تعارض قوانین در دعاوی مسئولیت مدنی ناشی از هتک ‏حیثیت در حقوق انگلستان، اتحادیۀ اروپا، و ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه حقوق، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

10.22059/jolt.2024.365936.1007231

چکیده

امروزه با پیشرفت ارتباطات و ابزار رسانه‏ای، دعاوی هتک‏حیثیت از مرزهای ملی فراتر رفته است؛ طوری که عناصر بین‏المللی دخیل در این دعاوی می‏تواند بسیار متعدد باشد. بدین جهت، نظام‏های حقوقی باید قواعد انتخاب قانونی را در اختیار محاکم قرار دهند که کارایی مطلوبی داشته باشد. در این پژوهش بررسی خواهد شد که نظام‏های حقوقی انگلستان، اتحادیۀ اروپا، و ایران چه قاعدۀ حل تعارض قوانینی را در ارتباط با دعاوی هتک‏حیثیت به کار می‏گیرند؟ آیا این قواعد با شرایط دعاوی هتک‏حیثیت هماهنگی دارد؟ در نظام‏های حقوقی مورد مطالعه هیچ‌گونه قاعدۀ انتخاب قانون ویژه‏ای برای هتک‏حیثیت طراحی نشده است. در اتحادیۀ اروپا، با توجه به خروج هتک‏حیثیت از قواعد کلی تعارض قوانین، مقررات ملی در این رابطه اعمال می‏شود. در حقوق ایران تنها قاعدۀ کلی حاکمیت مقر دادگاه قابل اعمال خواهد بود. اما در حقوق انگلستان، مطابق حقوق عرفی، هتک‏حیثیت باید هم مطابق قانون مقر دادگاه و هم مطابق قانون محل وقوع عمل زیان‌بار مسئولیت‏آور باشد. در این پژوهش، نشان داده خواهد شد که قواعد ارائه‏شده در این نظام‏های حقوقی ناکارآمد و نیازمند همگون‏سازی با دعاوی هتک‏حیثیت است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Conflict of Laws in Civil Liability Claims Caused by Defamation in the Laws of England, European Union and Iran

نویسندگان [English]

  • Sayyed Hussein Safaei Moafi
  • reza maghsoudi
  • Reza Daryaee
Department of Law, Faculty of Literature and Humanities. university of Guilan. Rasht. Iran
چکیده [English]

With the development of communication and media tools, defamation cases have transcended national borders, so the international elements involved in such cases can be very numerous. Therefore, the legal systems should provide choice of law rules for the courts that have an appropriate effect. This research will investigate that what kind of rules are used in the legal systems of England, the European Union and Iran to determine applicable law. Are these rules compliant with the conditions of defamation claims? In the studied legal systems, no special rule has been designed for defamation. In the European Union, due to the exception of defamation from the general rules of conflict of laws, national rules are applied. In Iranian law, only the general rule of lex fori is applicable, but in English law, according to common law, defamation must be held liable by both the lex fori and the lex loci delicti. This research will demonstrate that the rules provided in these legal systems are ineffective and have to conform to defamation lawsuits.

کلیدواژه‌ها [English]

  • conflict of laws
  • defamation
  • lex loci delicti
  • lex fori
افشار، حسن (1394). مسئولیت مدنی جبران خسارت معنوی در حقوق ایران. تهران: مجد.
پروین، فرهاد (1382). خسارات معنوی در حقوق ایران. تهران: ققنوس.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1399). مجموعۀ محشی قانون مدنی (علمی-تطبیقی-تاریخی). تهران: کتابخانة گنج دانش.
سلجوقی، محمود (1400). حقوق بین‏الملل خصوصی. تهران: میزان. ج 2.
سلطانی‏نژاد، هدایت‌الله (1394). بررسی تطبیقی خسارت معنوی. تهران: میزان دانش.
شریعت‌باقری، محمدجواد (1394). چرایی و چگونگی تعیین قانون حاکم بر مسئولیت مدنی. تحقیقات حقوقی، 18(72)، 71 ـ 95.
ــــــــــــــــــــــــ (1396). حقوق بین‏الملل خصوصی. تهران: میزان.
صالحی ذهابی، جمال (1381). مسئولیت مدنی و قانون حاکم بر آن در تعارض قوانین. صنعت بیمه، 3(67)، 101 ـ 130.
صفایی، سید حسین (1393). مباحثی از حقوق بین‏الملل خصوصی. تهران: میزان.
صفایی معافی، سید حسین؛ ایمان‌پور، اکبر و دریایی، رضا (1401). ضوابط مطالبۀ خسارت زیان‌دیدگان ثانویۀ روانی در حقوق انگلستان و کاربرد آن در حقوق ایران. مطالعات حقوق تطبیقی، ش 1، 257 ـ 278.
طباطبایی، سید محمدصادق و شنیور، قادر (1394). مطالعة تطبیقی قانون حاکم بر مسئولیت مدنی در حقوق ایران و انگلیس از منظر تعارض قوانین. حقوق تطبیقی، 2(2)، 25 ـ 44.
طباطبایی‏نژاد، سید محمد و ایران‌پور، فرهاد (1396). تعارض قوانین در مسئولیت مدنی. تهران: میزان.
غلام‌لو، جمشید و دریایی، رضا (1401). توهین، افترا، و نشر اکاذیب تعزیری؛ از جرم‌انگاری تا جرم‌زدایی با تأکید بر الگوی حقوق مدنی. آموزه‌های حقوق کیفری، 19 (23)، 203 ـ 240.
کاتوزیان، ناصر (1388). مقدمة علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران. تهران: انتشار.
ـــــــــــــ (1394). قانون مدنی در نظم حقوق کنونی. تهران: میزان.
نیازی، عباس؛ یزدانیان، علی‌رضا و جلالی، محمود (1396). بررسی تطبیقی قانون حاکم بر مسئولیت مدنی با وجود عنصر خارجی در حقوق ایران. دانش حقوق مدنی، 12(2)، 77 ـ 89.
میرمحمد صادقی، حسین (1393). جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص. تهران: میزان.
Afshar, H. (2015). Compensation for Moral Damages in Iranian Law. Tehran: Majd. (in Persian)
Aldag, O. (2017). Jurisdiction after Brexit and the Applicable Law on Cyber Defamation Claims in the United Kingdom’s and Germany’s Private International Law. Anglo-German Law Journal, 3, 7-32
Asensio, P. D. M. (2020). Conflict of Laws and the Internet. Cheltenham: Edward Elgar Publishing Limited.
Briggs, A. (2013). The conflict of Laws. Oxford: Oxford University Press.
Council of Europe (2019). Liability and Jurisdictional Issues in Online Defamation Case.
Elliott, C. & Quinn, F. (2017). Tort Law. Harlow: Pearson Education Limited.
European Commission (2009). Comparative study on the situation in the 27 Member States as regards the law applicable to non-contractual obligations arising out of violations of privacy and rights relating to personality.
Gholamloo, J. & Daryaee, R. (2022). Defamation Crimes: From Criminalization to Decriminalization and Civil Law Model. Criminal Law Doctrines, 19(23), 203-240. (in Persian)
Gillies, L. (2012). Jurisdiction for cross-border breach of personality and defamation: EDate Advertising and Martinez. International and Comparative Law Quarterly, Vol. 61, 1007-1016.
Grušić, U. & Mills, A. (2023). Phillips v Eyre (1870). In Landmark Cases in Private International Law. Edited by William Day & Louise Merrett. Oxford: HART Publishing.
Grušić, U. (2018). Acts Of Torture As An Instrument Of Government Policy In The Colony Of Cyprus In The 1950s And Choice Of Law. International & Comparative Law Quarterly, 67(4), 1005-1020.
Hartley, T. (2009). International Commercial Litigation (Text, Cases and Materials on Private International Law). Cambridge: Cambridge University Press.
Hörnle, J. (2021). Internet Jurisdiction (Law and Practice). Oxford: Oxford University Press.
Jafari Langroudi, M.J. (2019). Annotated Civil Code of Iran (Scientific-Comparative-Historical). Tehran: Ganj Danesh Library. (in Persian)
Katouzian, N. (2008). Introduction to the science of law and study in Iran's legal system. Tehran: Enteshar. (in Persian)
------------. (2014). Civil law in the current legal order. Tehran: Mizan publication. (in Persian)
Kenny, D. & Heffernan, L. (2015). Defamation and privacy and the Rome II Regulation. In Research Handbook on EU Private International Law. Edited by Peter Stone & Youseph Farah. Cheltenham: Edward Elgar Publishing Limited.
Kuipers, J. (2011). Towards a European Approach in the Cross-Border Infringement of Personality Rights. German Law Journal, 12(8), 1681-1706. doi:10.1017/S2071832200017491
Martin, E. (2011). Oxford Dictionary of Law. Oxford: Oxford University Press.
Mills, A. (2015). The law applicable to cross-border defamation on social media: whose law governs free speech in ‘Facebookistan’?. Journal of Media Law, 7(1), 1-35.
----------- (2017). Choice of lawin defamation and the regulation of free speech on social media: nineteenth-century lawmeets twenty-first century problems. In The Legal Challenges of Social Media. Edited by David Mangan & Lorna E. Gillies. Cheltenham: Edward Elgar Publishing Limited.
Mirmohammad-Sadeghi, H. (2014). Offences Against The Person. Tehran: Mizan. (in Persian)
Niazi, A., Yazdanian, A., & Jalali, M. (2017). Comparative Investigation of Laws Applicable to Civil Liability in Presence of External Factor. Civil Law Knowledge, 6(2), 77-89. (in Persian)
Nielsen, P. A. (2013). Libel Tourism: English and EU Private International Law. Journal of Private International Law, 9(2), 269-288.
------------------- (2019). Choice of Law for Defamation, Privacy Rights and Freedom of Speech. OSLO Law Review, 6(1), 32-42.
Parvin, F. (2003). Moral Damages in Iranian Law. Tehran: Ghoghnoos Publishing. (in Persian)
Rogerson, P. (2013). Collier’s Conflict of Laws. Fourth Edition. New York: Cambridge University Press.
Safai, S. H. (2014). Studies of Private International Law. Mizan publishing. (in Persian)
Safaei Moafi, S. H., Imanpour, A., & Daryaee, R. (2022). Criteria for claiming compensation for secondary psychiatric victims in English law and its application in Iranian law. Comparative Law Review, 13(1), 257-278. doi: 10.22059/jcl.2022.334558.634278. (in Persian)
Saldjoughi, M. (2021). Private International Law. Tehran: Mizan publishing. Vol. 2. (in Persian)
Salehi Zahabi, J. (2002). Civil liability and the law governing it in conflict of laws. Insurance Industry Quarterly, 3(67), 101-130. (in Persian)
Shariat-Bagheri, M.J. (2016). Why and how to determine the law governing civil responsibility. Legal Research Quarterly, 18(72), 71-95. (in Persian)
----------------------------- (2018). Private International Law. Tehran: Mizan publishing. (in Persian)
Soltaninejad, H. (2015). A Comparative Study on Moral Damage. Tehran: Mizan Danesh. (in Persian)
Stone, P. (2015). Internet transactions and activities. In Research Handbook on EU Private International Law. Edited by Peter Stone & Youseph Farah. Cheltenham: Edward Elgar Publishing Limited.
Svantesson, D. J. B. (2016). Private International Law and the Internet. Netherlands: Kluwer Law International BV.
Tabatabaei, S. M. S. & Sheneivar, G. (2016). A Comparative Study of the Law Governing the Civil Liability in Iranian and English Law from the Conflict of Laws' Perspective. Journal of Comparative Law, 2(2), 25-44. (in Persian)
Tabatabaei-nejad, S. M. & Iranpour, F. (2016). Conflict of laws in tort. Tehran: Mizan Publishing. (in Persian)
Warshaw, A. (2006). Uncertainty from Abroad: Rome II and the Choice of Law for Defamation Claims. Brooklyn Journal of International Law, 32(1), 269-309.
Wass, J. & Hook, M. (2017). Reform of Choice of Law Rules for Tort. New Zealand Law Journal, 24, 24-26.