مفهوم و آیین دادرسی دعوا و رأی غیرقابل تجزیه و تفکیک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه حقوق خصوصی و اسلامی دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

آیین دادرسی به دعوا و رأی غیرقابل تجزیه و تفکیک در نظام حقوقی ایران با ابهام و اجمال جدّی مواجه است. حتی یک تعریف ساده از قابلیت یا عدم‌قابلیت «تجزیه» و «تفکیک» در قانون دیده نمی‏شود تا بتوان مفهوم و مصداق «دعوای قابل تجزیه» و «رأی قابل تجزیه و تفکیک» را یافت. این موضوع دامنگیر رویة قضایی نیز شده است. هرگاه مسئلة جدا کردن بخشی از خواسته و صدور رأی در زمینة آن قسمت از خواسته که مقتضی صدور رأی است باشد، موضوع ناظر به «قابلیت تجزیة دعوا» است و هرگاه مسئلة سرأیت رأی به اشخاصی در میان باشد که در دادرسی ناشی از اعمال یک طریقة شکایت «شرکت نکرده‏اند» یا «شرکت داده نشده‏اند»، موضوع به «رأی قابل یا غیرقابل تجزیه و تفکیک» مربوط است. نگاه حقوق فرانسه به رأی غیرقابل تجزیه و تفکیک نفی نمایندگی میان‏ آنان و لزوم طرف قرار گرفتن همة این اشخاص هنگام اعمال یک طریقة شکایت است. در حقوق ایران، نظریة تسری مفاد رأی پذیرفته شده، که تا حدّی به نظریة نمایندگی نزدیک است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Concept and Procedure of Indivisibility of Litigation and Judgment

نویسنده [English]

  • Hassan Mohseni
Associate Professor, Private & Islamic Department, Faculty of Law & Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

The concepts and procedure in “Indivisible Litigation” and “Indivisible Judgment” in Iran are very vague. It is not found even a simple definition for the indivisibility or divisibility in the law in order to find the concept and the examples of divisible litigation and divisible judgment. This is also a matter of judicial proceedings and case law in our legal system. When the question is about separation of a part of a litigation this is the case of divisible litigation but when the case is effects of a judgment on other parties of the litigation that have not participated in way of attack on judgment, the case is related to the indivisibility of judgment. The theory of representation between parties is not fully accepted in French Law. In our legal system extending the effects of judgment has been accepted which is proximate to agency theory.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Plurality of demands
  • Divisibility of Litigation
  • Attack on Judgment
  • Extend of Judgment

مراجع

  1. افتخارجهرمی، گودرز و مصطفی السان (۱۳۹۶). آیین دادرسی مدنی، تهران، میزان، ج ۲.
  2. شمس، عبدالله (۱۳۸۷). آیین دادرسی مدنی، چ 20، تهران، دراک، ج ۲.
  3. کاتوزیان، ناصر (۱۳۸۳). ‌اعتبار امر قضاوت‌شده در دعوای مدنی، تهران، میزان،‌ چ 6.
  4. ــــــــــــــ (۱۳۷۷). توجیه و نقد رویة قضایی، تهران، دادگستر.
  5. ــــــــــــــ (۱۳۷۸). عدالت قضایی، گزیدة آرا، تهران، دادگستر.
  6. متین‌دفتری، احمد (۱۳۷۸ الف). آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، تهران، مجد، ج ۱.
  7. ـــــــــــــــــ (۱۳۷۸ ب). آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، تهران، مجد، ج ۲.
  8. مجموعۀ رویۀ قضایی (۱۳۵۳). آرشیو حقوقی کیهان، آرای هیئت عمومی دیوان‌عالی کشور از سال 1328 تا سال 1342، چ ۲، تهران، کیهان، ج ۲ (آرای مدنی).
  9. محسنی، حسن (۱۳۹۵). آیین دادرسی مدنی فرانسه، چ 4، تهران،‌ شرکت انتشار، ج ۱.

10. احمدی، خلیل (۱۳۹۳). «مطالعة تطبیقی مفهوم و انواع دعاوی بین اشخاص مختلف»، پژوهش‏های حقوق تطبیقی، د ۱۸، ش ۴، صص ۱ ـ ۲۳.

11. پوراستاد، مجید و ندا اقبالی اسگویی (۱۳۹۶). «تجزیه‏پذیری و تجزیه‏ناپذیری دعوای مدنی با مطالعة تطبیقی در حقوق فرانسه»، مطالعات حقوق تطبیقی، د ۸، ش ۲، صص ۴۹۹ ـ ۵۱۹.

12. Code de procédure civile (CPC) (2015). préparé par Loïc Cadiet, Paris, Litec.

13. ـــــــــــــــــــــــــــــ (CPC) (2018). Sous la dir. de Pierre Callé, Annotation et Bibliographie de Laurent Dargent, Paris, Dalloz.

14. CORNU, G. (2007). Vocabulaire juridique, Paris, PUF/Quadrige, 7e é.

15. MESTRE, J. (1990). «Solidarité et exercice des voies de recours», RTD civ., D., p. 283.

16. THERON, J. (2009). «De la communauté d’intérêts», RTD civ., p. 19.

مجله علمی
دوره 15، شماره 2
پاییز و زمستان
مهر 1397
صفحه 219-239

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار