طلق بودن مورد معامله از دیدگاه فقهی و حقوقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق خصوصی، دانشکدة حقوق، دانشگاه قم

چکیده

یکی از شروطی که فقها برای عقد بیع بیان کرده‌اند، طِلق‌بودن عوضین است. براساس این شرط، بیع اموری مانند وقف و عین مرهونه را ممنوع دانسته‌اند. این که طلق‌بودن شرط مستقلی در کنار شروط دیگر است و منع معاملاتی مانند بیع وقف و عین مرهونه به دلیل مخالفت با این شرط است، یا این که طلق‌بودن شرط مستقلی نیست، بلکه این عنوان از ممنوع‌بودن معاملاتی مانند بیع وقف و عین مرهونه استنتاج شده است، در فقه محل گفتگو است. قانون مدنی طلق‌بودن را شرط صحت قراردادها و حتی عقد بیع ذکر نمی‌کند، اما به برخی مصادیق آن مانند بیع وقف و عین مرهونه توجه کرده است. در قوانین دیگر نیز، موارد دیگری دیده می‌شود که مصداق این بحث است.
 این مقاله می‌کوشد نشان دهد با توجه به عواملی مانند کثرت مصادیق فقهی و حقوقی این مسئله  و به‌ویژه، مصادیق به‌نسبت نوپیدایی که در فقه عنوان خاصی ندارند و نیز تأثیر اغلب آن‌ها در بی‌اعتباری قرارداد، می‌توان طلق‌بودن را یک شرط عمومی مطرح کرد که مخالفت با آن به بطلان یا عدم نفوذ معامله منجر می‌شود.  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Freedom of the Subject-matter of the Contract

نویسنده [English]

  • Esmaeil Nematollahi
Assistant Professor,Department of Private law, Faculty of Law, University of Qom,Qom,Iran
چکیده [English]

One of the requirements mentioned in Islamic jurisprudence for the subject-matter of the contract is its being free from other’s rights, and in view of this requirement, sale of such things as pledge and vaqf (property that is religious endowment) is forbidden.
There is disagreement whether this requirement is an independent term or is deduced from preclusion of such sales. Iranian civil Code does not mentioned the requirement but some of its instances could be found in its sections as well as in other Acts.
This article tries to show that freedom of the subject-matter of the contract is a general requirement for all contracts and failure to comply with it could result in the invalidity of contract.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Freedom
  • Subject-matter of the Contract
  • Capacity
  • incapacity
  • invalidity