بررسی اختیار ظاهری نماینده در حقوق ایران و اسناد بین‌المللی‌

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیارگروه حقوق، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه مازندران، بابلسر

چکیده

براساس اختیار ظاهری نماینده، چنانچه به‌رغم نبود نمایندگی، رفتار و گفتار اصیل سبب شود که ثالثی به نحو معقول و البته با حسن نیت به نتیجه برسد که وی به نماینده‏ اعطای اختیار کرده است، اصیل در مقابل ثالث حق استناد به نبود رابطة نمایندگی را نخواهد داشت. این نوع از اختیار در اسناد بین‏المللی و حقوق کشورهای مختلف به رسمیت شناخته شده است. در این تحقیق بررسی شده است که آیا در حقوق ایران نیز قانون گذاران مدنی و تجارت چنین مفهومی را می‌پذیرند یا خیر؟ نتیجة این پژوهش نشان می‏دهد بر خلاف حقوق مدنی، مبنای اصلی اختیار ظاهری نماینده، یعنی نظریة «اعتماد به ظاهر»، از مواد مختلفی در قوانین تجاری ایران استنباط‌شدنی است و استناد به اختیار ظاهری نماینده، نسبت به قراردادهای این حوزه اعمال‌شدنی به نظر می‎رسد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Review of Apparent Authority of the Agent in Iranian Law and International Documents

نویسندگان [English]

  • Homayoun Mafi 1
  • Hesam Kadivar 2
1 Associate Professor, Department of law, Faculty of Law and Political Sciences, University of Mazandaran, Babolsar
2 Ph.D. Student in Private Law, Department of law, Faculty of Law and Political Sciences, University of Mazandara, Babolsar
چکیده [English]

According to the “apparent authority” of an agent, where the representation of the principal causes the third party reasonably and in good faith believe that the agent has the authority to act on behalf of the principal, the principal may not challenge the lack of authority of the agent. This kind of authority has been acknowledged in some national laws and international documents. What we are researching for in this paper is whether the Iranian civil and commercial codes have recognized this kind of apparent authority? Our research shows that unlike in the Civil Code, in Commercial Code of Iran "appearance of right" has been accepted in various provisions on which theory of apparent authority is based. Thus, it could be said that the apparent authority has a legal basis in the Iranian legal system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • agency
  • Apparent agent
  • Apparent authority
  • Authority of agent
  • Appearance of right

مراجع

  1. احمدی سجادی، سیدعلی (1377)، «ماهیت حقوقی نمایندگی تجاری و مصادیق آن در حقوق ایران»، مجلة مجتمع آموزش عالی قم، شمارة اول، صفحات 96-73.
  2. اسکینی، ربیعا؛ شریفی، سیدالهام‌الدین (1379)، «تحلیل اختیارات مدیران شرکت‌های سهامی با توجه به مبانی رابطة مدیران با شرکت در نظام‌های حقوقی ایران و انگلیس»، مدرس علوم انسانی، شمارة 4، صفحات 15-1.
  3. اشمیتوف، کلایو ام (1387)، حقوق تجارت بین‏الملل، جلد اول، ترجمة بهروز اخلاقی و دیگران، تهران، انتشارات سمت، چاپ اول.
  4. افتخار جهرمی، گودرز؛ شهبازی‏نیا، مرتضی (1383)، «بررسی قاعدة استاپل در حقوق انگلیس و امریکا»، مجلةحقوقی، شمارة30، صفحات 73-5.
  5. امیرمحمدی، محمدرضا (1387)، «اثر تجاوز مدیران دولتی از حدود اختیارات خود در انعقاد قراردادها»، مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، فصل‌نامة حقوق، شمارة 4، صفحات 36-25.
  6. ایزانلو، محسن؛ میرشکاری، عباس (1388)، «عزل وکیل»، مجلة معارف اسلامی و حقوق، شمارة دوم، صفحات 86-53.
  7. پورارشد، نادر؛ اسکینی، ربیعا؛ الماسی، نجادعلی؛  شهبازی‌نیا، مرتضی (1389)، «نظریة ظاهر (مطالعه در حقوق خارجی و ایران)»، مدرس علوم انسانی، شمارة 70، صفحات 21-1.
  8. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1387)، تأثیر اراده در حقوق مدنی، تهران، کتابخانة گنج دانش، چاپ دوم.
  9. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1388)، دایره‌المعارف حقوق مدنی و تجارت، جلد اول، تهران، کتابخانة گنج دانش، چاپ اول.
  10. دمرچیلی، محمد و دیگران (1384)، قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی، تهران، انتشارات میثاق عدالت، چاپ چهارم.
  11. صفایی، سیدحسین، تفرشی، محمدعیسی؛ قنواتی، جلیل(1380)، «تحلیل نمایندگی ناشی از تنفیذ در حقوق انگلیس، اسلام و ایران»، فصل‌نامة مدرس علوم انسانی، دورة 5، شمارة 4، صفحات 104-79.
  12. صقری، محمد (1385)، «صحت اعتبار ظاهری در حقوق مدنی (بحثی در حقوق ایران و فرانسه)»، مجلة پژوهش حقوق و سیاست، شمارة 18، صفحات 138-119.
  13. قاسم‌زاده، سیدمرتضی (1383)، اصول قراردادها و تعهدات، تهران، انتشارات دادگستر، چاپ اول.
  14. کاتوزیان، ناصر؛ عباس‎زاده، محمدهادی (1392)، «حسن نیت در حقوق ایران»، مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، فصل‌نامة حقوق، شمارة 3، صفحات 186-167.
  15. کاتوزیان، ناصر (1382)، عقود معین: عقود اذنی، وثیقه‌های دین، جلد چهارم، تهران، شرکت سهامی انتشار، چاپ چهارم.
  16. کاتوزیان، ناصر (1380)، قواعد عمومی قراردادها، جلدهای اول و دوم، تهران، شرکت سهامی انتشار، چاپ پنجم.
  17. کاتوزیان، ناصر (1390)، «وکالت ظاهری»، ماهنامة قضاوت، شمارة 74، صفحات 37 و 38.
  18. کاویانی، کوروش (1373)، «جایگاه حقوق تجارت در حقوق ایران»، مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دورة 33، صفحات 82-61.
  19. مسعودی تفرشی، بابک (1387)، «وکالت ظاهری در حقوق اروپا و تجارت بین‎الملل»، مجلة کانون وکلا، شماره‌های 200 و 201، صفحات 1424-134.
  20. نقیبی، سیدابوالقاسم (1384)، «نظریات حاکمیت ارادة ظاهری و باطنی در حقوق اسلام و ایران»، برهان و عرفان، سال دوم، شمارة 3، صفحات 195-177.
    1. Bonell, Michael J. (1984), “The 1983 Geneva Convention on Agency in the International Sale of Goods”, The American Journal of Comparative Law, 32, 717-749.
    2. Busch, Danny; Macgregor, Laura (2007), “Apparent Authority in Scots Law: Some International Perspectives”, Edinburgh Law Review, 11, 349-378.
    3. Epstein, David G., et al.(2010), “Reliance on Oral Promises: Statute of Fraud and "Promissory Estoppel", Texas Tech Law Review, 42, 913-942.
    4. Guoqing, Liu (2010),” A Comparative Study of the Doctrine of Estoppel: A Civilian Contractarian Approach in China”, 1, Canberra Law Review, 1-28.
    5. Hsu, Kristine (2012), “Apparent Authority: Creating More Problems than It Solves? A Look at Gray Markets and Authorization in Deere v. ITC”, Federal Circuit Bar Journal, 21(3), 409-430.
    6. Kelly, David, et al.(2002), Business Law, Cavendish Publishing.
    7. Markesinis, B. Sir, et al.(2006), The German Law of Contract, Hart Publishing, 2nd Ed.
    8. Rasmusen, Eric (2001), Agency Law and Contract Formation, Harvard Law School John M. Olin Center for Law, Economics and Business Discussion Paper Series, Paper 323.
    9. Stone, Richard (2002), The Modern Law of Contract, Cavendish Publishing, 5th Ed.
    10. Turley, Ian (2001), Principles of Commercial Law, Cavendish Publishing, 2nd Ed.

قوانین و اسناد

  1. قانون تجارت، (1311).
  2. قانون ثبت شرکت‏ها، (1310).
  3. قانون مدنی، (1307).
    1. Convention on Agency in the International Sale of Goods, Geneva, 17 February 1983.
    2. Council Directive on the Coordination of the Laws of the Member State Relating to Self-Employed Commercial Agents (86/653/EEC), 18 December 1986.
    3. English Translation of French Civil Code.
    4. English Translation of Swiss Code of Obligations.
    5. Principles of European Contract Law (PECL), 1998.
    6. Restatement (Third) of Agency, Prepared by American Law Institute, 2006.
    7. UNIDROIT Principles of International Commercial Contracts (PICC), 2010.
مجله علمی
دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 1
بهار و تابستان
مرداد 1393
صفحه 23-50

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار