دخالت مساعدتی دادگاه در داوری؛ مبانی و مصادیق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیراز، شیراز، ایران

2 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیراز، شیراز، ایران

چکیده

اصل عدم مداخلة دادگاه در داوری یکی از اصول مهم حاکم بر داوری قلمداد می‏شود. بر اساس این اصل، که در نتیجة اصل حاکمیت اراده تلقی شده، داوری نهادی مستقل است و دادگاه حق مداخله در داوری را ندارد. به طور کلی، هرچند غالباً از این اصل در داوری دفاع می‏شود، در اکثر نظام‏های حقوقی این اصل مطلق نیست و در برخی موارد نمی‏توان فواید مداخلة دادگاه در داوری را نادیده انگاشت. چون در برخی موارد تحقق اهداف داوری مستلزم دخالت دادگاه در داوری است. دخالت دادگاه در داوری، با هدف مساعدت، در ساختار و تشکیل دیوان داوری و همچنین موضوعات مرتبط با ماهیت داوری قابل مشاهده است. بر این اساس، دخالت دادگاه در داوری را می‏توان به دخالت در امور ماهوی و امور شکلی تقسیم کرد. مؤثر شدن جریان داوری و هدایت مطلوب و ساماندهی جریان داوری از جمله مبانی صلاحیت دخالت مساعدتی دادگاه در داوری در نظام حقوقی ایران است. البته پیشنهاد می‏شود، جهت جلوگیری از مداخلات بی‌جهت دادگاه در داوری در حقوق ایران، موارد دخالت دادگاه در داوری به صورت حصری در قانون تعیین شود؛ موضوعی که در قانون نمونة آنسیترال بدان توجه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Court Assistance in Arbitration; Principles and Facts

نویسندگان [English]

  • Vahid Sarvestani 1
  • Mostafa Mandegar 2
1 Ph.D. student,college of Islamic Azade university of Shiraz, shiraz, Iran
2 Assistant Professor of Islamic Azad University of Shiraz, Shiraz, Iran
چکیده [English]

The principle of non-interference of the court in arbitration is considered as one of the important principles governing arbitration. According to principle, which is considered as a result of principle of rule of will, arbitration is an independent institution and court is not allowed to interfere in arbitration. In general, although this principle is often defended in arbitration, most legal systems principle is not absolute and in some cases the benefits of court intervention in arbitration could not be ignored. Because in some cases, achieving the goals of arbitration requires intervention of court. The involvement of court in arbitration for purpose of assistance can be seen in structure and formation of arbitral tribunal, as well as issues related to nature of arbitration. Accordingly, court's involvement in arbitration could be divided into substantive and formal matters. Effectiveness of arbitration process and proper guidance and organization of arbitration process are among principles of jurisdiction of court to assist in arbitration in Iranian legal system. It is proposed that in order to prevent unwarranted interference by the court in arbitration in Iranian law, the cases of court intervention should be limited to ones specified in law. This issue is taken into account in UNCITRAL Model Law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Arbitration
  • Court
  • Intervention
  • Assistant Jurisdiction
  • Supervision
اسدی‌نژاد طاهرگورابی، محمد؛ میرحامد اسدی‌نژاد طاهرگورابی (1393). «دستور موقت در داوری‌های ملی و بین‌المللی»، پژوهش‌های روابط بین‌الملل، د 1، ش 14، صص 59-85.
آتور تی، گنینگز (1368). «داوری تجاری و اصول حاکم بر آن در حقوق انگلیس»، مترجم: حسین میرمحمد صادق، حقوق، ش 10، صص 211-301.
توفیقی بروجنی، پیمان؛ کمال شاه‌منصوری (1396). «نقش دادگاه‌های داخلی در داوری تجاری بین‌الملل»، مجله تحقیقات در علوم انسانی، ش 21، صص 81-95.
جنیدی، لعیا؛ رضا حق‏پرست (1393). «خلأهای قانون آیین دادرسی مدنی در صدور دستور موقت از جانب داور»، حقوق خصوصی، د 11، ش 2، صص 411-435.
خدابخشی، عبدالله (1397). حقوق داوری و دعاوی مربوط به آن در رویة قضایی، چ 5، تهران، سهامی انتشار.
زارع، مهدی؛ محسن سلیمی (1397). «ماهیت حقوقی و استقلال شرط داوری از قرارداد اصلی از منظر رویة قضایی»، مطالعات حقوق خصوصی، د 48، ش 3، صص 453-472.
سروری، محمدباقر (1389). نگرشی کاربردی به موضوع داوری در حقوق ایران، تهران، فکرسازان.
علومی‌یزدی، حمیدرضا؛ حمید درخشان‌نیا (1397). «مداخلة دادگاه در تعیین داور، آسیب‌شناسی قانون، رویة قضایی و ارائة الگو»، پژوهش حقوق خصوصی، س 6، ش 22، صص 93-117 .
قاسمی، ولی (1395). «بررسی تطبیقی قاعدة صلاحیت بر صلاحیت در حقوق داوری تجاری بین‌المللی ایران و انگلیس»، مطالعات حقوق، س 1، ش 5، صص 75-90.
مافی، همایون؛ جواد پارسافر (1391). «دخالت دادگاه‌ها در رسیدگی‌های داوری در حقوق ایران»، دیدگاه‌های حقوق قضایی، د 17، ش 57، صص 105-130.
مصلحی عراقی، حسین‌علی؛ محسن صادقی (1385). «بررسی جریان رسیدگی در شیوه‏های جایگزین حل‌وفصل اختلاف»، حقوق تطبیقی، ش 1،صص 87-114.
مقدم ابریشمی، علی؛ مسعود محبوب (1397). «نقش دادگاه در داوری بین‌المللی، نقدی بر لایحة جامع داوری از دیدگاه قوانین مدرن داوری بین‌المللی»، پژوهش حقوق خصوصی، س 6، ش 22، صص 139-168.
نقیبی، ابوالقاسم (1393). «بررسی قاعدة قضایی الحاکم ولی الممتنع و کاربرد آن در حقوق خانواده»، دیدگاه‌های حقوق قضایی، ش 66، صص 169-190.
نیک‌بخت، حمیدرضا (1376). «استقلال شرط داوری»، تحقیقات حقوقی، ش 19 ـ 20، صص260-275.
(1393). داوری تجاری بین‌المللی، چ 3، تهران، مؤسسة مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
References
Analytical Commentary on the Draft Text of a Model Law on International Commercial Arbitration, XVI UNCITRAL Y.B. 104, 112, Art. 5, 2 (1985).
Asadinejad Taher-Gorabi, Mohammad & Asadinejad Taher Gorabi, Mir-Hamed (2014). “Interim Order in National and International Arbitration”, International Relations Research, Vol. I, No. 14,59-85. (in Persian)
Ator T., Gennings (1989). “Commercial Arbitration and its Principles in English Law”, Translated by Hossein Mir Mohammad Sadegh, Law Magazine, No. 10,211-301. (in Persian)
David, A. R. Williams (2012). Defining the Role of the Court in Modern International Commercial Arbitration, Herbert Smith Freehills -SMU Asian Arbitration Lecture, Singapore.
Ghasemi, Vali (2016). “A Comparative Study of the Rule of Jurisdiction on Jurisdiction in International Commercial Arbitration Law of Iran and England”, Law Studies, First Year, No. 5,75-90. (in Persian)
Heuman Lars , & Millqvist, Goran (2003). “Swedish Supreme Court Refuse to Enforce an Arbitral Award Pursuant to the Public Policy Provision of the New York Convention”, Journal of International Arbitration, 20(5).
Junidi, Laia & Haghparast, Reza (2014). “Gaps in the Code of Civil Procedure in issuing interim injunctions by the arbitrator”, Quarterly Journal of Private Law, Vol. 11, No 2,411-435. (in Persian)
Khodabakhshi, Abdullah (2015). Arbitration Law and Related Lawsuits in Judicial Procedure, Tehran: Anteshar Co., Fifth Edition,453-472. (in Persian)
Stefan Kroll (2006). Setting Aside Proceeding in Model Law Jurisdictions, International Arbitration Law Review.
Mafi, Homayoun & Parsafar, Javad (2012). “The involvement of courts in arbitration proceedings in Iranian law”, Quarterly Journal of Judicial Law Perspectives, Vol. 17, No. 57,105-130. (in Persian)
Margaret, L. (2008). Moses, The Principles and Practice of International Commercial Arbitration, Cambridge University Press.
Moghaddam Abrishami, Ali & Mahboub, Massoud (2015). “The role of the court in international arbitration, A critique of the comprehensive arbitration bill from the perspective of modern international arbitration laws”, Quarterly Journal of Private Law Research, Year 6, No. 22,139-168. (in Persian)
Moslehi Iraqi, Hossein-Ali & Sadeghi, Mohsen (2006). “A Study of the Procedure in Alternative Dispute Resolution Methods”, Journal of Comparative Law, No. 1,87-114. (in Persian)
Naqibi, Abolghasem (2014). “A Study of the Judicial Rule of the Ruler, the Guardian, and Its Application in Family Law”, Quarterly Journal of Judicial Law Perspectives, No. 66,169-190. (in Persian)
Nikbakht, Hamidreza (1997). “Independence of Arbitration Condition”, Journal of Legal Research, No. 19-20,260-275. (in Persian)
International Commercial Arbitration(2014)., Tehran: Institute of Business Studies and Research, Third Edition. (in Persian)
Olumi Yazdi, Hamidreza & Derakhshannia, Hamid (1397). “Court intervention in appointing an arbitrator, pathology of law, judicial procedure and model presentation”, Quarterly Journal of Private Law Research, Year 6, Issue 22,93-117. (in Persian)
Sarvari, Mohammad-Baqer (2010). A practical approach to the issue of arbitration in Iranian law, Tehran: Fekrsazan Publications. (in Persian)
Tawfiqi Boroujeni, Peyman & Shah-Mansouri, Kamal (2017). “The Role of Domestic Courts in International Commercial Arbitration”,  SSRN Electronic Journal, No. 21,81-95. (in Persian)
Van den Berg (2007). “The Efficacy of A ward in International Commercial Arbitration” in Arbitration Insights, Kluwer Law International.
Zare, Mehdi & Salimi, Mohsen (1397). “Legal nature and independence of arbitration condition from the main contract from the perspective of judicial procedure”, Quarterly Journal of Private Law Studies, Vol. 48, No. 3,453-472. (in Persian)