جایگاه اصل آزادی ادله در دعاوی بازرگانی از منظر حقوق ایران و فرانسه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار،گروه حقوق، دانشگاه بین‌المللی امام رضا(ع)، مشهد، ایران

چکیده

اصل آزادی ادله در دعاوی تجاری، با لحاظ ضرورت‌های بنیادینی همچون سرعت و سهولت و توجه به خصایص و عرف‌های هر رشته از تجارت، در فرایند دادرسی، جایگاه خود را در حقوق برخی کشورها، مانند فرانسه، تثبیت کرده است. این اصل حاکی از آن است که در دعاوی تجاری هر وسیله‌ای‌ـ اعم از شهادت، فاکتورها، صورت‌وضعیت‌های صادره، سفارش‌های خرید، ایمیل‌ها‌ـ برای اثبات روابط و معاملات تجاری، بدون هیچ‌گونه محدودیت در توان اثباتی آن‌ها، قابل استناد است. اصل آزادی ادله دو رکن اصلی نظام ادلة قانونی‌ـ یعنی مضبوط بودن شمار ادله و محدود بودن توان اثباتی برخی ادله‌ـ را کنار می‌گذارد و نظام اثباتی متفاوتی را در دعاوی تجاری پایه‌ریزی می‌کند. با این حال به نظر می‌رسد در حقوق ایران، با از بین رفتن محدودیت‌های اعمال‌شده بر ارزش اثباتی شهادت و نیز امارات در اصلاحات قانون مدنی پس از انقلاب اسلامی و استفاده از ظرفیت‌های نهادهایی چون امارات قضایی و علم دادرس در فرایند دادرسی مدنی، ضرورت تمسک به اصل فوق تا حد زیادی کم‌رنگ شده است. این دیدگاه ضرورت به‌کارگیری دادرسان خبره و آشنا به امور و روابط تجارتی در دستگاه قضایی را بیش از پیش نمایان می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Status of Principle of Freedom of Evidence in Commercial Claims from the Perspective of Iranian and French Law

نویسنده [English]

  • Ehsan Lotfi
Assistant Professor, Department of Law, Imam Reza International University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The principle of freedom of evidence in commercial claims, has established its status in law of some countries such as France, considering the fundamental requirements such as speed and ease of proceedings and the consideration of characteristics of business in the proceedings. This principle indicates that in commercial cases, a claim can be proven by any means, without any limitations in their ability to prove, such as testimony, invoices, purchase orders or emails etc.. The principle of freedom of evidence abandons two pillars of the system of the preuve légale (admissible determined types of evidences and limited probative value of some of them) and establishes a different evidence system for commercial law. However, it seems unnecessary in Iranian law to establish the principle, due to elimination of limitations set on probative value of testimony and presumptions after Islamic Revolution of Iran and use of capacities of legal establishments such as the presumptions and the judge knowledge. This point of view makes it necessary to engage expert judges that are familiar with business affairs in the judiciary more than ever.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Commercial claims
  • Proof
  • Commercial evidences
  • Freedom of evidence

مراجع

1. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1357). دایرة‌المعارف حقوق مدنی و تجارت، تهران، بنیاد راستاد.
2. جمعى از مؤلفان (1387)‌. همراه با دائرة‌المعارف فقه اسلامى (اثبات)، فقه اهل بیت علیهم ‌السلام (فارسى)، قم، مؤسسة دایرة‌المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت(ع)، ج ‌56.
3. دمیرچیلی، محمد؛ علی حاتمی، محسن قرائی (1387). قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی، چ 7، تهران، میثاق عدالت.
4. شمس، عبدالله (1383). آیین دادرسی مدنی، چ 3، تهران، دراک، ج 2.
5. ــــــــــــــ (1384). آیین دادرسی مدنی، تهران، دراک، ج 3.
6. صادقی‌نشاط، امیر (1393). «اعتبارسنجی اسناد الکترونیک»، پژوهش حقوق خصوصی، د 3، ش 8، صص 46ـ 61.
7. قاسمی، محسن (1388). شکل‌گرایی در حقوق مدنی، تهران، میزان.
8. کاتوزیان، ناصر (1382). مقدمة علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران، چ 31، تهران، شرکت سهامی انتشار.
9. ـــــــــــــــــــــ (1385). نظریة عمومی تعهدات، چ 3، تهران، میزان.
10. ـــــــــــــــــــــ (1387). اثبات و دلیل اثبات، چ 4، تهران، میزان، ج 2.
11. کریمی، عباس؛ مجید پوراستاد (1385). «استجواب در دعاوی مدنی»، مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی (دانشگاه تهران)، ش 74، صص 297ـ 347.
12. متین دفتری، احمد (1381)، آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، (مجموعه تک جلدی) جلد دوم، چاپ دوم، تهران، انتشارات مجد.
13. موسویان، سید ابوالفضل (1384). «قلمرو حجیت علم دادرس در فقه»، مقالات و بررسی‌ها، د 38، ش 3، شمارة پیاپی 856.
14. مؤمن‌قمی، محمد (1416 ق). «حجیت علم دادرس»، فقه اهل بیت علیهم ‌السلام، قم، ‌مؤسسة دایرة‌المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت علیهم‌ السلام، ج 30.
15. De Juglart, M. et  Ippolito, B. (1988). Traite de droit commercial, Tome 1, 4eéd, Paris, Montchrestien.
16. Dekeuwer-Défossez, F. (1990). Droit commercial, Paris, Montchrestien.
17. Jauffret, A. (1989). par: Mestre, J., Droit commercial (manuel), 19eéd., Paris, L.G.D.J.
18. Legeais, D. (2009). Droit commercial et des affaires, 18eéd., Paris, Sirey.
19. Piedelièvre, Stéphane (2008). Actes de commerce, commerçants, fonds de commerce (cours), 6eéd, Paris, Dalloz.
20. Ripert, G. & Roblot, R. (1991). Traite de droit commercial, Tome 1, 14eéd, Paris, L.G.D.J.
21. https://www.courdecassation.fr/publications_26/rapport_annuel_36/rapport_2012_4571/livre_3_etude_4578/partie_3_modes_preuve_4585/liberte_quant_4587/droit_actes_26223.html.
http://actu.dalloz-etudiant.fr/a-la-une/article/le-commencement-de-preuve-par-ecrit-une-preuve-qui-peut-etre-parfaite/h/fa7fad927d02485d6cb6bbaf58c18acf.
 
مجله علمی
دوره 16، شماره 2
مهر 1398
صفحه 463-481

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار