نگرشی تحلیلی بر نقش هشدار در مسئولیت مدنی تولیدکنندگان کالا و ارائه‌دهندگان خدمات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق خصوصی و اسلامی دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ایران

2 کارشناس‌ارشد حقوق خصوصی و فارغ‌التحصیل حقوق پزشکی دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه

چکیده

توسعة شگرف تکنولوژی و افزایش شرایط و محیط‏های خطرناک منجر به افزایش و تنوع مصادیق ورود زیان به اشخاص و در نتیجه ضرورت توسعة نهادهای حقوقی برای مقابله با چنین زیان‏هایی شده است. نهاد حقوقی «هشدار» یکی از راه‏کارهای حقوقی است که در نظام‏های حقوقی پیشرفته برای مقابله با زیان‏های یادشده توسعه یافته است. این نهاد حقوقی علاوه بر پیشگیری از وقوع چنین زیان‏هایی مانع ایجاد مسئولیت مدنی تولیدکنندگان یا کاهش آن و همچنین سبب رفع یا کاهش مسئولیت متصدیان محیط‏های خطرناک می‏شود. اما متأسفانه در نهاد قانون‌گذاری نظام نوین مسئولیت مدنی دربارة این موضوع مهم توجه شایان ذکری به این نهاد حقوقی نشده است. نوشتار حاضر به ارزیابی دیدگاه‏های موجود در خصوص نهاد هشدار پرداخته است. نتیجة پژوهش حاکی از آن است که معیار «توجه به تمام اوضاع و احوال حاکم بر قضیه» از مطلوبیت بیشتری برخوردار است و نیاز به احراز همة شرایط نیست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Duty to warn: analyzing the civil liability of manufacturers of products and service providers

نویسندگان [English]

  • Hasan Badini 1
  • Karim Imani 2
1 Associate Professor, Private and Islamic Law Department, University of Tehran
2 A Graduate of Medical Law, University of Tehran
چکیده [English]

Astonishing developments in technology and the rise of dangerous settings have increased and diversified examples of situations that may inflict damage on individuals. Hence it has been indispensable to develop legal institutions to counter such damages. The duty to warn is one of these institutions that has been developed and applied in modern legal systems. The duty to warn not only has preventive effects; it also can prevent manufacturers' civil liability from happening or at least it can diminish it. The duty to warn can also prevent or lower civil liability of operators of dangerous settings. Despite these pros brought about by the duty to warn, our legal system does not deal with it adequately, if not at all. This article critically examines the existing scholarship on the duty to warn. It concludes that "all circumstances of the case" is an appropriate criterion to adopt in order to establish liability.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Duty to Warn
  • Civil Liability
  • Warner
  • Receiver of Warning
ابراهیمی، سید نصرالله (۱۳۸۶). «مسئولیت تولید کالای معیوب و حمایت از مصرف‌کنندگان»، پژوهشنامة حقوق و علوم سیاسی، س 2، ش 5، ص 13 ـ 54.
اسماعیلی، محسن (1381). قوة قاهره: مطالعة تطبیقی در حقوق اسلام، ایران، تصمیمات و آرای دیوان داوری و دعاوی ایران‌‌ـ ایالات متحده، تهران، سروش (انتشارات صدا و سیما).
بادینی، حسن (1389). «نگرشی انتقادی به معیار انسان معقول و متعارف برای تشخیص تقصیر در مسئولیت مدنی»، فصلنامة حقوق دانشگاه تهران، د 40، ش 1، ص 73 ـ 93.
تقوی اشتهاردی، حسین (۱۴۲۷ ق). تنقیح الاصول، قم، مؤسسة العروج، ج ۴.
الجبعی العاملی، زین‏الدین (۱۴۱۶ ق). مسالک الافهام، قم، مؤسسة المعارف الاسلامی، ج ۱۲.
جعفری‌تبار، حسن (۱۳۸۹). مسئولیت مدنی کالاها، تهران، دادگستر.
داکسبری، رابرت (۱۳۷۷). مروری بر حقوق قراردادها در انگلستان، ترجمه و توضیحات از حسین میرمحمد صادقی، تهران، حقوقدان.
السنهوری، عبدالرزاق احمد (۱۹۹۸ م). الوسیط، بیروت، منشورات الحلبی الحقوقیه، ج ۲.
شهیدی، مهدی (۱۳۸۵). اصول قراردادها و تعهدات، تهران، مجد.
صفایی، سید حسین؛ حبیب‏الله رحیمی (۱۳98). مسئولیت مدنی (الزامات خارج از قرارداد)، تهران، سمت.
طوسی، ابی جعفر محمد بن الحسن (1406 ق). تهذیب الاحکام فی شرح المقنعه، بیروت، دارا الاضواء، ج 10.
 
قاسم‌زاده، مرتضی (۱۳۸۴). مبانی مسئولیت مدنی، تهران، میزان.
قاسمی‌حامد، عباس (۱۳۸۸). «تعهد به ارائة اطلاعات به مصرف‏کننده در حقوق فرانسه»، تحقیقات حقوقی، ش 49، ص 187 ـ 209.
کاتوزیان، ناصر (۱۳۸۴). «حمایت از زیان‏دیده و مسئولیت تولیدکننده در حقوق فرانسه»، مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ش 68، ص 179 ـ 198.
ــــــــــــ (۱۳۹7). الزام‌های خارج از قرارداد، قواعد عمومی، تهران، گنج دانش، ج 1.
کله‌الوا، ژان (۱۳۷۷). «معرفی حقوق مصرف»، مترجم: عباس قاسمی‌حامد، مجلة حقوقی دفتر خدمات بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران، ش 23، ص 239 ـ 258.
گرجی، ابوالقاسم (۱۳۸۷). مبانی حقوق اسلامی، تهران، مجد.
محقق داماد، سید مصطفی (۱۳۸۰). قواعد فقه، بخش مدنی ۲، تهران، سمت.
مکی عاملی، محمد بن عمادالدین (بی‏تا). اللمعة الدمشقیة، بیروت، دار العالم الاسلامی.
موسوی بجنوردی، حسن (۱۴۲۱ ق). منتهی الاصول، قم، مؤسسة العروج، ج ۲.
موسوی بجنوردی، سید محمد (۱۳۸۵). قواعد الفقهیه، تهران، مجد.
موسوی بجنوردی، محمد (۱۳۸۷). شرح کفایة الاصول، تهران، مجد.
موسوی خمینی، روح‌الله (۱۴۱۴ ق). الاستصحاب، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
موسوی خویی، سید ابوالقاسم (بی‏تا). مبانی تکملة ‏المنهاج، بیروت، نشر دار الزهرا.
ـــــــــــــــــــــــــــــ (۱۴۲۰ ق). اجود التقریرات، قم، مؤسسة صاحب الامر(عج)، ج ۴.
میرشکاری، عباس (۱۳۹۰). «نقش هشدار در مسئولیت مدنی»، کانون، ش 122، س 53، ص 68 ـ 79.
نجفی، محمدحسن (بی‏تا). جواهر الکلام، بیروت، نشر دار الاحیاء التراث العربی، ج ۴۳.
النقیب،‏ عاطف (۱۹۸۱ م). النظریة العامة للمسئولیة الناشئة عن فعل اشیاء فی مبادئها القانونیة و اجهها العلمیة، بیروت، منشورات عویدات.
References
Al Jebei Alhameli, Z. (1995). Masalek Al Afham, Islamic Science Institution, Qom. (in Arabic)
Ameli, Z. Ibn A. (1995). Masalek Al Afham, Qom, Publication of Islamic Education Institute. (in Arabic)
Badini, H. (2010). “A Critical Study of Reasonable and Ordinary Person for Determining Fault in Tort Liability”, Private Law Studies Quarterly, 40(1), pp. 73-93. (in Persian)
Barton Hutt, P. (2000). Heidi Piranian Food and Drug Law, Harvard Law School.
Bayles, M. D. (1987). Principles of Law: A Normative Analysis, D. Reidel Publishing Company.
Bockrath, J. T. (1986). Dunham and Young's Contracts, Specifications and Law for engineers, 4th ed, New York.
Calais-Auloy, J. (1998). “Introduction to Consumer Law”, Translation By H. Ghasemi, Journal of International Law, 23, pp. 239-258. (in Persian)
Deakin, S., Johnston, A., & Markesinis, B. (2008). Tort Law, 6th ed, Oxford, New York.
Duxbury, R. (1998). An Introduction to the Law of Contracts in England, Translation and Comments by H. M.M. Sadeghi, Tehran, Hoghugdan Publishing. (in Persian)
Ebrahimi, N. (2009). “The Liability for Producing Defective Goods and Protecting Consumers”, Journal of Law & Political Science, 5(2), pp. 13-54. (in Persian)
Esmaeili, M. (2002). Force Majeure: Comparative Study of Islamic Law, Iran, and Decisions of Iran-United States Tribunal, Tehran, Soroush Publishing. (in Persian)
Ghasemi Hamed, A. (2009). “The Duty to Provide Consumers with Information under French Law”, Legal Research Quarterly, 49, pp. 187-209. (in Persian)
Ghasemzadeh, M. (2004). Foundations of Civil Liability, Tehran, Mizan Publishing. (in Persian)
Ghorji, A. (2008). Foundations of Islamic Law, Tehran, Majd Publishing. (in Persian)
Harvey, B. & Marston, J. (1998). Cases & Commentary on Tort, 3th ed, Financial Times, London.
Jafari-Tabar, H. (2010). Civil Liability for Goods, Tehran, Dadgostar Publishing. (in Persian)
Jourdain, P. (2007). “Les Principes de la te Civile”, Dalloz.
Katouzian, N. (2004). “Protecting Injured and Liability of Producers under French Law”, Journal of Law and Political Science, 68, pp. 179-198.
----------------. (2004). Extra Contractual Obligations: General Principles, Tehran, Ganj e Danesh Publishing. (in Persian)
Kenneth, M. W. (1981). Failures to Warn and the Sophisticated User Defense, Virginia Law Reviw.
Le Toumeau, P. & Cadiet, L. (2002). “Droit de la Responsabilit et Des Contrats”, Editions Dalloz.
Maki Ameli, M. Ibn E. Alma'a Al- Dameshghiye, Beirut, Islamic World House Publishing. (in Arabic)
Malaurie & Aynes (2002). Obligations, I Responsabilit Delictuelle, 11th ed, edition CULAS.
Matthews, M., Morgan, J., & Ocinneide, C. (2009). Tort Cases and Materials, 6th ed, Oxford, New York.
Mazead (Henri et Leon) (1965). “Traite theorique et Pratique de la Responsabilite”, T.I, 6eme edition, Par Andere Tunc, Editions Montchrestien.
McBride, N. J. & Bagshaw, R. (2008). Tort Law, 3th ed, Oxford, New York.
Mir Shekari, A. (2011). “The Role of Warning in Civil Liability”, The Bar Review, 53(122), pp. 68-79. (in Persian)
Mohaghegh Damad, M. (2001). Sharia Law, Tehran, Samt Publishing. (in Persian)
Mousavi-Bojnourdi, H. (2000). Montaha Alusul, Qom, Al-Arouj Foundation. (in Arabic)
Mousavi-Bojnourdi, M. (2005). Ghavaed Al- Feghhi, Tehran, Majd Publishing. (in Arabic)
Mousavi-Bojnourdi, M. (2007). A Commentary on Kefayet El-Usual, Tehran, Majd Publishing. (2008)
Musavi Khoei, A. (1999). Ajvad Al-Taghrirat, Qom, Saheb ol Amr Foundation. (in Arabic)
----------------------. Mabani Takmelat Ol Menhaj, Beirut, Dar Al Zaahra Publishing. (in Arabic)
Musavi Khomeini, R. (1993). Al Esteshab, Tehran, Institution for Organizing and Publishing the Works of Imam Khomeini. (in Arabic)
Najafi, M. Javaher Al-Kalam, Beirut, Publishing House of the Revival of the Arab Heritage. (in Arabic)
Rickett, Ef.Ch. (2008). Justifying Private Law Remedies, Published in north America (Us and Canada).
Safaei, H. & Rahimi, H. (2019). Civil Liability (Extra-Contractual Obligations), Tehran, Samt Publsihing. (in Persian)
Sanhouri, A. (1998). Alvasit, Beirut, Al-Halabi Publications. (in Arabic)
Shahidi, M. (2006). Principles of Contracts and Obligations, Tehran, Majd Publishing. (in Persian)
Slawson, W. D. (1996). Binding Promises, New Jersey, Unirersity Press.
Taghavi Eshtehardi, H. (2006). Tangih Al Usul, Qom, Mossasat Al Uruj. (in Arabic)
Turner, Ch. (2007). Tort Law, 2th ed, Hondder Arnold, London.
Tusi, A. J. M. Ibn A. (1985). Tahdhib Al-Ahkam Fi Sharh Al-Muqni, Beirut, Dar Al-Azwa. (in Arabic)
Viney, G. & Jourdain, P. (1998). Traite de droit civil, Les Conditions de la Responsabilite, 2th ed, L. G. D. J.
Viney, G. (2009). Traite de droit civil, Intodution a la Responsabilite, 2th ed, L. G. D. J. Edition Alpha.
Willner, K. M. (1988). “Failures to Warn and the Sophisticated User Defense”, Virginia Law Review, pp. 579-607.