ایراد امر مطروحه در دعاوی خصوصی بین‌المللی با نگاهی به حقوق ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه حقوق، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 دانشجوی دکتری، گروه حقوق، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

امروزه در اغلب نظام‎های حقوقی به دلیل جلوگیری از بروز دادرسی موازی، صدور احکام متعارض، اتلاف وقت، و هزینه‌های اصحاب دعوا و دادگاه‌ها دکترین ایراد امر مطروحه در دعاوی داخلی پذیرفته شده است. با این حال به دلایل مختلف از جمله رعایت حاکمیت ملی در خصوص پذیرش این دکترین در دعاوی خصوصی بین‌المللی میان نظام‌های حقوقی و حقوقدانان اختلاف‌نظر وجود دارد. در پژوهش حاضر به بررسی رویکرد حقوق ایران در مواجهه با این دکترین در دعاوی خصوصی بین‌المللی پرداخته شد. نتیجة پژوهش، با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و تطبیقی، نشان داد حقوق ایران برخلاف بسیاری از نظام‌های حقوقی در حوزة حقوق بین‌الملل خصوصی به این دکترین توجه نکرده است. اما مسیر برای پذیرش این دکترین در دعاوی خصوصی بین‌المللی هموار است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Lis Pendens in Private International Disputes by Looking at Iranian Law

نویسندگان [English]

  • Azam Ansari 1
  • Mohammed Majd Kabry 2
1 Assistant Professor, Department of Law, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
2 MSc, Department of Law, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
چکیده [English]

The doctrine of lis pendens is accepted in national systems nowadays. The prevention of parallel proceedings, conflicting judgments and loss of time and money to the litigants and the courts are most important reasons to apply it in most legal systems. However, due to several reasons including national sovereignty observance there is a disagreement as to whether the courts apply the doctrine in private international law between different lawyers and also legal systems. The main focus of the article is on the doctrine of lis pendens in Iranian private international law. The article with descriptive-analytical and comparative method shows although the doctrine is accepted in most legal systems, it is overlooked in Iranian private international law. However, Iran legal system is prepared to accept the doctrine in private international cases.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Private International Disputes
  • Doctrine of Lis Pendens
  • Doctrine of Forum non Conveniens
  • Exclusive Jurisdiction
  • Competent Court

مراجع

1. ارفع‌نیا، بهشید (1383). حقوق بین‌الملل خصوصی‌ـ تعارض قوانین و تعارض دادگاه‌ها، ج 2، تهران، بهتاب.
2. بازگیر، یدالله (1385). تشریفات دادرسی مدنی در آرای دیوان عالی کشور (کلیات‌ـ وکالت در دعاوی، جریان دادخواست تا جلسة رسیدگی، ایرادات و موانع رسیدگی جلسة دادرسی، توقیف دادرسی، استرداد دعوا و دادخواست)، تهران، فردوسی.
3. پیری، فرهاد (1395). حقوق تجارت بین‌الملل در رویة قضایی ایران، تهران، جاودانه و جنگل.
4. الترجمان، محمدخالد (2003). الاختصاص القضائی الدولی و آثار الاحکام الاجنبیة، الکتاب الثانی، القاهره، شرکة مطابع الطوبجی.
5. حداد، حفیظه (2010). النظریه العامة فی القانون القضائی الخاص الدولی، الکتاب الثانی، بیروت، الحلبی الحقوقیه.
6. خدابخشی، عبدالله؛ اعظم انصاری؛ محمدمجد کابری (1397). «شرایط اجرای احکام خارجی در حقوق ایران و مصر»، حقوق خصوصی، د 15، ش 2، صص 367 ـ 368.
7. سلامه، احمد عبدالکریم (2000). فقه المرافعات المدنیة الدولیة، القاهره، دار النهضة العربیة.
8. سلجوقی، محمود (1387). حقوق بین‌الملل خصوصی، ج 2، تهران، میزان.
9. شاه‌حیدری‌پور، محمدعلی (1391). آیین دادرسی مدنی‌ـ صلاحیت دادگاه‌ها‌ـ مطالعة حقوق ایران و تطبیق با حقوق انگلستان، تهران، آداک.
10. شمس، عبدالله (1396). آیین دادرسی مدنی‌ـ دورة بنیادین، ج 3، تهران، دراک.
11. شیروی، عبدالحسین (1393). حقوق تجارت بین‌الملل، ویراست 2، تهران، سمت.
12. صادق، هشام (2014). مدی حق القضاء المصری فی التخلی عن اختصاصه فی المنازعات المدنیة و التجاریة، قابل دسترسی در: http://cutt.us/uYLIm
13. صفایی، سید حسین (1374). مباحثی از حقوق بین‌الملل خصوصی، تهران، میزان.
14. عبدالعال، عکاشه (1998). أصول القانون الدولی الخاص اللبنانی المقارن‌ـ الجنسیة اللبنانیة و الإجرائات المدنیة و التجاریة الدولیة، بیروت، الدار الجامعیه.
15. العیسی، طلال یاسین (2009). دراسة قانونیة «فی علاقة الاختصاص القضائی الدولی بقواعد النظام العام»، جامعة دمشق للعلوم الاقتصادیة و القانونیة، ج 25، العدد الأول، صص 305 ـ 337.
16. غمامی، مجید؛ حسن محسنی (1386). اصول آیین دادرسی مدنی فراملی، تهران، میزان.
17. مقصودی، رضا (1389). «شروط صلاحیت قضایی در حقوق بین‌المللی خصوصی»، پژوهشنامة حقوقی، س 1، ش 2، صص 143 ـ 163.
18. ــــــــــــــ (1391). «دکترین دادگاه نامناسب در حقوق بین‌الملل خصوصی»، حقوق تطبیقی، ش 2، صص 3 ـ 24.
19. Özçelik, G. B. (2015/2016). International Lis Pendens as a contemporary problem of Turkish International Civil Procedure. Yearbook of Private International Law, 18, pp. 217-247.
20. Brand, R. A. & Herrup, P. (2008). The 2005 Hague Convention on Choice of Court Agreements commentary and documents, Cambridge, Cambridge University Press.
21. Brand, R. A. (2013). Challenges to Forum Non Conveniens, International law and politics journal. Vol. 45, pp. 1003-1035.
22. Briggs, A. (2015). Civil Jurisdiction and Judgments. (6th ed), New York, Routledge.
23. Buonaiuti, F. M. (2009). Lis Alibi Pendens and Related Actions in Civil and Commercial Matters with in The European Judicial Area. Yearbook of Private International Law, 11, pp. 511-564.
24. Cappelletti, M. & Perillo, J. (1965). Civil Procedure in Italy, Hague, Springer-Science+Business Media, B.V.
25. Tang, Zh. S. (2014). Jurisdiction and Arbitration Agreements in International Commercial Law, (1st ed). New York, Routledge.
26. Fawcett, J. (1995). Deciding Jurisdiction in Private International Law: Reports on the XIVth Congress of the International Academy of Comparative Law Athens, August 1994, New York, Oxford University Press.
27. Garner, B. A. & Black, H. C. (2009). Black's Law Dictionary, (9th ed), US, Thomson West.
28. Janeþková, P. (2017). LIS PENDENS AS THE SOLUTION OF JURISDICTIONAL CONFLICTS. Masaryk University, Czech Republic. Humanities and Social Sciences Review, 07(01), pp. 357–362.
29. Van Lith, H. (2011). The Dutch Collective Settlements Act and Private International Law: Aspecten van International Privaatrecht in de WCAM, The Netherlands, Maklu Publishers.
30. Weller, M. (2017). Choice of court agreements under Brussels Ia and under the Hague convention: coherences and clashes. Journal of Private International Law, Vol. 13, Issue 11, pp. 91–129.
مجله علمی
دوره 16، شماره 2
مهر 1398
صفحه 301-321

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار