بررسی تطبیقی جبران غرامت تملک املاک اشخاص خصوصی از سوی نهادهای عمومی در حقوق انگلستان و ایران با تأکید بر رویة قضایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه حقوق خصوصی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 استادیار، گروه حقوق خصوصی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری، گروه حقوق خصوصی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

از مباحث چالش‌برانگیز در تملک املاک اشخاص شناسایی حق غرامت کامل و برابر با هدف توازن بین سلب مالکیت و غرامت است. در این مقاله با شیوة تحلیلی‌ـ تطبیقی در حقوق ایران و انگلستان به این پرسش پاسخ داده می‌شود که آیا در این دو نظام پرداخت غرامت کامل و برابر مورد شناسایی قرار گرفته‏ است؟ با چه معیاری می‏توان توازن بین غرامت و سلب مالکیت را حفظ کرد؟ در حقوق انگلستان، با پذیرش حق دریافت غرامت کامل و برابر، تعیین آن بر اساس قیمت بازار باز است و وقوع اجباری تملک، استفادة غیرقانونی و غیراخلاقی مالک، و افزایش قیمت ناشی از اهداف قانونی طرح مؤثر نیست. علاوه بر این اگر ملکی دارای قیمت بازاری نباشد، جایگزین معادل مقرر شده ‏است. در حقوق ایران، قیمت عادله معیار مناسبی برای غرامت برابر است. اما قواعد تعیین آن به طور دقیق مشخص نشده و علاوه بر این در قوانین مختلف معیار‏های متفاوت دیگری مقرر شده ‏است که با حق غرامت برابر و کامل منافات دارد. به عنوان نتیجه، پذیرش اصل غرامت کامل و برابر، عدم تأثیر طرح و اهداف قانونی مقام تملک‏کننده، و اقدامات مالک پس از تحقق تملک در غرامت و تعیین زمان دقیق تقویم برای اصلاح قوانین تملک پیشنهاد شده‏‏است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative Study of Compensation for the Acquisition of Private Person's Real Estates by Public Body in British And Iranian Law with Emphasis on Judicial Precedent

نویسندگان [English]

  • Mohammadbagher Parsapour 1
  • Ebrahim Azizi 2
  • Amirhossein Alizadeh 3
1 Associate Professor, Department of Private Law, Faculty of Law , Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Private Law, Faculty of Law , Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
3 Ph.D Student, Department of Private Law, Faculty of Law , Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
چکیده [English]

One of the most challenging topics in acquisition of person's real estates is the recognition of full and equal compensation right with the aim of balancing between expropriation and indemnities. In this article, with an analytical-comparative method in Iranian and British law, we response the question of whether full and equal compensation has been identified in these two systems? By what criteria can be maintained the balance between compensation and expropriation? In English law, by accepting to receive full and equal compensation right, it is determined by open market value. Therefore, compulsory occurrence of acquisition, illegal and immoral use by the owner and price increase resulting from legal objectives are not effective. In addition, if the property does not have a market value, an equivalence reinstatement is provided. In Iranian law, a fair value is a suitable criterion for perfect compensation, but the rules for determining it, are not precisely defined, and in addition, different laws have different criteria that may be in conflict with the perfect and equal compensation right. To sum up, accepting the principle of perfect and equal compensation, the lack of effect of the scheme and legal objectives of the acquiring authority and the actions of the owner after the realization of acquisition in compensation and determining the exact time of the assessment are proposed acquisition laws amendments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • No-scheme rule
  • Full and equal compensation principle
  • Equivalence reinstatement
  • Acquisition
ابن منظور، ابوالفضل؛ جمال‌الدین محمد بن مکرم (1414 ق). لسان العرب، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع‌ـ دار صادر، ج‏ 7.
احمد بن فارس بن زکریا، ابوالحسین (1404‍ ق). معجم مقائیس اللغة، قم، دفتر تبلیغات اسلامى حوزة علمیة قم، ج‏ 4.
اصفهانی، محمدحسین (1361 ق). حاشیة المکاسب، ذوی‏القربی، ج‏ 2.
اصل‏زعیم، امیرحسین؛ محمدرضا اصغری شورستانی؛ عباس کعبی (1393). «نقش مقدمة قانون اساسی در تفسیر اصول و شناخت اهداف و رسالت‏های قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، دانش حقوق عمومی، ش 10، صص 1 ـ 19.
امامی، سیدحسن (1388). حقوق مدنی، تهران، اسلامیه، ج 1.
امینی، منصور؛ سید صادق کاشانی (1396). «احترام به حق مالکیت در حقوق اساسی»، تحقیقات حقوقی، ش 79، صص 171 ـ 193.
انصارى دزفولى، مرتضى بن محمد امین (1410 ق). المکاسب (المحشّى)، قم، مؤسسة مطبوعاتى دارالکتاب، ج 16.
بهشتیان، سید محسن (1385 ـ 1386). «روش تملک اراضی و تأمین حقوق مالکانة اشخاص نسبت به املاک واقع در طرح‏های عمومی شهرداری»، عدالت آراء، ش 6 و 7، صص 98 ـ 121.
پیلوار، رحیم (1393). «ضرورت دفاع از اموال خصوصی در برابر اخذ آنها از سوی دولت برای نفع عمومی (همراه با مطالعة تطبیق )»، مطالعات حقوق تطبیقی، دورة 5، ش 1، صص 37-55.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر(1380). فلسفه حقوق مدنی، تهران، گنج دانش، ج 1.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1389). وسیط در ترمینولوژی حقوق، چ 3، تهران، گنج دانش.
جلالی، محمد؛ محمد حسنوند؛ ایوب میری (1396). «تفکیک صلاحیت دیوان عدالت اداری و دادگاه عمومی در دعاوی مسئولیت مدنی علیه دولت»، مجلهحقوقیدادگستری، س 81، ش 99، صص 85 ـ 112.
حسینى مراغى، سید میرعبدالفتاح بن على (1417 ق). العناوین الفقهیة، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم، ج 1.
حسینی روحانی قمی، سید صادق (1429 ق). منهاج ‏الفقاهه، قم، انوارالهدی، ج‏ 16.
خراسانی، محمدکاظم بن حسین (1329 ق). حاشیة المکاسب، تهران، وزارت ارشاد اسلامی.
دادنامة شمارة 00177 مورخ 21/02/1393 شعبة 6 دادگاه عمومی قم.
دادنامة شمارة 124-92 مورخ 25/02/1392 شعبة 216 دادگاه حقوقی تهران.
دادنامة شمارة 89099702277600625 مورخ 17/07/1389 شعبة 16 دادگاه عمومی حقوقی تهران.
دادنامة شمارة 9109970900702026 مورخ 19/10/1391 شعبة 7 دیوان عدالت اداری.
دادنامة شمارة 9109970900802230 مورخ 28/11/1391شعبة 8 دیوان عدالت اداری.
دادنامة شمارة 9209970905100932 مورخ 29/11/1392 شعبة 1 تشخیص دیوان عدالت اداری.
دادنامة شمارة 9309970908500355 مورخ 17/09/1393 شعبة 25 دیوان عالی کشور.
دادنامة شمارة 94099702288600659 مورخ 13/07/1394 شعبة 26 دادگاه عمومی حقوقی تهران.
رأی وحدت‌ رویة شمارة ۷۴۷ـ 29/10/1394 هیئت‌ عمومی دیوان ‌عالی ‌کشور.
صدر، سید محمد (1420ق). ماوراء الفقه، بیروت، دار الأضواء للطباعة و النشر و التوزیع، ج 8.
طباطبایی مؤتمنی، منوچهر (1381). حقوق اداری، چ 8، تهران، سمت.
طباطبایی یزدی، محمدکاظم (1337 ق). حاشیة المکاسب، قم، اسماعیلیان، ج‏ 2.
طریحى، فخرالدین (1416‍ ق). مجمع البحرین، تهران، کتابفروشى مرتضوى، ج‏ 4.
عاملی، محمدجواد (1430‍ ق). مفتاح ‏الکرامه فی شرح قواعد العلامه، قم، مؤسسة نشر اسلامی، ج‏ 13.
فیاض، محمداسحاق (بی‏تا). منهاج ‏الصالحین، بی‏جا، ج‏ 2.
کاتوزیان، ناصر (1387). قواعد عمومی قراردادها، تهران، شرکت سهامی انتشار، ج 5.
کاتوزیان، ناصر (1383). «اصول منطقی حاکم بر تفسیر قانون اساسی»، حقوق اساسی، ش 3، صص 302 ـ 308.
کاتوزیان، ناصر (1387). مسئولیت مدنی، تهران، دانشگاه تهران، ج 1.
کاشانی، جواد (1395). «مرجع صالح برای رسیدگی به دعوای مسئولیت به طرفیت دولت»، دیدگاه‏هایحقوققضایی، ش 73 و 74، صص 127 ـ 162.
کریمی، عباس؛ الهام صادقی‏راد؛ ابراهیم تقی‏زاده (1397). «تلاشی در راستای تبیین قاعدة ملازمة نفع‌ـ مخاطره و جایگاه آن در ضمان قهری شرعی»، مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، د 10، ش 1، صص 237 ـ 272.
گیلانی ‏قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن (1413). جامع ‏الشتات فی اجوبه ‏السوالات، تهران، مؤسسة کیهان، ج‏ 3.
محقق‌داماد یزدى، سید مصطفى (1406‍ ق). قواعد فقه، تهران، مرکز نشر علوم اسلامى، ج 1.
مصطفوى، سید محمدکاظم (1421‍ ق). مائة قاعدة فقهیة، چ‏ 4، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
معین، محمد (1381). فرهنگ معین، تهران، آدنا: کتاب راه نو، ج 2.
References
A.MARTIN, ELIZABETH (2003). A Dictionary of Law, London, Oxford University Press.
Ahmad Ibn Fars Ibn Zakaria, Abu Al-Hussein (1404 AH). Mu'jam Al-Maghais Al-loghah(Dictionary of Comparative Language), Qom, Qom Seminary Islamic Publications Office. (in Arabic)
Ameli, Muhammad-Javad (1430). Meftah-o-Al keramah (the key to dignity), Qom, Islamic publication institution. (in Arabic)
Ansari Dezfuli, Murtaza bin Muhammad Amin (1410 AH). Al-Makasib(Al-Mohashi (Transactions), Qom, Dar al-Kitab Press institution. (in Arabic)
Aston Charities Trust Ltd v Stepney BC [1952] 2 QB 642.
Beheshtian, Seyed Mohsen (2006-2007). “The method of land acquisition and securing property rights of individuals in relation to property located in the general plans of the municipality”, Law Journal of Judgement Justice, No. 6 & 7, pp. 98-121. (in Persian)
Belfast Corpn v OD Cars Ltd [1960] AC 49.
Bird v Wakefield District Council (1978) 37 P & CR 478.
Birmingham Corp v West Midland Baptist Association [1970] AC 874.
Bolton MBC v Tudor Properties [2000] RVR 292.
Central Control Board v Cannon Brewery [1919] AC 744.
DAVID HAQ v EASTBOURNE BOROUGH COUNCIL [2011] UKUT 365 (LC), LCA/426/2010.
Denyer-Green, Barry (2014). Compulsory Purchase and Compensation, New York, Routledge.
Director of Buidings and Lands v Shun Fung Ironworks Ltd [1995] 2 AC 111, 125.
Duttons Brewery Ltd v Leeds City Council (1980) 42 P & CR 152.
Emami, Seyed Hassan (2009). Civil Law, Tehran, Islamic Publications. (in Persian)
Epstein, Richard A. (1985). Takings: private property and the power of eminent domain, Harvard University Press.
Fayyaz, Mohammad-Ishaq (undated). Minhaj Al-Saleheen. (in Arabic)
Festiniog Railway Co v Central Electricity Generating Board (1962) 13 P&CR 248.
FITZGERALD, RICHARD C. (1952). “The Law and Ethics of the Compulsory Acquisition of Land”, Current Legal Problems, Vol 5, No.1, pp. 55-80.
Garner, James W. (1924). “French Administrative Law”, Yale Law Journal, Vol. 33, pp. 597-627.
Gilani Qomi, Abu al-Qasim bin Muhammad-Hassan (1413). Jame-o-Alshetat fi Ajoubat-e-Alsoalat (Collector of Diaspora in Answers to Questions), Tehran, Keyhan, Vol 3. (in Arabic)
Gray, Kevin & Francis Gray, Susan (2011). Land Law, New York, Oxford University Press.
HARLOW, CAROL & RAWLINGS, RICHARD (2009). Law and Administration, New York, Cambridge University Press.
Harrison and Hetherington Ltd v Cumbria County Council [1985] 2 EGLR 37.
Horn v Sunderland Corp [1941] 2 KB 26, 42.
Hosseini Maraghi, Sayyid Mir Abd al-Fattah ibn Ali (1417 AH). Al-Anavin Al-Fighhiyeh (The Titles of Jurisprudence), Qom, Office of Islamic Publications affiliated with the Society of Teachers of the Seminary of Qom. (in Arabic)
Hosseini Rouhani Qomi, Sayyid Sadegh (1429 AH). Minhaj al-Fiqahah (Methods of jurisprudence), Qom, Anwar al-Huda. (in Arabic)
http://landschamber.decisions.tribunals.gov.uk//judgmentfiles/j806/LCA-426-2010.pdf.(last visited 29/7/2020 at 1:48 AM).
http://www.imam-khomeini.ir/fa/.(last visited 29/7/2020 at 1:56 AM).
https://www.casemine.com/judgement/uk/5b4dc2682c94e07cccd2442a.(last visited 29/7/2020 at 1:48 AM).
Hughes v Doncaster Metropolitan Borough Council [1991] 1 AC 382.
Ibn Manzur, Abu al-Fazl Jamal Al-Din Muhammad ibn Makram (1414 AH). Lisan al-Arab(Arab Language), Beirut, Dar al-Fikr - Dar Sader. (in Arabic)
Imperial Gaslight and Coke Co v Broadbent (1859) 7 HLC 600.
Isfahani, Mohammad-Hussein (1361 AH). Hashiyeh Al-Makasib, Zave Al-Qorba. (in Arabic)
Jafari Langroudi, Mohammad-Jafar (2001). Philosophy of Civil Law, Tehran, Ganj-e-Danesh, Vol1. (in Persian)
Jafari Langroudi, Mohammad-Jafar (2009).New Legal Terminology, Tehran, Ganj-e-Danesh. (in Persian)
Jalali, Mohammad, HasanVand, Mohammad, & Miri, Ayob (2017). “Differentiation between the Jurisdiction of the Administrative Justice Court and the Public Court over Claims for Civil Responsibility against the Government”, The Judiciarys Law Journal, 81(99), pp. 85-112. doi: 10.22106/jlj.2017.29229. (in Persian)
Karimi, A., Sadeghirad, E., & Taghi Zade, E. (2018). “An attempt to explain the rule of interest-risk and its place in the civil responsibility of Islam”, Journal of Legal Studies, 10(1), pp. 237-272. doi: 10.22099/jls.2018.26651.2560. (in Persian)
kashani, Javad (2016). “The competance froum for hearing to responsibility case against state”, Judicial Law Views Quarterly (Law Views) Judicial Sciences and Administrative Services University, 21(73&74), pp. 127-162. (in Persian)
Katouzian, Nasser (2008). General Principles of Contracts, Tehran, Enteshar Co., Vol 5. (in Persian)
Katouzian, Nasser (2008). Civil Liability, Tehran, University of Tehran, Vol 1. (in Persian)
Khorasani, Mohammad-Kazem Ibn Hussein (1329 AH). Hashieh Al-Makaseb, Tehran. (in Arabic)
Lewis, J. R. (1976). Administrative Law for the Construction Industry, London, Macmillan Press Ltd.
livingstone v Raywards Coal Co (1880) 5 App Cas 25.
Lunney Jr., S. Glynn (1993). “Compensation for Takings: How Much Is Just?”, Catholic University Law Review, Vol. 42, pp. 721-770.
McFarlane, Ben, Hopkins, Nicholas, & Nield, Sarah (2012). Land Law Text, Cases, and Materials, United Kingdom, Oxford University Press.
MCNULTY, WILLIAM D. (1912). “THE POWER OF "COMPULSORY PURCHASE" UNDER THE LAW OF ENGLAND”, Yale Law Journal, Vol. 21, No. 8, pp. 639-654.
Merrill, Thomas W. (2002). “Incomplete Compensation for Takings”,N.Y. U. ENVIRONMENTAL LAW JOURNAL, Vol. 11, pp. 110-135.
Moein, Mohammad (2002). Moein Dictionary, Tehran, Adena: Ketab Rah-e-No. (in Persian)
Mohaghegh Damad Yazdi, Seyed Mostafa (1406 AH). Ghavaed Figh (Rules of Jurisprudence), Tehran, Islamic Sciences Publishing Center. (in Persian)
Mustafawi, Seyyed Mohammad-Kazem (1421AH). Maet-o-Al-Ghavaed Al-fighhi (The Hundred Rule of Jurisprudence), Qom, Islamic Publications Office. (in Arabic)
National Provident Institution v Avon County Council [1992] EGCS 56.
Owen, Richard (2000). Essential Tort Law, London, Routledge-Cavendish.
Phoenix Assurance Company v Spooner [1905] 2 KB 753.
Pilvar, R. (2014). “Necessity of protecting private property against taking it for the purpose of executing general policies (comparative study)”, Comparative Law Review, 5(1), pp. 37-55. (in Persian)
Plimmer, Frances (2008 ). “Compulsory Purchase and Compensation: an overview of the system in England and Wales”, Nordic Journal of Surveying and Real Estate Research, Vol. 3, pp. 141-163.
Pointe Gourde Quarrying and Transport Co ltd v Sub-Intendant of Crown lands [1947] AC 565.
Sadr, Seyyed Muhammad (1420 AH). Mavara Al-Figh (Beyond Jurisprudence), Beirut, Dar Al-Azwa. (in Arabic)
Serkin, Christopher (2005). “The Meaning of Value: Assessing Just Compensation for Regulatory Takings”, Northwestern University Law Review, Vol. 99, No. 2, pp. 677-741.
Shapiro, Eric, Mackmin, David & Sams, Gary (2013). Modern Methods of Valuation, 11th edition, New York, Routledge.
Tabatabai Motameni, Manouchehr (2002). Administrative Law, Tehran, Samt. (in Persian)
Tabatabai Yazdi, Mohammad-Kazem (1337 AH). Hashiyeh al-Makasib, Qom. (in Arabic)
Tarihi, Fakhr al-Din (1416 AH). Majmao Al-Bahrain, Tehran, Mortazavi Bookstore. (in Arabic)
The Law Commision (2002). TOWARDS A COMPULSORY PURCHASE CODE: COMPENSATION, A Consultative Report. No. 165.
The Law Commission (2003). TOWARDS A COMPULSORY PURCHASE CODE: (1) COMPENSATION, FINAL REPORT, No 286.
Transport for London (London Underground Limited (v Spirerose Limited (in administration( [2009] UKHL 44.
Trustees of Zoar Independent Church v Rochester Corporation (1972) 25 P&CR 198.
UNION RAILWAYS (NORTH) LIMITED and LONDON & CONTINENTAL RAILWAYS LIMITED v KENT COUNTY COUNCIL ACQ/212/2005.
Vaughan, David & Clements Smith, Lucy (2014). “An introduction to compulsory purchase valuation principles spanning 150 years”, Journal of Building Survey, Appraisal & Valuation, Vol. 3, No. 2, pp. 184-189.
Versteeg, Mila (2015). “THE POLITICS OF TAKINGS CLAUSES”, NORTH WESTERN UNIVERSITY LAW REVIEW”, Vol. 109, No. 3, pp. 695-738.
Walton v IRC [1996] STC 68.
Welsh Water Development Authority v Burgess (1974) 28 P&CR 378, 381.
Wildtree Hotels v Harrow London BC [2001] 2 AC 1.
Wilson v Liverpool Corporation [1971] 1 WLR 302.
Wyatt, Peter (2013). Property Valuation, United Kingdom, Wiley-Blackwell.