تحول مفهومی قانون طبیعی ذیل سوبژکتیویته دکارتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکدة حقوق، پردیس فارابی دانشگاه تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری، گروه فلسفة غرب، پردیس فارابی دانشگاه تهران، ایران

چکیده

سیر تحول مفهومی قانون طبیعی از دوران ماقبل مدرن به دوران مدرن از مسائل مورد نظر فلاسفة حقوق است که ذیل تحولات فلسفی آغاز دوران مدرن بررسی می‌شود. قانون طبیعی در دوران مدرن، بر خلاف تصور بسیاری از نویسندگان، ادامة تلقی دوران باستان یا قرون وسطی نیست، بلکه در آغاز دوران جدید در عالم تفکر چنان چرخشی رخ داد که مفاهیم گوناگون انسانی و اجتماعی، از جمله قانون طبیعی تحت تأثیر فلسفة جدید غرب و اندیشة مؤسس آن یعنی رنه دکارت، معنای تازه‌ای پیدا کرد. این چرخش فکری ابعادی متفاوت دارد که با رویکرد سوبژکتیویستی و نیز تلقی ریاضیاتی دکارتی ظاهر می‌شود، و فیلسوفان قانون طبیعی مانند توماس هابز همین رویکرد را پذیرفته‌اند. در این مقاله تأثیر این تحولات فلسفی بر معنای طبیعت و قانون طبیعی ارزیابی شده است. از آثار این بررسی آن است که مشخص می‌کند قانون طبیعی مدرن ادامۀ جریان فکری قانون طبیعی باستان، یا قانون طبیعی قرون وسطی نیست و از طرف دیگر، توسل به قانون طبیعی مدرن برای اثبات حقانیت حقوق   اسلامی در برابر حقوق پوزیتیویستی با توجه به بستر معرفتی فلسفة جدید غرب چندان موجه به نظر نمی‌رسد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Cartesian Concept of Natural Law Follows the Evolution of Subjectivity

نویسندگان [English]

  • Abbas Mansourabadi 1
  • Seyed Saied Mosavi Asl 2
1 Assistant Professor, Department of Criminal Law and Criminoligy, Faculty of Law, College of Farabi, University of Tehran, Iran
2 Ph.D Student in West Philosophy, Faculty of Law, College of Farabi university of Tehran, Iran
چکیده [English]

The conceptual transformation of pre-modern era to modern times of natural rights philosophers rights issues which will be discussed below philosophical development beginning of the modern era. Natural law in modern times, Unlike many writers, ancient or medieval deemed not continue, but at the beginning of a new era in the world of thought which occurred as rotational different concepts of human and social, Including natural right under the influence of modern philosophy and the ideas of its founder's West René Descartes, finds a new meaning. This intellectual shift has different dimensions and subjectivist approach also appears as Cartesian mathematics, and natural law philosophers such as Thomas Hobbes adopted the same approach. The effects of these philosophical sense of nature and natural law is evaluated in this article. Of this study is to determine the effects of modern natural law or natural rights, intellectual currents of ancient and medieval natural law is not. On the other hand, the use of modern natural law to prove the legitimacy of Islamic law in the legal positivist epistemological grounds, according to West's new philosophy does not warranted.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Modernity
  • natural rights
  • nature
  • subjectivity

مراجع

  1. اشتراوس، لئو (1375)، حقوق طبیعی و تاریخ، ترجمة باقر پرهام، تهران، انتشارات آگاه.
  2. الیاسی، مرتضی (1381)، «بررسی نظریۀ «طبیعت منشأ حق»»، معرفت، شمارة 58، صفحات 21-14.
  3. پاسرین ان تروز، الکساندر (1380)، «قانون طبیعی؛ درآمدی بر فلسفة حقوق»، ترجمة محمدحسین طالبی، معرفت، شمارة 49، صفحات 84-79.
  4. داوری اردکانی، رضا (1374)، فلسفه چیست؟، تهران، انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  5. داوری اردکانی، رضا (1390)، دربارة غرب، تهران، انتشارات هرمس.
  6. دکارت، رنه (1364)، اصول فلسفه، ترجمة منوچهر صانعی دره‌بیدی، تهران، انتشارات آگاه.
  7. دل وکیو، ژرژ (1384)، «فلسفة حقوق»، ترجمة جواد واحدی، کانون وکلا، شمارة 113، صفحات 37-31.
  8. دهشیار، حسین (1385)، «حقوق طبیعی در دو اعلامیه در دو سوی آنتلانتیک»، اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره‌های 223 و 224، صفحات 89-82.
  9. سیدفاطمی، سیدمحمدقاری (1381)، «مبانی توجیهی- اخلاقی حقوق بشر معاصر»، تحقیقات حقوقی، شماره‌های 35 و 36، صفحات 192-111.
  10. شهابی، مهدی (1388)، «از حقوق سنتی تا حقوق مدرن؛ تأملی در مبانی تحول نظام حقوقی»، نامة مفید، شمارة 76، صفحات 90-69.
  11. صانع‌­پور، مریم (1384)، «اومانیسم و حق‌گرایی»، علوم سیاسی، سال ششم، شمارة 29، صفحات 28-7.
  12. ضیاء شهابی، پرویز (1391)، درآمدی پدیدارشناسانه به فلسفة دکارت، تهران، انتشارات هرمس.
  13. فروغی، محمدعلی (1385)، سیر حکمت در اروپا، جلد اول، تهران، انتشارات زوار.
  14. قربان نیا، ناصر (1383)، «قرائت‌های گوناگون از حقوق طبیعی»، مجلة فقه و حقوق، شمارة اول، صفحات 58-37.
  15. کاپلستون، فردریک چارلز (1392)، تاریخ فلسفه، جلد دوم، ترجمۀ ابراهیم دادجو، تهران، انتشارات علمی فرهنگی.
  16. کاپلستون، فردریک چارلز (1386)، تاریخ فلسفه، جلد پنجم، ترجمۀ امیرجلال‌الدین اعلم، تهران، انتشارات علمی فرهنگی.
  17. کلی، جان (1382)، تاریخ مختصر تئوری حقوقی در غرب، ترجمة محمد راسخ، تهران، انتشارات طرح نو.
  18. گورویچ، آرون (1371)، «پدیدارشناسی و فلسفة علم»، ترجمة حسین معصومی همدانی، فرهنگ (ویژۀ علوم اجتماعی)، شمارة 11، صفحات 90-69.
  19. ملکیان، مصطفی (1384)، سنت و سکولاریسم، تهران، انتشارات صراط.
  20. ملکیان، مصطفی (1378)، سنت‌گرایی، تجددگرایی و پساتجددگرایی
    1. Abelson, Edwards (1972), Encyclopedia of Philosophy, London, MacMilian.
    2. Chevallier. Jacques (1998), “Verso un droit postmoderne”. In. Lestrans formations Ode la requlationjuridique, Oroitetsociété, Recherches et Travaux. Paris .L.G.O.Y.
    3. Schelling, F. W. J. (1957), System des transzendentalenldealismus, Hamburg, fe lix meinerverlag.
    4. Foucault, Michel (1972), Réponse à Derrida, inpaidia, n’11, 1 féurier.
    5. Foucault, Michel, Historie de latolie a lageclassique. Ch. II: Le grand renfermement.
    6. Frydman, Droit (2000), De la Modernite a la Post Modernite. In. Resaux.
    7. Heidegger, Martin (2001), sein und zeit,max Niemeyer verlag, Tubingen.
    8. Patterson, D.A Companion to Philosophy of law and legal theory, Blackwell publisher.
    9. Taylor, Charles(2002), le malaise de la modernité, paris, edition le cerf, 2 e edition.
    10. Van Hoecke, Mark (2002), Law as Communication, Oregon (USA), Hart press.
    11. ward, Ian (1998),An Introduction to Critical Legal Theory. London, Cavendish publishing limited.
    12. Aquinas, Thomas (1945), Basic Writings of St. Thomas Aquinas, edit. A. Pegis. 2 vols. New York.
    13. D. G. Ritchie، Natural Rights، 1895، Pt1،‌ PP.‌ i-‌ iv
مجله علمی
دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 2
پاییز و زمستان
مهر 1394
صفحه 205-231

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار