Moaf, K., Ramezanian, M.R., & Faridi Masuleh, M. Blockchain Technology Services and Its Applications. Contemporary Researches in Management and Accounting Sciences, No. 7, 248-266.
 Gurkaynak, G., Yilmaz, I., and Yesilaltay, B., and Bengi B. (2018). Intellectual Property Law and Practice in the Blockchain Realm. Computer Law & Security Review, 4, 853.
Habiba, S. & Zare, M. (2019). Conditions for Protection of Intellectual Property Rights in the Construction of Integrated Circuits in a special protection System. Lecturer of Humanities-comparative Law Studies, No. 2, 109-130.. (in Persian)
Hekmatnia, M. (2009). Legal and Economic Review of Intellectual Property. Islamic Economy, 9, No. 33, 91. (in Persian)
Jafaritabar, H. (2007). The Meaning of Property in the Philosophy of Intellectual Property Rights. Journal of Private law, Vol. 37, 41-82. (in Persian)
Kasnavi, Sh. (2016). Fundamentals of Trademarks Law. Tehran: Enteshar Co. Publication. (in Persian)
Katouzzian, N. (2022). Introductory Review on Civil Law: Property and Ownership. Tehran: Mizan Publication. (in Persian)
Merrill, T. (2009). Accession and Original Ownership. Journal of legal analysis, 1, 459-510.
Mirhosseini, H. (2008). Invention Rights. Tehran: Mizan Publication. (in Persian)
Modarres, H. & Sadeghi, M. (2016). Copyright Collective Management Organizations. Academic Journal of Legal Studies, No. 3, Vol. 8, 135-162. (in Persian)
 Jing, N., Liu, Q,. Sugumaran, V. (2021). A Blockchain-Based Code Copyright Management System. Information Processing & Management, Vol. 58, Issue 3, 407.
Oliar, D., Stern, J. (2019). Right on Time: First Possession in Property and Intellectual Property Law. B.U. L. Rev. 99, 395.
Pollaud-Dulia, F.  (1999). Droit de la propriété industrielle. editions Montchrestien, Paris.
Rapp, R.,  Rozek, R. (1990). Benefits and Costs of Intellectual Property Protection in Developing Countries. Journal of World Trade, 24, 75-102.
Richmond, J. Verifying Intellectual Property on the Blockchain, NASDAQ (Mar. 30, 2017). Available at: https://www.nasdaq.com/article/verifying-intellectual-property-on-the-blockchain-cm796302; last visited on 12th March 2023.
Safaie, H. (2013). Essay on Civil Law and Comparative Law. Tehran: Mizan publication. (in Persian)
Shahabadi, A., Heidari, A. (2011). Investigating Determinant Factors of R & D Intensity in Selected Developing and Developed Countries: Panel Data Approach. Journal of Science & Technology Policy, Vol. 4, Issue: 1, 95-108. (in Persian)
Shahbazinia, M. ,Abdollahi, M. (2012). The Electronic Evidence In The Evidence Substantiation Of Claim System. Journal of Private law, Vol. 40, Issue 4, 93-205. (in Persian)
Shakeri, Z. , Jafarpour, Y. (2019). Challenges of Intellectual Property Rights to Protect Works of art in Contemporary Museums. Culture – Communication Studies, 261-283. (in Persian)
Sheikhi, M. (2005). Guaranteeing the implementation of literary and Artistic Property Rights in Iranian Law and International Agreements. The Judiciaries Law Journal, 69, 177-208. (in Persian)
Singh, BP., Kumar Tripathi, A (2019). Blockchain Technology and Intellectual Property Rights. Journal of Intellectual Property Rights, 24, 41-44.
 Spinello, R., Bottis, M (2009). A Defense of Intellectual Property Rights. United Kingdom: Edward Elgar.
Saunders, K. (2016). Intellectual property law: legal aspects of innovation and competition. West Academic Publishing.
Saunders, K and Lozano, M. (2018). More Than an Academic Question: Defining Student Ownership of Intellectual Property Rights. Fordham Intellectual Property Law Media & Ent. L.J., 175-178.
Swan, M.(2015). Blockchain: Blueprint for a new economy. United States of America: O’Reilly Media.
Wei, R., He, S., Zhu, T., Choo, R. (2019). Blockchain-Based Status Monitoring System for Defending Against Unauthorized Software Updating in Industrial Internet of Things. IEEE Internet of Things Journal, 2, 957-960.
Whitaker, A. (2019). Art and Blockchain A Primer, History, and Taxonomy of Blockchain Use Cases in the Arts. ARTIVATE: A Journal of Entrepreneurship in the Arts, 2, 21-46.
Zare, L. (2018). Applying the Blockchain to protect IP Law, Patent Office of Iran, available at patentoffice.ir. last visited on 1/6/2022. (in Persian)
Zarkalam, S. (2008). Literary and artistic property rights. Tehran: Samt Organization. (in Persian)
Zhu, P., and Hu, J., and Zhang, Y., and Xiaotong, L. (2020). A Blockchain Based Solution for Medication Anti-Counterfeiting and Traceability. IEEE Access, 8, 256-272.
مجله علمی
دوره 20، شماره 1
بهار و تابستان
فروردین 1402
صفحه 31-44

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار