مطالعة تطبیقی قواعد تفسیر عبارات الحاقی و حذف‏ شده در قراردادهای استاندارد در حقوق ایران و انگلستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشکدة حقوق دانشگاه مفید، قم، ایران

2 دانشجوی دکترای حقوق خصوصی دانشگاه مفید، قم، ایران

چکیده

تنظیم‏کنندگان قراردادهای استاندارد سعی می‌کنند همة قیود و شروط لازم را، که غالباً مجموعه‏ای از عرف‌های تجارتی هستند، در فرم نمونة قرارداد پیش‏بینی کنند. اما این تلاش‌ها ممکن است متعاملان را اقناع نکند. آن‌ها اختیار دارند قیود و شروطی را به متن قرارداد الحاق کنند یا اگر این قیود مفصل‌اند به صورت شروط ضمیمه به قرارداد پیوست کنند. همچنین، ممکن است برخی از کلمات و عبارات قرارداد نمونه را حذف یا با عباراتی دیگر جایگزین کنند. این اختیارات حدوث تعارض میان متن قرارداد نمونة استاندارد و عبارات الحاقی را محتمل می‏سازد که گاه بدون حذف یکی از آن‌ها رفع تعارض ممکن نمی‏شود. همچنین، در صورت حذف کلمه یا عبارتی از قرارداد استاندارد، این پرسش مطرح می‌شود که آیا متعاملان صرفاً خواسته‏اند آن عبارات حذف‏شده جزئی از توافق نباشد یا ممکن است این حذفیات بازخوردی معنادار داشته باشد. دادرسان، با هدف احراز قصد مشترک متعاملان، تعارض را با ترجیح عبارات الحاقی رفع می‏کنند و با استفاده از کلمات حذف‏شده به تفسیر ابهامات متن باقی‌ماندة قرارداد استاندارد می‏پردازند. از آنجا که دادگاه‌ها در این زمینه چالش‌هایی پیش رو دارند، در این نوشتار سعی می‌شود نکات اختلافی یا ناگفته مطالعه و راهکار مناسب ارائه شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Rules for the Interpretation of Added and Deleted Phrases in Standard-form Contracts in Iranian and British Law

نویسندگان [English]

  • Mohammad Mahdi Meghdadi 1
  • Ali Yazdanshenas 2
1 Associate Professor, Faculty of Law, University of Mofid, Qom, Iran
2 Ph.D. Student in Private Law, University of Mofid, Qom, Iran
چکیده [English]

Standard-form contracts drafters try to prepare all the necessary terms and conditions, which are a set of business customs, in the contract form; however, these efforts may not satisfy the parties. They have a right to add agreed terms and conditions, which do not exist in the sample form, to the text of the contract, or, if these terms are too detailed, the clauses will be attached to the contract. They may also omit or replace some of the words and phrases in the sample contract. Such changes may lead to conflicts between the text of the standard-form contract and the supplementary phrases, which sometimes cannot be resolved without removing one of them. Also, if a word or phrase is removed from the standard-form contract, the question is whether the parties merely want the deleted phrase not to be part of the agreement or whether these omissions will provide meaningful feedback. With the aim of achieving mutual intention of the parties, the judges resolve the conflict by preferring additional phrases and interpret the ambiguities of the remaining text of the standard-form contract by using the deleted words. Since the courts face challenges in this regard, this article tries to study the differences or unconsidered points and provide an appropriate solution.

کلیدواژه‌ها [English]

  • standard-form contract
  • special conditions and standard conditions
  • additional phrases
  • deleted words
الوند، مجید؛ بتول آهنی (1397). «بررسی قراردادهای الحاقی در تجارت الکترونیکی»، فصلنامه آرشیو ملی، ش 16، صص 24 ـ 46.
پروندة کلاسة 437/79 شعبة سوم دادگاه عمومی سابق شهرستان بوشهر.
تقی‏زاده، ابراهیم؛ افشین احمدی (1394). «جایگاه شروط غیرمنصفانه در حقوق ایران با نگاهی به مادة 46 قانون تجارت الکترونیکی»، پژوهش حقوق خصوصی، ش 10، صص 9 ـ 42.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1372). ترمینولوژی حقوق، چ 6، تهران، گنج دانش.
سربازیان، مجید؛ سروش رستم‌زاده (1396). «مبانی و کارکرد قاعدة تفسیر علیه انشاکننده در حقوق قراردادها»، دانش حقوق مدنی، ش 1، پیاپی 11، صص 1 ـ 10.
شهیدی، مهدی (1377). تشکیل قراردادها و تعهدات، چ 1، تهران، حقوقدان.
شیروی، عبدالحسین (1378). «نقش قراردادهای استاندارد (نمونه) در تجارت بین‏المللی و مقایسة آن با قراردادهای الحاقی در حقوق داخلی»، مجتمع آموزش عالی قم، ش 2، صص 61 ـ 76.
ــــــــــــــــــ (1381). «قراردادهای استاندارد (الحاقی) در حقوق کامن‌لو با تأکید بر حقوق انگلستان و امریکا»، مجلة مجتمع آموزش عالی قم، ش 12، صص 67 ـ 102.
ــــــــــــــــــ (1381). «نظریة غیرمنصفانه و خلاف وجدان بودن شروط قراردادی در حقوق کامن‌لو با تأکید بر حقوق انگلستان، امریکا، و استرالیا»، مجلة مجتمع آموزش عالی قم، ش 14، صص 5 ـ 43.
شیری، مهرزاد؛ احمد باقری؛ محمدعلی خورسندیان (1394). «تعارض در قرارداد و کارآیی قواعد اصولی در تفسیر آن»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، ش 12، صص 155 ـ 184.
عادل، مرتضی؛ محسن شمس‌اللهی (1397). «شروط غیرمنصفانه در قراردادهای مصرف‌کننده»، پژوهش حقوق خصوصی، ش 25، صص 205 ـ 233.
فهیمی، عزیزالله؛ محمدرضا زندوکیلی (1390). «بررسی مصادیق تعارض اصل و ظاهر در فقه و حقوق»، دادگستری، ش 73، صص 83 ـ 111.
قاسم‏زاده، سید مرتضی (1376). «حل اختلافات قراردادی»، دیدگاه‌های حقوقی، ش 5، صص 57 ـ 70.
قاسمی‌عهد، وحید؛ علی‌رضا رست (1398). «مطالعة تطبیقی روش‌های حمایت از بیمه‌گذار در قراردادهای الحاقی بیمه در حقوق ایران و امریکا»، پژوهشنامة حقوق تطبیقی، ش 4، صص 145 ـ 175.
کاظم‌پور، سید جعفر (1392). راهکارهای حمایت از طرف ضعیف قرارداد، تهران، فکرسازان.
کریمی، عباس؛ مصطفی مظفری (1390). «تأثیر قراردادهای نمونة استاندارد در جهت دستیابی به وحدت حقوقی در معاملات بین‏المللی»، بررسی‏های حقوقی، ش 2، صص 17 ـ 42.
منافی، شهرام (1395). «بررسی تطبیقی نظریة غیرمنصفانه بودن قراردادها»، پژوهشنامة حقوق خصوصی عدالت، ش 5، صص 131 ـ 148.
موسوی، سید فضل‌الله؛ سید مهدی موسوی؛ محمدحسین وکیلی‌مقدم؛ مهدی غلامی (1391). «مطالعة تطبیقی اصول تفسیر قرارداد»، پژوهش حقوق خصوصی، ش 1، صص 183 ـ 213.
References
Adel, M. & Shamse Elahee, M. (2018). “Unfair terms in consumer contracts”, Quarterly Journal of Private Law Research, 25, pp. 205-233. (in Persian)
Alvand, M. & Ahani, B. (2018). “Review of Adhesion contracts in Electronic commerce”, Journal of Iranian history, 16, pp. 24-46. (in Persian)
Case of number 437/79 from third branch of former public court of Bushehr. (in Iran)
Fahimi, A. & Zande-Vakili, M. (2011). “Examining the examples of conflict between principle and appearance in jurisprudence and law”, Law Journal of Justice, 73, pp. 83-111. (in Persian)
General Principles of EU Law.
Ghasemzadeh, SM. (1997). “Elevate of contractual disputes”, Journal of Law views, 5, pp. 57-70. (in Persian)
Ghasemi-Ahd, V. & Rast, A. (2019). “A Comparative Study of Insurer Protection Methods in Insurance Supplementary Contracts in Iranian and American Law”, Journal of Comparative Law Research, 4, pp. 145-175. (in Persian)
Jafari Langroodi, M. (1993). Terminology of Law, 3th, Tehran, Ganje Danesh Publications. (in Persian)
Karimi, A. & Mozaffari, M. (2011). “The Effect of Standard-form Contracts on Achieving Legal Unity in International Transactions”, Journal of Legal reviews, 2, pp. 17-42. (in Persian)
Kazempoor, S. (2013). Strategies for supporting the weak party of the contract, 1th, Tehran, Fekrsazan Publications. (in Persian)
Lewison, Q. C. Kim. (1997). The Interpretation of Contracts, 2th, London, Sweet & Maxwell Press.
Monafi, S. (2011). “A comparative study of the theory of unfairness of contracts”, Bi-Quarterly Journal of Private Justice Law, 5, pp. 131-148. (in Persian)
Moosavi, S., & Moosavi, S., & Vakili-Moghaddam, M., & Gholami, M. (2012). “Comparative study of contract interpretation principles of the interpretation of contract”, Quarterly Journal of Private Law Research, 1, pp. 183-213. (in Persian)
Sarbazian, M. & Rostamzadeh, S. (2017). “Principles and function of the rule of Contra Proferentem in contract law”, Journal of science of civil law, 1, pp. 1-10. (in Persian)
Shahidi, M. (1998). Formation of contracts and obligations, 1th, Tehran, publishing of lawyer. (in Persian)
Shiravi, A. (1999). “The role of standard contracts (model) in international trade and its comparison with adhesion contracts in domestic law”, Journal of Higher education complex of Qom, 2, pp. 61-76. (in Persian)
-------------. (2002). “Standard (adhesion) Contracts in Common Law with an Emphasis on British and American Law”, Journal of Higher education complex of Qom, 12, pp. 67-102. (in Persian)
-------------. (2002). “The Unfair terms Theory in Common Law with Emphasis on British, American and Australian Law”, Journal of Higher education complex of Qom, 14, pp. 5-43. (in Persian)
Shiri, M., & Bagheri, A., & hkorsandian, M. (2015). “Conflict in the contract and the effectivenessof the rules of Principles of jurisprudencein its interpretation”, Journal of Studies in Islamic Law & Jurisprudence, 12, pp. 155-184. (in Persian)
Taghizadeh, E. & Ahmadi, A. (2015). “The position of unfair terms in Iranian law with a view to Article 46 of the Electronic Commerce Law”, Journal of Private Law Research, 10, pp. 9-42. (in Persian)
 
Sites
www.shodhganga.inflibnet.ac.in