اعتبار شرط انتخاب دادگاه در بارنامه های دریایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، پردیس البرز، دانشگاه تهران، ایران

2 دانشیار، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

شرط انتخاب دادگاه در بارنامه‏های دریایی، که به شرط صلاحیت معروف است، توافقی است که به موجب آن طرفین قرارداد حمل‌ونقل دریایی کالا دادگاهی را برای حل‌وفصل اختلافات ناشی از آن انتخاب می‏کنند. درج چنین شروطی در بارنامه‌های دریایی موجب اعطای صلاحیت به دادگاه خارجی و سلب صلاحیت از دادگاه صالح داخلی می‏شود و رسیدگی در دادگاه خارجی در بسیاری موارد به اعمال قانون مقر دادگاه بر حل‌وفصل اختلاف می‌انجامد و مسئولیت متصدی را تحت تأثیر قرار می‏دهد. از سوی دیگر، اغلب مقررات بین‌المللی و داخلی حاکم بر حمل‌ونقل دریایی کالا امری است و اعتبار شرط انتخاب دادگاه خارجی در بارنامه‏های دریایی ممکن است به دلیل مخالفت با نظم عمومی مورد تردید قرار گیرد. صرف‏نظر از رعایت شرایط اساسی حاکم بر اعتبار قراردادها در تشکیل توافقات صلاحیت، دادگاه‏های کشورهای مختلف، با توجه به نظام حقوقی حاکم، معیارهایی را برای اجرای این شرط در نظر می‏گیرند و ممکن است به دلیل مناسب نبودن دادگاه منتخب یا تقلب نسبت به قانون به شرط انتخاب دادگاه ترتیب اثر ندهند. با وجود این، هم‌اکنون اعتبار شرط انتخاب دادگاه در اغلب معاهدات بین‏المللی و نظام‌های حقوقی ملی پذیرفته شده است و دادگاه‏های کشورهای مختلف آن را رعایت می‌کنند. بررسی اعتبار این شرط موضوع این نوشتار را تشکیل می‏دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Validity of Forum Selection Clause in Maritime Bills of Lading

نویسندگان [English]

  • Mohamad Kazemifar 1
  • Alireza Mohamadzadeh Vadghani 2
1 Ph.D. Student, Alborz compos, Tehran Univearsity, Tehran Iran
2 Associate Professor, Private Law, Tehran University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The forum selection clause in international commercial contracts, which is also known as jurisdiction clause, is an agreement based on which the parties of maritime shipment of goods choose a forum the settle the disputes arising from the contract. The incorporation of such clauses in maritime bills of lading results in granting jurisdiction to a foreign court and deprivation of jurisdiction from an internal competent court. The proceedings in a foreign court, in many cases, lead to the application of governing law on the settlement of disputes and affect the carrier’s responsibilities. On the other hands, most of the international and national rules governing on the maritime shipments of goods are mandatory and the validity of foreign forum selection clause in maritime bills of lading has been doubted because of the inconsistency with public policy. Regardless of complying with the fundamental circumstances governing on the validity of contracts in the formation of jurisdiction agreements, the courts of different countries consider some criteria for the application of such clause based on their national legal system and they may also give no effect to the forum selection clause due to the forum non convenient or evasion of the law. However, the validity of forum selection clause is currently accepted in most international agreements and national legal systems and the courts of different countries are complying with. The main theme of the present study is to examine the validity of this clause.

کلیدواژه‌ها [English]

  • clause
  • jurisdiction
  • forum selection
  • bill of lading
  • shipping contract

مراجع

الماسی، نجادعلی (1392). حقوق بین‏الملل خصوصی، تهران، میزان.
امامی، سید حسن (1378). حقوق مدنی، تهران، اسلامیه، ج 1.
پروین، فرهاد (1379). «تقلب نسبت به قانون و دادگاه در تعارض قوانین»، پژوهش حقوق عمومی دانشگاه علامه طباطبایی، د 2، ش 3.
جعفری لنگرودی (1386). ترمینولوژی حقوق، تهران، گنج دانش.
سلجوقی، محمود (1388). حقوق بین‏الملل خصوصی، تهران، میزان.
شیروی، عبدالحسین (1392). داوری تجاری بین‏المللی، تهران، سمت.
-------------- (1393). حقوق تجارت بین‏الملل، ویراست دوم، تهران، سمت.
غمامی، مجید؛ حسن محسنی (1392). آیین دادرسی مدنی فراملی، تهران، شرکت سهامی انتشار.
کاتوزیان، ناصر (1373). اعتبار امر قضاوت‌شده، تهران، کانون وکلای دادگستری مرکز.
---------- (1381). اعمال حقوقی، تهران، شرکت سهامی انتشار.
---------- (1376). قواعد عمومی قراردادها، تهران، شرکت سهامی انتشار، ج 1.
---------- (1371 ). قواعد عمومی قراردادها، تهران، شرکت سهامی انتشار، ج 2.
---------- (1383). قواعد عمومی قراردادها، تهران، شرکت سهامی انتشار، بهمن برنا، ج 3.
متین‌دفتری، احمد (1381). آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، تهران، مجد، ج 1.
مجد کابری، محمد؛ اعظم انصاری (1398). «شرایط اساسی توافق صلاحیت در حقوق بین‏الملل خصوصی»، مطالعات حقوقی، شیراز، د 11، ش 2. 
محسنی، حسن (1391). ارج‏نامة دکتر الماسی، تهران، شرکت سهامی انتشار.
References
Almasi, N.A . (2013). Private International Law, Tehran, Mizan Publishing. (in Persian)
Baughen, Simon (2009). Shipping Law, 4th Edition, Routledge, Cavendish.
Emami, S.H. (1999). CiviL law, Tehran, Islamic Publications, Vol. 1. (in Persian)
Ghamami, M. & Mohseni, H. (2013). Transnational Civil Procedure, Tehran, The Publishing Company is a publishing. (in Persian)
Kabry, M. & Ansari, A. (2019). “Fundamental Conditions of Jurisdiction Agreement in Private International Law”, Journal of Legal Studies, Shiraz, The 11th term, No. 2. (in Persian)
Katouzian, N. (1997). Iranian ciwil law: General principles of contracts, Vol. I, Tehran, The Publishing Company is a publishing. (in Persian)
--------------. (1992). Iranian ciwil law: General principles of contracts, Vol. II, Tehran, The Publishing Company is a publishing. (in Persian)
--------------. (2004). Iranian ciwil law: General principles of contracts, Vol III, Tehran, The Publishing Company is a publishing. (in Persian)
---------------. (2002). Juritic Acts, Tehran, The Publishing Company is a publishing. (in Persian)
Jafari Langroodi, M J. (2007). Legal terminology, Tehran, Ghanjedanesh Publishing. (in Persian)
Mandaraka-Sheppard, Aleka (2001). Modern Maritime Law, Vol. 1, Informa Law from Routledge.
Maohseni, H. (2012). Honorary letter from Dr. Almasi, Tehran, The Publishing Company is a publishing. (in Persian)
Matin-Daftari, A. (2002). Civil and Commercial Procedure, Vol. 1, Tehran, Majd Publishing. (in Persian)
Ozdel, Melis (2015). Bills of Lading Incorporating Charterparties, Hart Publishing.
Parvin, F. (2000). “Fraud to the law and the courts in conflict of laws”, Journal of Public Law Research Allameh Tabatabai University, Term 2, num 3. (in Persian)
Saljoughi, M. (2009). Privatr international law, Tehran, Mizan Publishing. (in Persian)
Shiravi, A. (2013). International Commercial Arbitration, Tehran, Samt Publishing. (in Persian)
------------. (2014). International Trade Law, Tehran, Samt Publishing. (in Persian)
Sparka, Felix (2009). Jurisdiction and Arbitration Clause in Maritime Transport Documents, Springer.
Tang, Zheng Sophia (2014). Jurisdiction and Arbitration Agreements in International Commercial Law, Routledge Publication.
Tetley, William (1994). “Evasion/Fraude a la loi and Avoidance of the law”, McGill Law Journal.
------------------ (2005). “Jurisdiction Clauses and Forum Non Conveniens in the Carriage of Goods by Sea”, Kluwer Law International.
---------------- (2008). Maritime Cargo Claims, 4th Edition, Thomson, Vol. 2.
Todd, Paul (2003). Cases and Materials on International Trade Law, London, Sweet & Maxwell.
 
مجله علمی
دوره 18، شماره 1
بهار و تابستان
فروردین 1400
صفحه 47-70

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار