تأملی بر جایگاه اصل تعادل در شرکت سهامی: از قابلیت‌ها تا کاستی‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار مرکز مطالعات و تحقیقات هرمز، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

2 دانشجوی دکترا، حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قشم، قشم، ایران

3 استادیار، دانشگاه غیرانتفاعی رجا، قزوین، ایران

چکیده

امروزه اجرای اصل تعادل در حقوق شرکت سهامی با تحقق حداکثر مطلوبیت برابر است. اما از خواسته‌های سهام‌داران و تفاوت‌های آنان تا کاستی‌های ساختاری شرکت سهامی به همراه مدل‌های مشارکتی غیرتعادلی سبب شده است اجتماع فعالان اقتصادی متعدد در شکل شرکت سهامی نتواند هزینة مبادله و توزیع مالکیت را بهینه کند و برخلاف فلسفة مورد انتظار از تأسیس شرکت تقابل بر تعادل طرفین و جامعه غالب شود. این پژوهش با رویکرد تحلیلی به تحلیل رابطة اصل تعادل با عرضه و حقوق مدرن سهام‌دار (حق خرید و فروش اجباری)، اصل تعادل در ساختار، و محدودیت‌های سیاست‌گذاران و اداره‌کنندگان و مدل متناسب دکترین مسئولیت برای سهام‌داران و مدیران پرداخته است تا به این پرسش پاسخ دهد که چگونه می‌توان تقابل موجود در حقوق شرکت سهامی را با اصل تعادل رفع کرد؟ و بازی غیرهمکارانة اعضا و ارکان را به حالت تعادلی برگرداند؟ در همین زمینه، پژوهش پیش رو ضمن تحلیل و بیان قابلیت‌ها و کاستی‌ها اصلاحات مورد انتظار را پیشنهاد کرده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Appraisal of Principle of Equilibrium in a Joint Stock Company: From Capabilities to Shortcomings

نویسندگان [English]

  • Mohammad Sadeghi 1
  • Sayd Alireza Mousavi 2
  • Alireza Rajabzadeh Estahbanati 3
1 Assistance Professor, Hormoz Research Center, University of Hormozgan, Bandarabss, Iran
2 Assistance Professor, Reja University, Qazvin, Iran
3 Assistance Professor, Reja University, Qazvin, Iran
چکیده [English]

Nowadays, the implementation of principle of equilibrium in joint stock company is equal to the realization of maximum utility. However, the demands of shareholders and their differences to the structural shortcomings of a corporation, along with non-equilibrium partnership models have caused the accumulation of multiple economic actors in the form of corporations to optimize the exchange and distribution of ownership. In addition, contrary to the expected philosophy of establishing a company, the balance between the parties and the society should prevail. This analytical approach analyzes the relationship between the principle of equilibrium with the supply and modern rights of shareholders (compulsory buying and selling rights), the principle of equilibrium in the structure and limitations of policymakers and administrators, and also examines the appropriate model of responsibility doctrine for shareholders and managers. Hence, this paper aims to answer this question that how the conflict between the rights of a joint stock company and the principle of balance can be resolved. Moreover, the non-cooperative game restored the members and pillars to equilibrium. In this regard, this research, in light of analyzing and expressing the capabilities and shortcomings, will propose the expected reforms.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Equilibrium Principle
  • Joint Stock Company
  • Expenses
  • Compulsory Stock Purchase
اسکینی، ربیعا (1396). حقوق تجارت، تهران، سمت، ج 2.
اسلامی بیدگلی، غلام‌رضا (1390). «کاربرد تئوری بازی‌ها در ارزیابی سرمایه‌گذاری در سهام»، دانش مالی تحلیل اوراق بهادار (مطالعات مالی)، 11. صص 101-129.
امیرمحمدی، محمدرضا؛ میلاد ملائی‌خاص (1397). «ماهیت سهام وثیقة مدیران شرکت‌های سهامی عام»، حقوق خصوصی، (15)، 11,14. صص 129-148.
باقرزاده، حمید (1395). «بررسی تطبیقی اقدامات فراتر از اختیار شرکت‌ها در حقوق ایران و کامن‌لا»، حقوق خصوصی، (2)، صص 274 ـ 358.
باقری، محمود؛ مهرداد صادقیان ندوشن (1395). «تئوری ذی‌نفعان در حقوق شرکت‌ها»، قضاوت، (87)، صص 15 ـ 37.
بیگی حبیب‌آبادی، احمد؛ سید هادی فرخی؛ محمدرضا پاسبان (1398). «بررسی تطبیقی حقوق سهام‌دار اقلیت در تجزیة شرکت‌های سهامی (ایران و انگلستان)»، حقوق خصوصی، (7)، صص 26 ـ 88.
ﭘﺎﺳﺒﺎن، ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ؛ ﺟﻮاد ﻧﯿﮏ‌ﻧﮋاد (1390). «ﺟﺎﯾﮕﺎه ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻣﺪﯾﺮان در ﺷﺮﮐﺖ‌ﻫﺎی ﺳﻬﺎمی»، تحقیقات حقوق تطبیقی ایران و بین‌الملل (تحقیقات حقوقی آزاد سابق)، (4) 14، صص 9 ـ 40.
جنیدی، لعیا؛ محمد نوروزی (1398). «شناخت دارندگان اطلاعات نهایی در شرکت سهامی»، مطالعات حقوق خصوصی، (40) 1، صص51-69.
دادگر، یدالله (1390). درآمدی بر تحلیل اقتصادی حقوق، تهران، دانشگاه تربیت مدرس و مؤسسة علم.
رابرت، گیبونز (1397). کاربرد نظریه‌های بازی در اقتصاد، ترجمة کیومرث شهبازی، تهران، سمت.
رأی شمارة 9209970220101717 شعبة دهم دادگاه تجدیدنظر تهران در تاریخ 12/12/1392.
رنانی، محسن (1389). بازار یا نابازار، چ 3، تهران، انتشارات مؤسسة عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی.
زاﻫﺪﻃﻠﺒﺎن، ﻋﻠﯽ؛ ﯾﮑﺘﺎ اﺷﺮﻓﯽ؛ ﻣﻬﺪی ﺧﺪاﭘﺮﺳﺖ (1392). «ﻣﺮوری ﺑﺮ ﻣﺒﺎﻧﯽ اﻧﺘﻘﺎدی ﻧﺌﻮﮐﻼﺳﯿﮏ ﻧﻈﺮﯾة ﺗﻌﺎدل ﻋﻤﻮﻣﯽ اﻗﺘﺼﺎد»، سیاست‌های مالی و اقتصادی، (4).
سرزعیم، علی (1395). بینش اقتصادی برای همه، چ 3، تهران، ترمه.
شعاریان ستاری، ابراهیم؛ محمدعیسی تفرشی (1381). «سهم و حقوق ناشی از آن در شرکت‌های سهامی»، پژوهش حقوق عمومی، (7)، ص 22.
صادقی، محمد؛ محمد محبی (1395). مقدمه‌ای بر اقتصاد خرد، هرمزگان، دانشگاه هرمزگان.
صقری، محمد؛ رضا خودکار (1398). «کارایی قاعدة اکثریت در شرکت‌های سهامی و ایجاد تعادل میان منافع سهام‌داران اکثریت و اقلیت»، پژوهش حقوق خصوصی، (7)، صص 28 ـ 121.
طوسی، عباس (1395). تحلیل اقتصادی شرکت‌ها، تهران، گنج دانش.
متوسلی، محمود؛ محمود مشهدی‌احمد؛ علی نیکونسبتی؛ مصطفی سمیعی‌نسب (1390). تجدید حیات اقتصاد (نگاهی به اندیشه‌های اقتصاددانان نهادی جدید)، تهران، دانشگاه امام صادق، صص 36، 62، 89، 90، 95.
References
Abbas, T. (2016). Economic Analysis of Companies, Tehran, Ganj-e-Danesh Publications. (in Persian)
Amirmohammadi, MR. & Malaikhasi, M. (2018). “The nature of collateral shares of managers of public joint stock companies”, Private Law Journal, 15(1), p. 141. (in Persian)
Bagheri, M. & SadeghianNodooshan, M. (2016). Judgment Quarterly, 87(15). (in Persian)
Baqerzadeh, H. (2016). “Comparative study of actions beyond the discretion of companies in Iranian law and public law”, Private Law Journal, (2), pp. 274-358. (in Persian)
Baysinger, D.B. & Butler, H.N. (1985). “The Role of Corporate Law in the Theory of the Firm”, The Journal of Law and Economics, 28(1), pp. 179-191.
Beigihabibabadi, A., Farrokhi, S.H., & Pasban, M. (2009). “A Comparative Study of Minority Shareholder Rights in the Separation of Joint Stock Companies (Iran and the United Kingdom)”, Privite Law, 26 (7), p. 88. (in Persian)
Black’s Law Dictionary
Bouguila, S. (2012). “Stakeholders Orientation: Instrumental or Intrinsic Commitment”, International Journal of Educational Research and Technology, IJERT: 3 (4), pp. 8-24: SSRN: https://ssrn.com/abstract=2230962. Visited 9/01/2020.
Chokuda, TC. (2017). The Protection of Shareholders’ Rights versus Flexibility in the Management of Companies: A Critical Analysis of the Implications of Corporate Law Reform on Corporate Governance in South Africa with specific reference to protection of shareholders. PhD. Thesis University of Capetown, pp. 10-11.
Coase, R. (1937)..https://doi.org/10.1111/j.1468-0335.1937.tb00002.x
Coase, R. (1990). The Firm, the Market and the Law, the University Chicago Press, Chicago and London, pp. 98-140-160.
Dadgar, Y. (2011). An Introduction to Economic Analysis of Law, Tehran: Tarbiat Modares University Press and Alam Institute, p. 225. (in Persian)
Decision of the Tenth Branch of the Tehran Court of Appeals on 12/12/2013 at 9209970220101717http://dadrah.ir/danesh/ visited; 6.4.2020. (in Persian)
Demsetz, H. (1967). “Toward a Theory of Property Rights.The American Economic Review”, Papers and Proceedings of the Seventy-ninth Annual Meeting of the American Economic Association, 57(2), pp. 347-359.
Directive 2004/25/EC of 21.04.2004 on Takeover Bids
Eslami Bidgoli, Gh. (2011). “Application of Game Theory in Stock Investment Evaluation”, Financial Knowledge Securities Analysis (Financial Studies), No. 11. (in Persian)
Ewan, M. (2015). The Codetermination Bargains: The History of German Corporate and Labour Law. 25. Columbia Journal of European Law, 23 (1).
Gibbons, R. (2018). The Application of Game Theories in Economics, Translated by Kiomars Shahbazi, Tehran: Publisher of Samat. (in Persian)
Godłów, J. & Legiędź, DOI. (2010).The Coase theorem and idea of transaction costs, their significance for the development of economics, Comparative Economic Research,12 (4): https://doi.org/10.2478/v10103-009-0022-7.Visited 6/01/2020.
Gregory, D.K., Velury, Bernadette, UR. (2005). “Employee Relations and the Likelihood of Occurrence of Corporate Financial Distress”, Journal of Business Finance & Accounting, 32 (5-6), pp. 1083-1105, SSRN: https://ssrn.com/abstract=736416, Visited 6/01/2020.
Henk,W.M.G. & John, L. Simons (2020). An analysis of the concept of equilibrium in organization theory, Faculty of Management and Organization Groningen University, The Netherlands. https://ris.utwente.nl/ws/portalfiles/portal/Concept.pdf. Visited 6/01/2020.
Henry, N. Butler (1989). The Contractual theory of the Corporation, GEO. MASON U.L. REV, Vol. 11:4.pp99-10or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.141342. Visited 6/01/2020.
Hopt, K. J. (2000). “Modern Company Law Problems: A European Perspective Keynote Speech”, Max Planck Institute for Foreign Private and Private International Law Hamburg, Germany.
https://www.oecd.org/daf/ca/corporategovernanceprinciples/1857275.pdf.visited 6/01/2020.
Jean, P. & Otto, S. (2005). The rise and fall of supervisory codetermination in Germany? https://www.researchgate.net/publication.Visited 6/01/2020.
Jean, R. & Philippe, S. (2012). Tollari, Engage Your Community Stakeholders.
Judith, C., DiazFuentes, D., & Warner, M. (2016). “The loss of public values when public shareholders go abroad”, Utilities Policy Journal, 40, pp. 134-143.
Junidi, L. (2010). “Recognizing Holders of Final Information in a Joint Stock Company, Translated by Norouzi, M.”, Private Law Studies Spring, 40 (1), p. 60. (in Persian)
Klaes, M. (2008). History of Transaction Costs, in The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd edition, S. N. Durlauf and L.E. Blume, eds., New York: Palgrave Mcmillan, (8).
Motusali, M., Mahmoud Mashhadi, A., Niko Nesbati, A., & SamieiNasab, M. (2011). Revival of the Economy "A Look at the Thoughts of New Institutional Economists", Imam Sadegh University Press, pp. 36-62-89-90-95. (in Persian)
Nguyen Hieu, N. H. & EunjuLee, V. P. (2020). “Shareholder litigation rights and capital structure decisions”, Journal of Corporate Finance, (62), 101601.
Parisi, F. (2008). “Coase Theorem”, in The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd edition, S. N. Durlauf and L.E. Blume, eds., New York: Palgrave Mcmillan, (1).
Priya P, L., Mathias, S. Shareholder Protection: ALexmetric Approach.University of Cambridge, CBR, WorkingPaper, No. 324. SSRN: https://ssrn.com/abstract=897479.Visited 6/01/2020.
Rabia, S. (2017). Business Law, ed 2, Tehran, Samat. (in Persian)
Renani, M. (2010). Bazar & Nabazar Market, Third Edition, Tehran: Publications of the Institute of Higher Education and Research, Management and Planning, p. 329 (in Persian)
Saghari, M. & Khodkar, R. (2009). “The efficiency of the majority rule in joint stock companies and creating a balance between the interests of the majority shareholders and the minority”, Quarterly Journal of Private Law Research, 28(8) p. 121. (in Persian)
Samuel, L. T., Bernadette, M. R., & Robert, M. B. (1998). The Relation between Stakeholders' Implicit Claims and Firm Value.
Sarzaeim, A. (2016). Economic Insight for All. Third Edition, Tehran, Termeh Publications, p. 70. (in Persian)
Sattari, S. & Tafreshi, MI. (2002). “Shares and their rights in joint stock companies”, Public Law Research, No. 7, p. 22. (in Persian)
Siems, M. (2005). “The Case Against Harmonisation of Shareholder Rights”, European Business Organization Law Review, (6), pp. 52-539.
Siems, M. (2006). “Shareholder Protection Across Countries - is the EU on the Right Track?”, DICE-Report Journal for Institutional Comparisons, (4-3), pp. 39-43.
Sterling v. Mayflower Hotel Corp (1952). Annotate this Case. 89 A.2d 862 STERLING et al. v. MAYFLOWER HOTEL CORP. et al
Tieben, L.A.W. The Concept of Equilibrium in Different Economic Traditions, A HistoricalInvestigation, VrigeUniversity..pdf.Visited 6.04.2020
United Kingdom Companies Act 2006
Wang,Y. & Henry, L. (2017). “Takeover law to protect shareholders: Increasing efficiency or merely redistributing gains?”, Journal of Corporate Finance, 43, pp. 288-315. Visited; 6/01/2020.
Zahdtalaban, A., Ashrafi, Y., & Khodaparast, M. (2011). “The legal situation of manger in stock company”, Quarterly Journal of Iranian and International Comparative Law Research (Former Free Legal Research), 14(4), pp. 9-40. (in Persian)
Zubair Abbasi, M. (2009). “Legal analysis of Agency Theory: an inquiry into the nature of corporation”, International Journal of Law and Management, 51(6), pp. 401-420. https://doi.org/. Visited 3/01/2020.