تسری شروط انتخاب دادگاه در بارنامه‌های دریایی به اشخاص ثالث دریافت‌کنندة کالا: مطالعة تطبیقی در حقوق اتحادیة اروپا، انگلستان، و ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه حقوق خصوصی، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

10.22059/jolt.2024.349273.1007134

چکیده

امروزه شروط انتخاب دادگاه بسیار مهم است و به ‏نحوی گسترده در بارنامه‌های دریایی استفاده می‌شود. بر اساس این شروط، طرفین قرارداد دادگاه یا دادگاه‌های کشور معینی را برای حل اختلاف موجود یا آتی ناشی از یک رابطة حقوقی انتخاب می‏کنند. اصولاً توافق انتخاب دادگاه صرفاً بر طرفین آن الزام‌آور است. با این حال سؤال این است که آیا شرط انتخاب دادگاه مورد توافق فرستندة کالا و متصدی حمل‏و‏نقل، که در بارنامه به آن اشاره شده، بر ثالثِ دارندة بارنامه الزام‌آور است؟ مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و رویکرد تطبیقی، دیدگاه حقوق اتحادیه اروپا، انگلستان و ایران را واکاوی می‌کند. این مقاله نشان می‌دهد مطابق حقوق اتحادیة اروپا و انگلستان چنین شرطی بر ثالث دارندة بارنامه نیز الزام‌آور است اگر یا ثالث کالا را از متصدی حمل تحویل گرفته یا از متصدی حمل خواسته تا کالا را تحویل دهد یا با استناد به حقوق و تعهدات مندرج در بارنامه علیه متصدی حمل‏و‏نقل اقامة دعوی کرده است. گرچه قانونگذار ایران در خصوص اجرای توافق‏نامه‏های انتخاب دادگاه و تأثیر آن‏ها بر ثالث در بارنامه‏های دریایی موضع‏گیری نکرده است، رأی صادرة مورد توجه در این نوشتار نشان می‏دهد قاضی ایرانی هماهنگ با رویکرد حقوق اتحادیة اروپا و انگلستان چنین شرطی را به گیرندة کالا نیز سرایت می‏دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Extension of Choice of Court Clauses to Third Parties’ Cargo Receivers in Maritime Bills of Lading: A Comparative Study in the EU, UK, and Iranian Law

نویسندگان [English]

  • Mohammed Mojd Kabry
  • Azam Ansari
Department of Private Law, Faculty of Law and Political Science, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Khorasan Razavi, Iran
چکیده [English]

Today, jurisdiction clauses are important and widely utilized in maritime bills of lading. According to these clauses, the contracting parties choose the court or courts of a particular country to decide their disputes. In principle, a jurisdiction clause is binding only between those who have agreed to it. This paper aims to examine whether a jurisdiction clause agreed to by the shipper and carrier and incorporated into a bill of lading binds a third-party bill of lading holder. For this purpose, the paper, using a descriptive-analytical method and a comparative approach, examines the attitude of the EU, UK, and Iranian law. It contends that, under the EU and UK law, a jurisdiction clause binds the bill of lading holder provided that he/she has taken delivery of the goods from the carrier, demanded delivery of the goods from the carrier, or made a claim against the carrier based on the rights and obligations stated in the bill of lading. Although the Iranian law is wholly silent about the enforcement of jurisdiction clauses, the paper shows that the attitudes of the EU and UK law in this area have been totally accepted by one of the Iranian courts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Asymmetric choice of court clause
  • of goods contract
  • Exclusive choice of court clause
  • of contract doctrine
  • Third party cargo receiver

مراجع

پیری، فرهاد (1395). حقوق تجارت بین‌المللی در رویة قضایی ایران. تهران: جاودانه و جنگل.
شیروی، عبدالحسین (1384). تقاضای اجرای قرارداد توسط ذی‌نفع ثالث در حقوق کامن لو با تأکید بر حقوق انگلستان، امریکا، و استرالیا. اندیشه های حقوقی، دورة 3، شمارة 8، 5 ـ 36.
کابری، محمدمجد و انصاری، اعظم (1398). تأثیر حاکمیت اراده در صلاحیت بین‌المللی دادگاه‌ها. مطالعات حقوقی، شمارة 87، 303 ـ 328.
ــــــــــــــــــــــــــــــــ (1399). نقش ارتباط در صحت توافق انتخاب دادگاه. تحقیقات حقوقی، دورة 23، شمارة 92، 357 ـ 384.
ــــــــــــــــــــــــــــــــ (1400). آثار انتخاب دادگاه در حقوق بین‌الملل خصوصی ایران و کنوانسیون لاهه 2005. حقوق تطبیقی، دورة 8، شمارة 1، 139 ـ 164.
Ahmed, M. (2017). The Legal Regulation and Enforcement of Asymmetric Jurisdiction Agreements in the European Union. European Business Law Review, Iss. 3, Vol. 28, 1-23.
Briggs, A. (2015). Civil Jurisdiction and Judgments. 6th ed. New York: Routledge.
Cheshire, N. & Fawcett. (2017). Private International Law. 15th ed. Oxford: Oxford University Press.
Delaygua, Q. F. (2015). Changes to jurisdiction based on exclusive jurisdiction agreements under the Brussels I Regulation Recast. Journal of Private International Law, Iss. 3, Vol. 11, 379–405.
Fentiman, R. (2013). Unilateral Jurisdiction Agreements in Europe. The Cambridge Law Journal, Iss. 1, Vol. 72, 24-27.
Hartley, T. & Dogauchi, M. (2007). Explanatory Report on the 2005 Hague Choice of Court Convention. Hague: The Permanent Bureau of the Conference.
Kabry, M.M. & Ansari, A. (2019). The Effect of Party Autonomy in international Jurisdiction. Journal of Law Research, Iss. 87, Vol. 22, 303-328. (in Persian)
-------------------------------. (2021). The Effects of Choice of Court in Iranian Private International Law and Hague Convention 2005. Journal of Comparative Law, No. 1, Vol. 8, 139-164. (in Persian)
--------------------------------. (2021). The Role of Connection in the Validity of the Choice of Court Agreement. Journal of Law Research, Iss. 92, Vol. 23, 357-384. (in Persian)
-------------------------------. (2023). The Enforcement of Jurisdiction Agreements in Iran. Journal of Private International Law, Vol. 19, No. 1, 92-112.
Keyes, M. & Marshall, B.A. (2015). Jurisdiction agreements: exclusive, optional and asymmetric. Journal of Private International Law, Vol. 11, No. 3, 345–378.
Musseva, B. (2016). Opposibility of Choice -of- Court Agreements against Third Parties under The Hague Choice-of-Court Convention and Brussels IBIS Regulation. Journal: Anali Pravnog fakulteta Univerziteta u Zenici, Iss. 18, Vol. 9, 69-91.
Piri, F. (2016). The Law of International Trade in Iran Jurisprudence. Tehran: Jangal Publishing. (in Persian)
Ratković, T. & Zgrabljić Rotar, D. (2013). Choice-of-court agreements under the Brussels I Regulation (Recast). Journal of Private International Law, Iss. 2, Vol. 9, 245-268.
Shiravi, A.H. (2005). The Request for Enforcement of Contract by a Third Party Beneficiary in Common Law Emphasizing on English, US and Australian Laws. Legal Thoughts, No. 8, Vol. 3, 5-36. (in Persian)
Sparka, F. (2009). Jurisdiction and Arbitration Clauses in Maritime Transport Documents -A Comparative Analysis. Germany: Springer.
Stebler, S. (2013). The Problem of Conflicting Arbitration and Forum Selection Clauses. ASA Bulletin, Iss. 1, Vol. 31, 27-44.
Tang, Zh.S. (2012). Conflicts of Jurisdiction and Party Autonomy in Europe. Netherland International Law Review, Iss. 3, Vol. 59, 321-359.
---------------. (2014). Jurisdiction and Arbitration Agreements in International Commercial Law. New York: Routledge.
Topaloğlu, B. (2012). The Validity of Jurisdiction and Arbitration Clauses as Against Third Party Holders of Bills of Lading - a Comparative Study Under French, English and Eu Law. Annales XLIV, N. 61, 453-508.
Yeo, T. M. (2005). The Contractual Basis of the Enforcement of Exclusive and Non-Exclusive Choice of Court Agreements. Singapore Academy of Law Journal, Iss. 1, Vol. 17, 306-360.
Ziegler, A. (2005). Jurisdiction and Forum Selection Clauses and Freedom of Contract in a Modern Law on Carriage of Goods by Sea. Schellenberg Wittmer, 1-39.
 
مجله علمی
دوره 21، شماره 1
بهار و تابستان
فروردین 1403
صفحه 43-54

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار